Από καιρό επισημαίνουμε και από αυτή τη στήλη τη μάχη που γίνεται σε παγκόσμιο επίπεδο σχετικά με τον καθορισμό των ποιοτήτων στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, μέσα από την καθιέρωση προτύπων πέραν αυτών που ορίζουν το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου και η Ευρωπαϊκή Ενωση. Πρόκειται για μια μάχη συμφερόντων, στην οποία από πολλές πλευρές γίνεται προσπάθεια να περιοριστούν φαινόμενα νοθείας και παραπλανητικής σήμανσης. Στην καθιέρωση νέων προτύπων αντιδρούν πολλές φορές και επιχειρήσεις και αγροτοσυνεταιριστικές οργανώσεις. Αυτές οι αντιδράσεις δεν μπορεί παρά να μας βάζουν σε υποψίες σχετικά με τα προϊόντα που ακόμη και οι μεγαλύτερες των εταιρειών κυκλοφορούν ανά τον κόσμο. Αλλωστε πρόσφατες αμερικάνικες έρευνες έχουν θέσει εκτός προδιαγραφών πολλά από τα επώνυμα ελαιόλαδα που κυκλοφορούν στη σημαντική αυτή αγορά. Η νέα αγορανομική διάταξη για το ελαιόλαδο που ετοιμάζουν οι Αμερικάνοι έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις εκ μέρους των Ισπανών που καταγγέλλουν ότι οι νέες ρυθμίσεις (μεταξύ των οποίων και ο έλεγχος του 100% των εισαγόμενων ποσοτήτων) έχουν σκοπό να προστατεύσουν την παραγωγή της Καλιφόρνιας που έχει μεγάλους στόχους για το μέλλον. Ανάλογες πρακτικές ακολουθούν και οι Αυστραλοί που καταγγέλλονται επίσης για σκοπιμότητες όσον αφορά τις προδιαγραφές που καθιερώνουν.
Από την άλλη πλευρά στο Διεθνές Συμβούλιο Ελαιόλαδου η κυριαρχία των Ισπανών είναι εμφανής - και βεβαίως οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις θέσεις τους. Οι Ιταλοί όμως δεν το βάζουν κάτω, και υπό τις πιέσεις των αγροτικών οργανώσεων η ιταλική κυβέρνηση προσφάτως ψήφισε νόμο με τον οποίο ορίζεται ότι για να υπάρχει ο χαρακτηρισμός έξτρα παρθένου ελαιόλαδου ως "ιταλικού" θα πρέπει το όριο των αλκυλεστέρων να μην υπερβαίνει τα 30 χιλιοστόγραμμα το κιλό, την ώρα που ο Κοινοτικός Κανονισμός καθορίζει το όριο στα 150. Πρόκειται για μια στρατηγική κίνηση (κανένας δεν μπορεί να προβλέψει βέβαια αν θα γίνει αποδεκτή στο πλαίσιο της Κοινοτικής νομοθεσίας), που έχει ως προφανή σκοπό τον περιορισμό της ιταλοποίησης εισαγόμενων ελαιόλαδων, καθώς και την παρεμπόδιση της νοθείας με κατώτερης αξίας ελαιόλαδα που έχουν υποστεί τη διαδικασία της απόσμησης. Η υψηλή περιεκτικότητα ενός λαδιού σε αλκυλεστέρες (μεθυλεστέρες και αιθυλεστέρες) υποδηλώνει την ύπαρξη σε αυτό υποβαθμισμένων ή αποσμημένων παρθένων ελαιόλαδων και επομένως αποτελεί κριτήριο ανίχνευσης παράτυπων αναμείξεων.
Σύμφωνα με την πληροφόρηση από το Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης, οι μεγάλες ιταλικές αγροτικές οργανώσεις CNO (Εθνικό Κονσόρτσιο Ελαιοπαραγωγών), η UNAPROL (Εθνική Ενωση Συνεταιρισμών), η CIA (Κονσόρτσιο Ιταλών Αγροτών) και Coldiretti (Σύνδεσμος Αυτοκαλλιεργειών), μετά την ψήφιση του νόμου σε πρόσφατη συνάντηση τους στο Μπάρι, εξέφρασαν καταρχάς την ικανοποίησή τους για το γεγονός, αλλά επειδή θεωρούν ότι η ύπαρξη του νόμου και μόνο δεν είναι αρκετή για την αποτροπή της ιταλοποίησης ξένων ελαιόλαδων, ζήτησαν από την κυβέρνηση να προχωρήσει σε εντατικοποίηση των ελέγχων για πιστή εφαρμογή του.
Φυσικά "ιταλοποίηση" χαρακτηρίζεται η εισαγωγή και διάθεση ως ιταλικών, εντός Ιταλίας, όχι μόνο ισπανικών αλλά και ελληνικών ελαιόλαδων. Η ανίχνευση όμως με τους αλκυλεστέρες εκτιμάται ότι για μεν τα ισπανικά που έχουν υψηλή περιεκτικότητα θα είναι εύκολη, ενώ για τα ελληνικά που έχουν αρκετά χαμηλή θα είναι πολύ δύσκολη.
Ολα αυτά τα μέτρα, όπως και άλλα που συζητούνται (για παράδειγμα η καθιέρωση του "εξτρίσιμο" ως ειδικής κατηγορίας με οξύτητα μέχρι 0,3) μπορεί να έχουν θετικές ή αρνητικές συνέπειες. Το ερώτημα είναι, μέσα σε αυτό τον παγκόσμιο πόλεμο προδιαγραφών, πού βρίσκεται η Ελλάδα και ποιος ασχολείται με τη διαμόρφωση πολιτικής. Από τις πληροφορίες και την αίσθηση που υπάρχει η απάντηση στο δεύτερο είναι… κανένας. Υπάρχει ένα πλήθος πρωτοβουλιών σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, καθώς πλέον παγκοσμίως το ελαιόλαδο και οι ιδιότητές του συγκεντρώνουν το επιστημονικό ενδιαφέρον, αλλά δεν υπάρχει σε επίπεδο κράτους η θεσμική και οργανωτική υποδομή τόσο για την παρακολούθηση των εξελίξεων στις άλλες χώρες (μέχρι και η Βραζιλία καθιερώνει δικά της πρότυπα), όσο και για την έρευνα των χαρακτηριστικών του ελληνικού ελαιόλαδου.
Ολα αυτά φέρνουν και πάλι στην επικαιρότητα την υπόθεση του Εργαστηρίου Ελαιολάδου και τη σύνδεση με το ΤΕΙ Καλαμάτας έτσι ώστε να δημιουργηθεί στη Μεσσηνία ένα ισχυρό ερευνητικό κέντρο - οδηγός και για την πολιτική που πρέπει να ακολουθεί η χώρα μας στην υπόθεση της καθιέρωσης προτύπων που είναι εξαιρετικά σημαντικά για το μέλλον του προϊόντος.
Οταν όλοι υπερθεματίζουν σχετικά με το ρόλο της αγροτικής οικονομίας στην οικονομική ανάκαμψη, είναι θλιβερό να μην στελεχώνονται υπηρεσίες με επιστημονικό προσωπικό υψηλής κατάρτισης, που είναι αναγκαίο για να στηριχτεί αυτή η προσπάθεια.