Οι οποίοι αναλώνονται σε καθημερινές επικοινωνιακές παρελάσεις, πάσης φύσεως πανηγύρια ή τελετές και αναζήτηση κονδυλίων για... μεγάλα έργα. Οπως τα βλέπουν αυτοί βεβαίως και ουκ ολίγοι με στόχο να γραφτεί το δικό τους όνομα στην αναμνηστική πλάκα. Η ματαιοδοξία άλλωστε δεν έχει όρια.

Πάμε λοιπόν σε κάτι του οποίου την “ιδιοκτησία” διεκδικούν πολλοί παρότι ουσιαστικά δεν έχουν κάνει τίποτε εκτός από... δηλώσεις. Στο αεροδρόμιο και τη διαρκώς αυξανόμενη κίνηση και σύνδεση με όλο και περισσότερους προορισμούς. Να μην συζητήσουμε βεβαίως το γεγονός ότι για περισσότερα από 20 χρόνια στα λόγια οι κατά καιρούς παράγοντες το έχουν... επεκτείνει και αναβαθμίσει. Αλλά φτάσαμε στο σημείο να περιμένουμε να δούμε αν συμφέρει κάποιον ιδιώτη, διαφορετικά θα πρέπει να βολευτούμε με αυτό που υπάρχει. Παρότι εμποδίζει από μόνο του το μεγαλύτερο “άνοιγμα” στον κόσμο. Φθάνει λοιπόν ο επισκέπτης και μετακινείται με όποιον τρόπο έχει επιλέξει για τον προορισμό του. Αυτό που αντικρίζει μοιάζει μάλλον με... αφρικανική ύπαιθρο. Καλάμια και χορτάρια ένα μπόι, ερειπωμένες εγκαταστάσεις, κρυμμένα σήματα. Μια αίσθηση βρομιάς και εγκατάλειψης, πολλές φορές και απίστευτη δυσωδία πτωματίλας και αποβλήτων όπως και πριν λίγες ημέρες. Οσο για το δρόμο, θα πρέπει να τρομάζουν οι άνθρωποι γι' αυτά που βλέπουν ή... δεν βλέπουν. Πίστα ράλι για ορισμένους, καρφωτές έξοδοι καμικάζι από τους κάθετους δρόμους στον κύριο και το... βράδυ σκοτάδι. Πήχτρα, μαύρο της κολάσεως καθόσον εδώ και δεκαετίες οι διαμαρτυρίες και οι εκκλήσεις αρχειοθετούνται στον κάλαθο των αχρήστων. 

Αυτή είναι η πρώτη εικόνα που αποκομίζει ο επισκέπτης, που έχει πεισθεί ότι προσγειώνεται στον... παράδεισο αλλά συναντάει το χειρότερο που θα μπορούσε να έχει φανταστεί. Πρόκειται για ένα ζήτημα που θα μπορούσε να λυθεί με λίγα χρήματα αλλά με αποθέματα θέλησης, οργάνωσης και αυστηρούς κανόνες για μια σειρά από καταστάσεις που συναντάμε καθημερινά στο δρόμο. Εδώ και δεκαετίες που ασχολούμαι με τα δημόσια πράγματα, δεν έχω δει ούτε μια σοβαρή συζήτηση για καταγραφή της κατάστασης και μέτρα αντιμετώπισης.

Επόμενος “σταθμός” η καινούργια είσοδος της πόλης από τον περιφερειακό. Στον κόμβο για πολλές ημέρες τα συνεργεία υπεργολάβων της κατασκευάστριας εταιρείας δούλευαν για να διαμορφώσουν έναν κόμβο-παρκάκι με λουλούδια, θάμνους και δέντρα. Και το παρέδωσαν ολοκληρωμένο σε μικρό σχετικά χρόνο. Αυτός που κάνει προς τα κάτω συναντάει μια... ρημαγμένη νησίδα που ξεκίνησε πριν από την τελική φάση του περιφερειακού αλλά δεν λέει να τελειώσει ακόμη. Ούτε φυτεύσεις, ούτε φως, όποιος μπει το βράδυ από τον περιφερειακό νομίζει ότι έκανε... λάθος στροφή. Στο δήμο βεβαίως έχουν έτοιμες κάθε φορά τις δικαιολογίες, αλλά εκείνο που καταλαβαίνει ο μέσος πολίτης είναι πως δεν μπορεί να ξεκινάει ένα αναγκαίο έργο (αφού επελέγη ο περιφερειακός ως λύση) χωρίς τις απαραίτητες πιστώσεις και χωρίς ουσιαστική επίβλεψη από τις υπηρεσίες του δήμου. 

