. Την απαισιόδοξη αυτή πρόβλεψη έκανα πριν από λίγους μήνες στην ΕΡΑ Καλαμάτας, απαντώντας σε ερώτηση της συνάδελφου Μαρίας Τομαρά για το μέλλον του Τύπου στην Ελλάδα. Πριν από λίγα χρόνια επίσης, στην τελευταία συνάντηση που με κάλεσαν οι συνάδελφοι με αφορμή την απεργία που είχε προκηρυχθεί για το κλείσιμο της ΕΡΤ, είχα διακινδυνεύσει επίσης να προβλέψω ότι η κρατική τηλεόραση θα ξαναλειτουργήσει με τους ίδιους όρους, ενώ τα ιδιωτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι "καταδικασμένα" είτε να κλείσουν είτε να κατεβάσουν τον πήχη της ποιότητάς τους προκειμένου να επιβιώσουν. Σ' εκείνη τη συνάντηση είπα επίσης ότι δεν πρόκειται να απεργήσω ξανά, αν δεν γραφτούν στις ενώσεις συντακτών όλοι οι εργαζόμενοι δημοσιογράφοι - και κάπως έτσι πήρα "διαζύγιο" από τους συναδέλφους που ανεβαίνουν στα κάγκελα όταν απολύεται ένας δημόσιος υπάλληλος, ενώ δεν κάνουν ούτε... δεκάλεπτη στάση εργασίας όταν κλείνει μια εφημερίδα ή ένας ιδιωτικός ραδιοφωνικός σταθμός.
Ολα αυτά τα θυμήθηκα με αφορμή τα 2,5 εκατομμύρια ευρώ που θα μοιράσει προεκλογικά η Περιφέρεια Πελοποννήσου για την προβολή της ΣΔΙΤ για τη διαχείριση των απορριμμάτων, και τον καβγά που έχει στηθεί αναφορικά με την κατανομή τους. Και πριν βιαστείτε να πείτε ότι ετοιμάζομαι να ασκήσω κιτρική στην περιφερειακή αρχή προκειμένου το μέσο στο οποίο εργάζομαι να διασφαλίσει μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα, οφείλω να διευκρινίσω ότι θα υπερασπιστώ μέχρις εσχάτων το νόμιμο δικαίωμα του περιφερειάρχη Πελοποννήσου Πέτρου Τατούλη (και κάθε αιρετού) να μοιράσει όπως αυτός θέλει τα χρήματα της προβολής. Θα υπερασπιστώ επίσης, αν παραστεί ανάγκη, όλους τους αιρετούς που χρηματοδοτούν νόμιμα όσα μέσα τους υμνούν ενώ αφήνουν στην ψάθα όσους δημοσιογράφους ασκούν κριτική σύμφωνα με τις αρχές τους.
Ετσι κι αλλιώς οι άρχοντες παντού και πάντα υπερπροβάλλουν το έργο τους με στόχο να διατηρηθούν στην καρέκλα της εξουσίας. Στην απέναντι όχθη, δουλειά των δημοσιογράφων, εκτός από την καταγραφή της εφήμερης πραγματικότητας, είναι μεταξύ άλλων και ο έλεγχος της πολιτικής, δικαστικής και οικονομικής εξουσίας.
Προσωπικά πάντα πίστευα ότι οι δημοκρατικοί θεσμοί λειτουργούν σωστά μόνο όταν ο Τύπος δεν εξαρτάται απόλυτα από την πολιτική ή την οικονομική εξουσία - και φυσικά όταν δεν του θέτει εμπόδια η δικαστική εξουσία.
Δυστυχώς όμως στην Ελλάδα ο Τύπος, ακολουθώντας τη φθίνουσα πορεία της χώρας, ενώ ασθενεί βαριά δεν δείχνει καμία διάθεση να αναψηλαφήσει τις πληγές του προκειμένου να διαγνώσει τις αιτίες της ασθένειας. Αντιθέτως, οι άνθρωποι του Τύπου τρώνε τις σάρκες τους διεκδικώντας μεγαλύτερο κομμάτι από την ολοένα και μικρότερη κρατική πίτα, ενώ την ίδια ώρα ο ιδιωτικός τομέας σφυρίζει αδιάφορα... επειδή προφανώς πιστεύει ότι ο καπιταλισμός μπορεί να λειτουργήσει και χωρίς ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης.
Σε αυτές τις συνθήκες, και για να κλείσω το θέμα της Περιφέρειας Πελοποννήσου, κανένας δεν αναρωτιέται γιατί τα 2,5 εκ. ευρώ θα τα διανείμει η πολιτική εξουσία και όχι η ιδιωτική επιχείρηση που θα αναλάβει τη διαχείριση των απορριμμάτων. Ουσιαστικά η επιχείρηση, όπως και γενικότερα ο ιδιωτικός τομέας στην Ελλάδα, αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες της και αφήνει τους πολιτικούς να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο διαιωνίζεται η πρωτοκαθεδρία της πολιτικής εξουσίας έναντι της οικονομικής, αλλά επεκτείνεται και η ισχύς της σε τομείς που δεν έλεγχε (τουλάχιστον απόλυτα) στο πρόσφατο παρελθόν.
Στον κλάδο του Τύπου, η διαρκής επέκταση του κράτους απειλεί να αφανίσει τα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης - και η απειλή θα γίνει σύντομα μη αναστρέψιμη, αν η επιχειρηματική ελίτ δεν βάλει το χέρι στην τσέπη για να σταματήσει αυτή την "κρατικοποίηση" της τοπικής ενημέρωσης.
Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, καθώς σε ένα άρθρο είναι αδύνατον να αναλυθεί η σχέση του Τύπου με τη δημοκρατία, οφείλω να διευκρινίσω ότι δεν θεωρώ τη λειτουργία των ιδιωτικών μέσων μαζικής ενημέρωσης πανάκεια για τη δημοκρατία. Αντιθέτως πιστεύω ότι και τα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης έχουν τεράστια ευθύνη, τόσο για τη χρεοκοπία του 2010 όσο και για την αδυναμία εκσυγχρονισμού της Ελλαδας. Μέσα όμως από τις αντιθέσεις και τις συγκρούσεις των ιδιωτικών συμφερόντων, διασφαλίστηκε η πολυφωνία της μεταπολιτευτικής δημοκρατίας. Η πολυφωνία αυτή τείνει πλέον να εξελιχθεί σε κρατική μονοφωνία, και οι δημοσιογράφοι να μετατραπούν σε... "κρατικούς λειτουργούς".
Ετσι κι αλλιώς, μόνο μειοψηφία δεν είναι οι δημοσιογράφοι που θεωρούν τις επιχειρήσεις "αναγκαίο κακό", και το κράτος μοναδικό εκφραστή του κοινού συμφέροντος.
Θανάσης Λαγός
Εmail: lathanasis@yahoo.gr
