Με την καθημερινότητα παρούσα σε κάθε βήμα, όλο και περισσότερο απαιτητική. Χρονιά εκλογών η επόμενη, εδώ που τα λέμε όποτε και αν γίνουν οι βουλευτικές εκλογές μέσα στο χρόνο θα πάμε τουλάχιστον... πέντε φορές σε κάλπες.

Εχουμε και λέμε: Αργά ή γρήγορα και αναλόγως εξελίξεων θα γίνουν οι βουλευτικές εκλογές, οι οποίες θα τολμούσα να εκτιμήσω ότι θα διαφέρουν κατά πολύ από τις... δημοσκοπήσεις. Και μην πάει κανενός το μυαλό στο πονηρό. Εδώ και πάρα πολλά χρόνια οι δημοσκόποι πέφτουν έξω, σφυρίζουν αδιάφορα και επανέρχονται. Καθόσον ουδείς θυμάται τι έγινε και πλείστοι όσοι νομίζουν ότι με κάθε δημοσκόπηση βγαίνει... κυβέρνηση. Το γεγονός ότι πέφτουν έξω στις εκτιμήσεις τους δεν είναι φυσικά τυχαίο. Γιατί οι μετρήσεις της κοινής γνώμης από εργαλείο διαμόρφωσης της πολιτικής και προσαρμογής στόχων και πρακτικών ανάλογα με τα ευρήματα, έχουν μετατραπεί σε εργαλείο πολιτικής διαμόρφωσης της κοινής γνώμης και δημιουργίας κλίματος υπέρ του ενός ή του άλλου κόμματος. Λίγες λέξεις, μια ολόκληρη συζήτηση για τη σχέση εντολέα και ερευνητή, για τον τρόπο που γίνονται, για την επιστημονική ορθότητα και μια σειρά ακόμη από σημαντικές παραμέτρους. Γέννημα μιας εποχής όπου η πολιτική υποτάσσεται στην επικοινωνία και οι κομματικοί μηχανισμοί αναζητούν “σωσίβιο” σε κάθε είδους μέσα και πρόθυμους δημοσκόπους. Σε μια εποχή που οι πολίτες με μια συσκευή στο χέρι “πληκτρολογούν πληροφόρηση” και πλείστες όσες φορές τρώνε αμάσητα ό,τι ψεύτικο κατασκευάζεται σε κάθε είδους χαλκεία και ό,τι συσκευάζεται σε φανταχτερό περιτύλιγμα. Ο καθένας φροντίζει να στήσει το δικό του σύστημα, φυσικά τα μεγέθη είναι ανόμοια και η επιχειρηματική εμπλοκή και διαπλοκή στην πληροφόρηση βγάζει μάτι. Σε ένα πολιτικό κλίμα υψηλής λεκτικής φόρτισης που παράγει θεσμική και προσωπική απαξία, στο χρόνο μέχρι τις εκλογές θα επιστρατευτούν θεμιτά και αθέμιτα μέσα προς άγραν ψήφων.