Αλλά η απουσία λογικής “νοικοκυριού” αποτυπώνονται στην άλλη πλευρά του κόμβου. Απέναντι από εκεί που έφαγαν ημέρες επί ημερών για να “ομορφύνουν” τον κόμβο εισόδου, βασιλεύει... σε επαφή, το απόλυτο χάος. Ενας κακοπεριφραγμένος με σύρματα χώρος στον οποίο κάποτε συγκέντρωναν τα αδέσποτα, ένα διαλυμένο περίπτερο, ένα στραπατσαρισμένο τολ, πεταμένα αντικείμενα και μια πινακίδα που προειδοποιεί ότι... έκλεισε ο χώρος για τα αδέσποτα και να μην τα αφήνουν εκεί. Και ακριβώς στην απέναντι πλευρά της όχθης το δημοτικό φυτώριο που διαθέτει και τη σχετική πινακίδα. Ομως όχι μόνον δεν είναι φυτώριο, αλλά η επιτομή της πλήρους εγκατάλειψης από τους αρμοδίους του δήμου. Με το κλαρί δύο μέτρα, παρατημένες εγκαταστάσεις, μια θλίψη. Και αναρωτιέται κανένας: Είναι τόσο δύσκολο για το δήμο και τις υπηρεσίες του να συμμορφώσουν αυτούς τους χώρους ακριβώς στην είσοδο της πόλης ώστε αν μη τι άλλο να δείχνουν στοιχειώδη φροντίδα για τη δημοτική περιουσία;

Αντε και μπήκε στην πόλη και κάνει κατά την παραλιακή ζώνη καθόσον εκ των πραγμάτων αποτελεί τον καλοκαιρινό προορισμό. Και την πιάνει από την αρχή για να θαυμάσει την ακτή χιλιομέτρων στην ανατολική πλευρά του λιμανιού. Ρίχνοντας ματιές κατά το νότο η εντύπωση σχηματίζεται αναλόγως της εποχής. Αν είναι τουριστική περίοδος... κάτι και παρηγοριά καθόσον μπορεί και να απολαμβάνει το απέραντο της ομπρελοξαπλώστρας και ολίγη από... ξέφωτο. Αν έχει φύγει -στο φευγιό της είναι τώρα- και οι Καλαματιανοί και ο δήμος γνωρίζουν τι αντικρίζει. Αλλά τέλος πάντων είναι ένα θέμα για το οποίο έχει γραφτεί τόση κριτική που σκέφτεσαι καμιά φορά πως άδικος κόπος να παιδεύεσαι όταν από το δήμο ούτε βλέπουν, ούτε ακούν τίποτε και έχουν έτοιμες τις δικαιολογίες περί του Χατζηπετρή που είναι και ο αρμόδιος. Είτε εντός, είτε εκτός τουριστικής περιόδου όμως, αν στρέψει το βλέμμα κατά το βορρά ο επισκέπτης θα απορήσει πώς είναι δυνατόν μια πόλη που φιλοδοξεί να αποτελέσει “προορισμό με όνομα” να παρουσιάζει αυτή την εικόνα. Τα οικόπεδα που παραμένουν αδόμητα, στη μεγάλη τους πλειοψηφία δίνουν όψη εγκατάλειψης. Χορτάρια, σκουπίδια, ερείπια, αντικείμενα, συρματοπλέγματα, είναι μερικά από εκείνα που θα... συλλάβει στο μάτι στο σκανάρισμα. Μαζί με ένα πεζοδρόμιο αντάξιο αυτής της εικόνας. Ακόμη και εκεί που ο δήμος έχει δημιουργήσει χώρο πάρκινγκ, απουσιάζει η απαιτούμενη τάξη και περιποίηση. 

