Η διοικητική διάρθρωση της χώρας σε επίπεδο Περιφερειών είναι προβληματική. Υπάρχουν πολλές μικρές Περιφέρειες, οι οποίες δεν μπορούν να παίξουν τον αναπτυξιακό τους ρόλο. Το πρόβλημα έχει εντοπιστεί εδώ και χρόνια, αλλά κανένας δεν θέλει να αγγίξει το συγκεκριμένο πρόβλημα, για να μην συγκρουστεί με κάθε είδους τοπικισμούς και συμφέροντα.
Η Πελοπόννησος, για παράδειγμα, δεν είναι σπασμένη σε δύο Περιφέρειες επειδή αυτό εξυπηρετεί κάποια αναπτυξιακή ανάγκη -το αντίθετο, την υπονομεύει- αλλά για να μην ληφθεί η δύσκολη απόφαση της έδρας μεταξύ Πάτρας και Τρίπολης. Το ίδιο συμβαίνει και σε μια σειρά άλλες Περιφέρειες.
Η έδρα είναι το ζήτημα που προβάλλεται και πίσω από αυτό στοιχίζονται κάθε λογής συμφέροντα, πολιτικά και οικονομικά. Το ποια συστήματα και υποσυστήματα κάνουν κουμάντο σε μια Περιφέρεια καθορίζεται από τα διοικητικά της όρια. Η Πελοπόννησος είναι επίσης χαρακτηριστικό παράδειγμα, άλλα πολιτικά δεδομένα θα υπήρχαν αν ήταν ενιαία και άλλα επικρατούν τώρα. Διαφορετικά θα ήταν και τα συστήματα που παίζουν ρόλο στη γραφειοκρατία και στους προγραμματάκηδες.
Το μέγεθος προφανώς και δεν λύνει τα προβλήματα του πελατειακού συστήματος και της εξυπηρέτησης συμφερόντων, αλλά είναι βέβαιο ότι δημιουργεί εντελώς διαφορετικά πολιτικά δεδομένα. Ανοίγει το παιχνίδι σε περισσότερο πολιτικές συμπεριφορές περιορίζοντας τον ρόλο προυχόντων και κηδεμόνων.
Η γραφειοκρατία των Βρυξελλών έχει εντοπίσει το πρόβλημα των μικρών Περιφερειών στην Ελλάδα και έχει αρχίσει να βάζει ζήτημα συνένωσής τους. Η κυβέρνηση πήγε να ανοίξει το ζήτημα εμμέσως με περιφερειακά ψηφοδέλτια στις ευρωεκλογές, αλλά φοβήθηκε αντιδράσεις και δεν προχώρησε. Μέχρι τη λήξη της θητείας της παρούσας κυβέρνησης δεν φαίνεται να ανοίγει ένα τέτοιο ζήτημα. Οι τοπικοί ανταγωνισμοί δεν αφήνουν κανένα περιθώριο.
Είναι όμως βέβαιο ότι το ζήτημα θα επανέλθει πιθανότατα λίγο πριν ξεκινήσει ο νέος κύκλος του επόμενου ΕΣΠΑ. Τα δημογραφικά και τα οικονομικά χαρακτηριστικά των ελληνικών Περιφερειών δεν αφήνουν περιθώρια για αναβολές. Η διαίρεση της χώρας σε 7 Περιφέρειες προκύπτει πλέον από τις ανάγκες της οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας. Οι προύχοντες, οι προεστοί και τα τσιράκια τους θα συνεχίσουν να αντιστέκονται, αλλά η δύναμη της πραγματικότητας γκρεμίζει ιστορικά κάθε ανάχωμα αναχρονισμού.
panagopg@gmail.com