Ολα τα άλλα δυστυχώς έρχονται σε αυτό το φόντο και ως εκ τούτου επηρεάζονται παντοιοτρόπως. Πλην όμως έχουν τη δική τους αυτοτέλεια οπότε και διαφορετικά θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Οι ευρωεκλογές έχουν ίσως πολύ μεγαλύτερη αξία από κάθε άλλη φορά. Οχι γιατί το Ευρωκοινοβούλιο παίζει κάποιον ιδιαίτερο ρόλο ή αποφασίζει για κρίσιμα πράγματα -αυτά είναι στα χέρια μηχανισμών χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση που λειτουργούν ως εντολοδόχοι των “αγορών”. Αλλά γιατί οι εκλογές γίνονται σε μια Ευρώπη που “βράζει” κατά την παραδοχή ακόμη και φανατικών υποστηρικτών τού δήθεν “οράματος” που έγινε “εφιάλτης” για ευρύτατα κοινωνικά στρώματα. Η πολυπλοκότητα της κατάστασης εκφράζεται μέσα από τους πιο διαφορετικούς δρόμους, οι “ιδιαιτερότητες” όπως εκφράζονται σε κάθε χώρα δείχνουν ότι όλο και λιγότερο “ενιαία” είναι η Ευρώπη, όλο και λιγότεροι πολίτες πιστεύουν τις άνευ αντικρίσματος διακηρύξεις. Και αν τα “κίτρινα γιλέκα” κυριάρχησαν στην επικαιρότητα ως μια ακόμη εκκωφαντική έκρηξη της γαλλικής κοινωνίας, το Βrexit, οι διαδηλώσεις κατά του Ορμπάν, η ξενοφοβική πολιτική Σαλβίνι είναι μερικές από τις ψηφίδες που συνθέτουν σήμερα την Ευρώπη της Ενωσης που κλυδωνίζεται. Το πολιτικό αποκρυστάλλωμα αυτών και πολλών ακόμη κινήσεων είναι εκείνο που θα έχει τελικά τη σημασία του και θα αποτυπωθεί στο αποτέλεσμα των ευρωεκλογών το Μάιο. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει και τη διαφορετικότητα αυτών των εκλογών σε σύγκριση με προηγούμενες και το πολιτικό τους ενδιαφέρον. Στην Ελλάδα λόγω της συγκυρίας θα επιδιωχθεί να λειτουργήσουν αυτές οι εκλογές ως πρόκριμα για τις βουλευτικές, γεγονός που περιπλέκει την υπόθεση των κριτηρίων ψήφου μέσα από την επιχείρηση κομματικής ευθυγράμμισης. Για να μην κρίνουμε την Ευρώπη και τις εξελίξεις σε αυτήν, αλλά να αντιμετωπίσουμε το θέμα ως εσωτερική υπόθεση της χώρας και των κομμάτων νομής της εξουσίας.

Και μετά πάμε με ένα πάκο ψηφοδέλτια στο χέρι για τις εκλογές στην αυτοδιοίκηση: Εκλογή περιφερειάρχη και περιφερειακών συμβούλων, δημάρχου και δημοτικών συμβούλων, κοινοτικών συμβούλων. Χωρίς καμία αμφισβήτηση η κάλπη των περιφερειακών εκλογών θα είναι η πιο πολιτική κάλπη της αυτοδιοίκησης. Η κομματική ευθυγράμμιση είναι κάτι παραπάνω από ορατή, οι ανεξάρτητες υποψηφιότητες δεν έχουν τύχη και το ενδεχόμενο υποψηφιότητας του σημερινού συστήματος εξουσίας στην Πελοπόννησο ουσιαστικά συνιστά ιδιαιτερότητα. Μια ιδιαιτερότητα που σχετίζεται με το γεγονός ότι μέσα από τους κομματικούς μηχανισμούς που στήριξαν εναλλάξ την απερχόμενη περιφερειακή αρχή και την πολιτεία της, δημιουργήθηκαν άλλου τύπου μηχανισμοί “πολύχρωμοι” και όχι “ανεξάρτητοι” ασφαλώς. Οι κομματικές επιλογές στην Πελοπόννησο που ήδη έχουν γίνει γνωστές, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος που δεν βλέπει τα πράγματα μέσα από παραμορφωτικούς φακούς, ότι είναι από τις καλύτερες που θα μπορούσαν να γίνουν σε κάθε χώρο. Ως εκ τούτου η αναμέτρηση θα έχει ενδιαφέρον και θα κριθεί τόσο από τους πολιτικούς συσχετισμούς, όσο και από την ικανότητα διείσδυσης του ενός στο χώρο του άλλου. Με όπλο τη “δύναμη” που έχει η Περιφέρεια μέσα από τη διαχείριση κάθε είδους προγραμμάτων. Γεγονός που γνωρίζουν πολύ καλά υποψήφιοι δήμαρχοι και ενδιαφερόμενοι για κάθε είδους χρηματοδοτήσεις περιφερειακής αρμοδιότητας. Αυτό το στοιχείο είναι και εκείνο που χαρακτηρίζει ως “ερωτηματικό” τη δυνατότητα της σημερινής περιφερειακής αρχής να σταθεί με αξιώσεις στην αναμέτρηση, μετά το τράβηγμα του χαλιού από τα κόμματα που την στήριξαν στις προηγούμενες εκλογές. Με την “απειλή” της απλής αναλογικής και το δεύτερο γύρο, το πολιτικό παιχνίδι ιδιαίτερα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου γίνεται ιδιαίτερα περίπλοκο.