Τώρα θα μας απαντήσουν ότι κάνουν μελέτες (να θυμίσουμε ότι η δημοτική αρχή είναι 11 χρόνια στην τοπική εξουσία) για τα πεζοδρόμια και όλα (κάποτε) θα αλλάξουν. Η τάξη στα οικόπεδα και την εν γένει εμφάνιση λίγο μετά την Ανάσταση όμως, δεν χρειάζεται μελέτες αλλά φροντίδα από το δήμο. Και για την ακρίβεια κανόνες και συνεννόηση με τους ιδιοκτήτες, έτσι ώστε από κοινού να φροντίσουν να αλλάξει ριζικά η όψη με καθαρισμούς, απομάκρυνση αντικειμένων, κατεδάφιση ερειπίων και προσεγμένες περιφράξεις με αισθητική ανάλογη της περιοχής.

Αν γυρίσουμε την πόλη -και άλλες περιοχές του νομού- μπορούμε να εντοπίσουμε ένα πλήθος σημείων τα οποία από μακριά φωνάζουν για την έλλειψη φροντίδας από το δήμο. Μια πολύ χαρακτηριστική περίπτωση: Στη γωνία Βασ. Γεωργίου και Φαρών το ευμέγεθες οικόπεδο που υπάρχει εκεί όχι μόνον έχει μεταβληθεί σε απόπατο για ανθρώπους και ζώα, αλλά πολλές φορές γίνεται αυτοσχέδιο πάρκινγκ για μηχανήματα έργων που ανενόχλητοι τα αφήνουν εκεί εργολάβοι και υπεργολάβοι. Αναλόγου αισθητικής και βρόμας είναι οι αδόμητοι χώροι διαγώνια από το σημείο αυτό. 

Σε όλη την πόλη υπάρχουν διάσπαρτα οικόπεδα, τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν εγκαταλειφθεί αναμένοντας πιθανή κατασκευαστική αξιοποίηση. Και όμως είναι χώροι οι οποίοι θα μπορούσαν να αποδειχθούν πολύτιμοι σε ορισμένα σημεία και φυσικά να αλλάξουν την όψη της γειτονιάς. Αρκεί να θεσμοθετήσει κατ' αρχήν κανόνες ο δήμος σε ό,τι αφορά την καθαριότητα. Και στη συνέχεια να έρθει σε συνεννόηση με τους ιδιοκτήτες ώστε να αναμορφωθούν σε μικρούς κήπους τα οικόπεδα αυτά με φυτεύσεις που θα μπορούσαν να δώσουν χρώμα και να προσφέρουν σημεία ξεκούρασης που τόσο έχει ανάγκη μια πόλη με τόσο πυκνή δόμηση, τόσο στο κέντρο όσο και στην περιφέρεια. Ασφαλώς και τα πράγματα δεν είναι απλά καθόσον υπάρχουν και οι περί ιδιοκτησίας αντιλήψεις που μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να σταθούν εμπόδιο. Εκείνο που προέχει όμως είναι ο δήμος να φτιάξει το δικό του σχέδιο και να μιλήσει με τους ιδιοκτήτες. Το αποτέλεσμα και τις στάσεις θα τα κρίνουν οι πολίτες που είναι και οι τελικοί αποδέκτες και των πράξεων αλλά και των παραλείψεων της (όποιας) δημοτικής αρχής. Τώρα θα μου πείτε ότι λείπει η φροντίδα ακόμη και για δημοτικούς χώρους οργανωμένου πρασίνου και αναψυχής, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία με την οποία ασχοληθήκαμε σε προηγούμενο σημείωμα και θα επανέλθουμε.

Το έχω γράψει αρκετές φορές: Οι υποθέσεις της πόλης χρειάζονται φρέσκια ματιά και διαφορετικό τρόπο διαχείρισης, με κινητοποίηση όλου του δυναμικού που διαθέτει ο δήμος και ενεργοποίηση των πολιτών. Ιδού η Ρόδος για όσους φιλοδοξούν να συμβάλουν στις τοπικές υποθέσεις...