Οι κινητοποιήσεις των τελευταίων ημερών και ειδικά οι συγκεντρώσεις της περασμένης Παρασκευής έχουν δημιουργήσει εντελώς διαφορετικά δεδομένα στην εσωτερική πολιτική ζωή του τόπου. Οι κινητοποιήσεις πιστοποίησαν τη δυσαρέσκεια που υπάρχει στην κοινωνία από την ασκούμενη κυβερνητική πολιτική. Τα οικονομικά αδιέξοδα των πολιτών, οι θεσμικές παρεκτροπές και η αίσθηση ότι μια κάστα οικονομικών και πολιτικών παραγόντων κάνει περίπου ό,τι θέλει στη χώρα, οδήγησαν τον κόσμο στις πλατείες. Το δυστύχημα των Τεμπών αποτέλεσε την αφορμή για το ξέσπασμα, γι' αυτό και είναι δύσκολο να «μαζευτεί» το κλίμα που έχει δημιουργηθεί.
Με βάση τις πολιτικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί, είναι δύσκολη η ουσιαστική διακυβέρνηση της χώρας για τα επόμενα χρόνια και μέχρι τη λήξη της θητείας της παρούσας κυβέρνησης. Στον παρόντα χρόνο, η κυβέρνηση μπορεί να μην χάνει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, αλλά είναι εξαιρετικά πλέον εύθραυστη. Δύσκολα μπορεί να πάρει ουσιαστικά μέτρα για κρίσιμα προβλήματα της χώρας, ενώ είναι σίγουρο ότι θα καταρρεύσει με αφορμή οποιοδήποτε τυχαίο γεγονός, από δυστύχημα ή φυσική καταστροφή.
Την ίδια στιγμή, η αντιπολίτευση είναι κατακερματισμένη με δυσκολία διατύπωσης μιας ολοκληρωμένης κυβερνητικής πρότασης με πλειοψηφικά χαρακτηριστικά. Η έλλειψη εναλλακτικής είναι αυτή που κρατά την κυβέρνηση στην εξουσία, μιας και συσπειρώνεται γύρω της ένας σημαντικός αριθμός πολιτών, οι οποίοι φοβούνται ότι σε μια περίοδο διεθνών ανακατατάξεων και κλυδωνισμών δεν μπορεί η χώρα να μην έχει κυβέρνηση. Το ζήτημα όμως είναι κατά πόσο μπορεί να ανταποκριθεί με στοιχειώδη έστω επάρκεια μια κυβέρνηση η οποία είναι σε απόλυτη αναντιστοιχία με το λαϊκό αίσθημα. Είναι δηλαδή ζητούμενο αν υπό τις συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί υπάρχει πραγματικά κυβέρνηση.
Είναι προφανές ότι η χώρα βρίσκεται σε πολιτική κρίση, η οποία δεν πρόκειται να ξεπεραστεί αν δεν υπάρξουν σημαντικές αλλαγές από κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Η κυβέρνηση είναι αλήθεια ότι δεν μπορεί να κάνει πλέον και πολλά πράγματα. Ενδεχομένως να υπάρχει μια «τελευταία ζαριά» από τον Κυριάκο Μητσοτάκη με αλλαγές σε πρόσωπα αλλά και πολιτικές. Με τις ισορροπίες όμως που είναι αναγκασμένος να διατηρήσει στο εσωτερικό της Ν.Δ. και με τις ανελαστικές δυνατότητες αλλαγής πολιτικής σε κρίσιμα ζητήματα όπως η ακρίβεια και οι μισθοί, τα οποία είναι τα μόνα πεδία που μπορούν να κατευνάσουν τη λαϊκή οργή, κάτι τέτοιο μοιάζει αδύνατον.
Σε επίπεδο αντιπολίτευσης τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα και οι δυνατότητες συνεννόησης περιορισμένες. Το ΠΑΣΟΚ είναι καθαρά δεύτερο κόμμα στις δημοσκοπήσεις, αλλά δεν μπορεί να αποκτήσει δυναμική που θα το οδηγήσει στην πρώτη θέση, έτσι ώστε να αποτελέσει το βασικό πόλο διατύπωσης εναλλακτικής πρότασης εξουσίας μιας συμμαχικής κυβέρνησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αριστερά φαίνεται ότι μπορούν με κάποιο τρόπο να συνεργαστούν, αλλά υπάρχουν δυσκολίες, ενώ ακόμα και αν αυτό συμβεί δεν υπάρχουν ενδείξεις εκλογικής ανάκαμψης. Το ΚΚΕ είναι σε σταθερή άρνηση κάθε συνεργασίας αλλά και δυνατότητα σημαντικού ρόλου στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Τα υπόλοιπα κόμματα αριστερά και κυρίως δεξιά του πολιτικού χάρτη είναι προσωποπαγή μορφώματα, αποτέλεσμα της συγκυρίας και του ανορθολογισμού που γεννούν τα αδιέξοδα των πολιτών.
Με βάση την κατάσταση που επικρατεί σήμερα, η συγκρότηση κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που να μπορεί να αποκαταστήσει τη σχέση των πολιτών με την πολιτική και να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις που έχει μπροστά η χώρα μοιάζει εξαιρετικά δύσκολη. Είναι πλέον βέβαιο ότι θα περάσουμε σε μια νέα φάση αναδιάταξης, μέσα από μια κυβέρνηση συνεργασίας η οποία θα αναμετρηθεί με προβλήματα και κατεστημένες λογικές. Τίποτα δεν είναι εύκολο και το μέλλον μπορεί να φοβίζει αλλά είναι αναπόφευκτο.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η χώρα δεν μπορεί να συνεχίσει να ελπίζει σε ένα πολιτικό σύστημα που αμφισβητείται και είναι δέσμιο ισορροπιών του τρόμου. Χρειάζονται νέες πολιτικές πρακτικές με περισσότερη διαφάνεια και λογοδοσία και το σημαντικότερο με ξεκάθαρες λειτουργίες. Ο έλεγχος των πάντων από ένα κλειστό συγκεντρωτικό σύστημα εξουσίας έχει αποτύχει. Χρειάζεται επαναπροσδιορισμός των πάντων με αλλαγές θωράκισης της δημοκρατίας και των θεσμών. Οι πολίτες χρειάζονται κυβέρνηση και πολιτικό προσωπικό που να δείχνουν ενσυναίσθηση και πραγματικό ενδιαφέρον με αλήθεια και προσωπικό παράδειγμα ήθους. Όσο αυτά καθυστερούν, θα φλερτάρουμε με την καταστροφή.
panagopg@gmail.com