Ενα σκαλί... πιο κάτω αλλά πολύ πιο κοντά στον πολίτη και την καθημερινότητά του οι δημοτικές εκλογές. Εδώ αντιμετωπίζουμε πλέον μέχρι και... βροχή υποψηφιοτήτων, καθώς τα κομματικά κελεύσματα έχουν πολύ μικρότερη απήχηση, οι φιλοδοξίες πληθαίνουν λόγω της απλής αναλογικής και οι φιλικοί δεσμοί είναι πολύ πιο έντονοι από κάθε άλλο επίπεδο. Εδώ και πάρα πολύ καιρό τονίζω πως ακόμη δεν έχει διαμορφωθεί οριστικά το σκηνικό των εκλογών, όσοι δηλώνουν δεν είναι βέβαιο πως θα είναι τελικά και υποψήφιοι, ενώ ίσως υπάρχουν ακόμη εκπλήξεις κατά τόπους που έρχονται πίσω. Και εκτιμήσεις δεν μπορεί να γίνουν αν δεν διαμορφωθούν και τα ψηφοδέλτια των υποψηφίων. Οχι μόνο γιατί τότε μπορεί να εκτιμήσει κάποιος τι μπορεί να φέρει κάθε πρόσωπο, αλλά και γιατί τότε θα υπάρχει μια εικόνα για το “προφίλ” κάθε συνδυασμού και την κοινωνική δυναμική που μπορεί να εκφράσει. Πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να περιμένουμε ακόμη καιρό για να υπάρχει μια καλύτερη εικόνα για το τι μπορεί να διεκδικήσει ο καθένας από τους υποψηφίους. Μέχρι τότε ελπίζουμε ότι οι πολίτες θα έχουν και τη δυνατότητα να πληροφορηθούν τόσο τις θέσεις των συνδυασμών για κρίσιμα ζητήματα σε κάθε δήμο, όσο και να κρίνουν τις πρωτοβουλίες που θα παρθούν. Αντιστρόφως θα πρέπει να τονίσω ότι θα κριθούν και οι... πολίτες στην επιλογή τους. Με την έννοια ότι στο επίπεδο του δήμου τα πράγματα δεν είναι απρόσωπα, τα προβλήματα δεν είναι άγνωστα και στην επιλογή σε μεγάλο βαθμό θα αποτυπωθεί και η αντίληψη της κοινωνίας και των ομάδων που την συγκροτούν. Γιατί πέρα από κάθε αμφισβήτηση η κοινωνία είναι “κατακερματισμένη” σε αντίληψη, ενδιαφέροντα και συμφέροντα. Η ενοποίηση είναι εξαιρετικά δύσκολη και η επιλογή θα αποτυπώσει σε μεγάλο βαθμό τα στοιχεία αυτά.

Στο κοινοτικό συμβούλιο τα πράγματα γίνονται ακόμη περισσότερο προσωπικά, θα ήταν ανόητο να επιχειρηθεί η διάσπαση της μικρής κοινωνίας στο όνομα παραταξιακών και κομματικών συμφερόντων. Σε κάθε περίπτωση είναι η... πέμπτη κάλπη που επιβεβαιώνει τη διαφορετικότητα κριτηρίων και επιλογών. Καλή χρονιά από τώρα λοιπόν και ας ελπίσουμε ότι η πορεία για τις πολλαπλές εκλογές θα γίνει χωρίς παρατράγουδα και με τον αναγκαίο διάλογο πάνω στα πραγματικά προβλήματα. Οι πολίτες μπορούν να δώσουν τον τόνο. Αν το θελήσουν, μπορούν...