Ο Αμερικανός αρχαιολόγος, σύμφωνα με την εφημερίδα “Πρώτο Θέμα” που αναδημοσίευσε το ρεπορτάζ του “Time”, στο τέλος του 2013 έκανε πρόταση προς την ελληνική κυβέρνηση “να επιτραπεί σε ιδιωτικές εταιρείες να αναλάβουν την ανάπτυξη, την προώθηση και τη φύλαξη μερικών υποβαθμισμένων αρχαιολογικών χώρων, με αντάλλαγμα ένα μερίδιο του κέρδους που θα προκύψει από την τουριστική κίνηση. Το “Time” σχολιάζει μάλιστα την πρόταση αυτή γράφοντας: “Η πρόταση μπορεί να μην φαίνεται τόσο ριζοσπαστική, δεδομένου ότι στην Ιταλία έχει επιτραπεί σε εταιρεία μόδας να σπονσοράρει το Κολοσσαίο. Η Βρετανία ιδιωτικοποιεί ορισμένες υπηρεσίες σε μερικά μουσεία, και κάποιες ευρωπαϊκές χώρες νοικιάζουν στις ώρες εκτός λειτουργίας τους αρκετά ιστορικά κτήρια, την ίδια στιγμή που οι προϋπολογισμοί μειώνονται. Ωστόσο, οποιαδήποτε πρόταση απειλεί να αφήσει τον τεράστιο πολιτιστικό πλούτο της Ελλάδας να φύγει από τα χέρια του κράτους, φέρνει αναστάτωση στο βαθιά ριζωμένο εθνικιστικό συναίσθημα μιας χώρας σημαδεμένης από επανειλημμένες λεηλασίες από ξένα κράτη. Μέσα στην οικονομική κρίση, ωστόσο, η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στους τεράστιους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Ελλάδας δεν συνιστά πολιτικό ταμπού, όπως ίσχυε κάποτε”.
Αυτά υποστηρίζουν το “Time” και ο κ. Μίλερ, αλλά μάλλον δεν έχουν αντιληφθεί πόσο βαθιά ριζωμένο είναι το πολιτικό ταμπού που θεωρεί το κράτος-πατερούλη... ιδανικό οικονομικό μοντέλο. Ισως να το αντιληφθούν αν διαβάσουν τον τίτλο του “Πρώτου Θέματος” για το ρεπορτάζ, σύμφωνα με τον οποίο “Τώρα θέλουν να πουλήσουν και την Ακρόπολη”... Με αυτό τον τίτλο το “Πρώτο Θέμα” τρομοκρατεί την κοινή γνώμη, αναφέροντας δήθεν πώληση της Ακρόπολης, ενώ η πρόταση αφορά ξεκάθαρα “την προώθηση και τη φύλαξη μερικών υποβαθμισμένων αρχαιολογικών χώρων”. Τι κρύβεται πίσω από τη διαστρέβλωση; Τίποτα περισσότερο από το λαϊκισμό που χαϊδεύει τα αυτιά των πληγωμένων πολιτών “μιας χώρας σημαδεμένης από επανειλημμένες λεηλασίες από ξένα κράτη”.
Με άλλα λόγια, τα κρατικοδίαιτα επιχειρηματικά συμφέροντα και οι συντεχνίες που έκαναν πάρτι την περίοδο της δανειακής ευημερίας, πολεμούν τώρα για να μην αλλάξει τίποτα, προκειμένου να διατηρήσουν τα προνόμιά τους. Ετσι λοιπόν θα δώσουν κι αυτή τη φορά σκληρή μάχη ώστε να μην αλλάξει τίποτα και να παραμείνουν οι αρχαιολογικοί χώροι αναξιοποίητοι. Θα δώσουν επίσης μάχη για να παραμείνουν τα κάστρα και τα άλλα μνημεία ασυντήρητα, ώστε όταν καταρρεύσουν αύριο, να μπορούν να κάνουν τα συνήθη ρεπορτάζ για το κράτος που δεν φροντίζει την πολιτιστική μας κληρονομιά. Εννοείται ότι οι συντεχνίες κι οι δημοσιογράφοι της παρακμής θα πολεμήσουν μέχρις εσχάτων για να παραμένουν οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία κλειστά τα Σαββατοκύριακα, τις αργίες και όλα τα απογεύματα...
Κάποια στιγμή όμως πρέπει να σταματήσουμε να κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας και να παραδεχτούμε την αλήθεια: “Το υπουργείο Πολιτισμού κάνει μερικά πράγματα πολύ καλά: Ξέρει να συζητεί, και είναι πολύ καλοί στη δημιουργία εκθέσεων. Είναι, όμως, χάλια επιχειρηματίες”. Οπως ακριβώς τα περιέγραψε ο Αμερικανός αρχαιολόγος έχουν τα πράγματα - και αυτό το γνωρίζουν όλοι οι Ελληνες που έχουν ταξιδέψει στο εξωτερικό έστω και μία φορά.
Συγκεκριμένα, όποιος ταξιδεύει στο εξωτερικό διαπιστώνει ότι χώρες με πολύ λιγότερα μνημεία από την Ελλάδα κατορθώνουν να έχουν έσοδα πουλώντας ως πολιτιστική κληρονομιά ακόμα και την πέτρα όπου σκόνταψε ο... Κάφκα ή την παμπ όπου ήπιε μπίρα ο Τσόρτσιλ πριν γίνει πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας. Είναι πιο έξυπνοι οι... κουτόφραγκοι από τους Ελληνες; Οχι. Απλώς είναι πια πολύ καλύτεροι έμποροι και σε καμία περίπτωση δεν έχουν δαιμονοποιήσει την ιδιωτική πρωτοβουλία. Ετσι λοιπόν παντού στον κόσμο πουλάνε πανάκριβα την πολιτιστική τους κληρονομιά, και με ένα μέρος από τα έσοδα συντηρούν τα μνημεία τους. Αντιθέτως στην Ελλάδα όλα υποτίθεται ότι είναι δωρεάν ή φθηνά για το λαό... και τελικά τα μνημεία καταρρέουν επειδή δεν υπάρχουν χρήματα για τη συντήρησή τους.
Ακόμα και στη Μεσσηνία, όπου υπάρχει έκδηλο ενδιαφέρον από τον πρωθυπουργό και πρώην υπουργό Πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά για τα κάστρα και τους αρχαιολογικούς χώρους, υπάρχουν μνημεία αναξιοποίητα, τα οποία σε άλλες χώρες θα συνεισέφεραν δεκάδες εκατομμύρια στην εθνική οικονομία. Για παράδειγμα, το εξαιρετικό Παλαιόκαστρο στον όρμο του Ναβαρίνου, με τη μαγευτική πανοραμική θέα, έχει καταρρεύσει και απαγορεύεται η επίσκεψη σε αυτό. Δεν δίνεται όμως σε ιδιώτες να το αξιοποιήσουν, γιατί θα ξεσηκωθούν οι υπερπατριώτες χωρίς να αναρωτηθούν έστω και για μια στιγμή αν είναι λιγότερο πατριώτες οι Αμερικανοί ή οι Γερμανοί που εμπιστεύονται υπό όρους τα μνημεία τους σε ιδιώτες.
Πότε θα πέσουν τα πολιτικά ταμπού στην Ελλάδα; Οταν η πλειοψηφία των Ελλήνων θα πάψει να έχει ψευδαισθήσεις και θα αποδεχτεί ότι το βιοτικό μας επίπεδο θα βελτιωθεί μόνο όταν γίνουμε καλύτεροι έμποροι. Μέχρι τότε η πλειοψηφία θα εξακολουθεί να πιστεύει ότι είμαστε ο περιούσιος λαός, που πρέπει να τον πληρώνουν οι άλλοι λαοί γιατί οι προγονοί μας δημιούργησαν την Ακρόπολη (αγνοώντας βεβαίως ότι αυτοί που έφτιαξαν την Ακρόπολη ήταν... άριστοι έμποροι).
Σ.Σ. Στη φωτογραφία τα γκρεμισμένα τείχη του Παλαιόκαστρου
lathanasis@yahoo.gr
Θανάσης Λαγός
