Καταρχάς πρέπει να ομολογήσω πως στενοχωρήθηκα επειδή ο κ. Μπούχαλης, που είναι απόφοιτος οικονομικού πανεπιστημίου, επιχειρηματολογεί μπερδεύοντας το πλεόνασμα με την αποτελεσματικότητα και τη σπατάλη πόρων. Αν του απαντούσα στο Facebook απλώς θα του υπενθύμιζα ότι και η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα παρουσιάζει πλεονάσματα αλλά το ΑΕΠ της Ελλάδας παραμένει 25% μικρότερο σε σχέση με το αντίστοιχο πριν από την κρίση. Ουσιαστικά δηλαδή, τόσο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας όσο και ο δήμαρχος Καλαμάτας Παναγιώτης Νίκας, ενώ έχουν αποδειχτεί ικανοί να δημιουργούν... πλεονάσματα, αποδείχτηκαν ανίκανοι να οδηγήσουν την Ελλάδα και την Καλαμάτα αντίστοιχα στο δρόμο της ανάπτυξης. Και δεν τα κατάφεραν επειδή σπαταλούν τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους, διογκώνοντας το αναποτελεσματικό κράτος και τον αναποτελεσματικό δήμο.
Με απλά λόγια, για να μην κουράσουμε τους αναγνώστες με οικονομικούς ορισμούς: Αναποτελεσματικός είναι ένας οργανισμός, φορέας ή επιχείρηση όταν μαζεύει τα σκουπίδια με 10 εργάτες ενώ μπορεί να τα μαζέψει με 2 εργαζόμενους. Αντιθέτως, αποτελεσματικός είναι ο οργανισμός, ο φορέας και η επιχείρηση που μαζεύει τα σκουπίδια με 2 εργαζόμενους, εξοικονομώντας ανθρώπινους πόρους ώστε να μπορέσει να τους χρησιμοποιήσει αποδοτικά σε άλλες παραγωγικές δραστηριότητες.
Εννοείται ότι δεν θα είχαμε κανένα οικονομικό πρόβλημα αν είχαμε... απεριόριστους πόρους, ώστε να μπορούμε να απασχολούμε στην υπηρεσία Καθαριότητας όχι μόνο 10, αλλά 1.000.000 καλοπληρωμένους εργαζόμενους. Δυστυχώς όμως, οι πλουτοπαραγωγικοί πόροι είναι περιορισμένοι και ουσιαστικά η έλλειψη αγαθών και υπηρεσιών οφείλεται στην έλλειψη παραγωγικών συντελεστών. Γι' αυτό, τόσο οι πολιτικοί όσοι και οι οικονομικοί ηγέτες κρίνονται με γνώμονα την αποτελεσματική κατανομή των (σπάνιων) πόρων - και όχι με κριτήριο το πλεόνασμα, που μπορεί να επιτευχθεί με μείωση των επενδύσεων.
Ειδικά οι πολιτικοί κρίνονται για την αποτελεσματικότητά τους με βάση τα στοιχεία του ΑΕΠ. Δυστυχώς όμως, στην Ελλάδα του "όσα πάνε κι όσα έρθουν" κανένας δήμαρχος δεν μετρά την αξία των προϊόντων και των υπηρεσιών που παράγονται στην περιοχή του. «If you can not measure it, you can not improve it» (αν δεν μπορείς να το μετρήσεις, δεν μπορείς να το βελτιώσεις) δήλωνε από τον 19ο αιώνα ο Σκοτσέζος φυσικός, λόρδος Kelvin, αλλά δύο αιώνες μετά, στην Ελλάδα δεν έχουμε ακόμα στοιχεία για το ΑΕΠ ανά δημοτική ενότητα.
Ας σημειωθεί εδώ ότι ακόμα κι ο περιπτεράς γνωρίζει στο τέλος της ημέρας την αξία των προϊόντων που έχει πουλήσει, και λαμβάνει τις αποφάσεις του με γνώμονα τα στοιχεία αυτά. Αντιθέτως, οι περισσότεροι Ελληνες πολιτικοί συνεχίζουν να διοικούν αγνοώντας τα οικονομικά δεδομένα (αφού έτσι κι αλλιώς δεν έχουν στοιχεία), με μοναδικό κριτήριο την ψηφοθηρία που θα εξασφαλίσει την επανεκλογή της.
Κατά την ταπεινή μου άποψη λοιπόν, η δημιουργία ενός αποτελεσματικού δήμου θα ξεκινούσε με την ίδρυση μιας στατιστικής υπηρεσίας, η οποία θα μετρούσε αξιόπιστα το προϊόν της παραγωγικής διαδικασίας. Το δεύτερο βήμα για τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού δήμου είναι η χωροταξική κατανομή του σπάνιου παραγωγικού συντελεστή "έδαφος", έτσι ώστε τη θέση των πατατοχώραφων δίπλα στη θάλασσα να την πάρουν πολυτελή ξενοδοχεία που θα αυξήσουν το ΑΕΠ και τις θέσεις εργασίας. Δυστυχώς, ο δήμαρχος Καλαμάτας Παναγιώτης Νίκας δεν τόλμησε να αλλάξει τον οικονομικό χάρτη, κι έτσι η Δυτική Παραλία παραμένει αναξιοποίητη με συνέπεια χιλιάδες Καλαματιανοί να αναζητούν εργασία σε άλλους δήμους. Δυστυχώς επίσης ο κ. Νίκας, στα 14 χρόνια της θητείας του, δεν μπόρεσε να πολεοδομήσει ούτε 1 τετραγωνικό μέτρο σε Βέργα, Μαντίνεια και Ασπρόχωμα. Και μην πει κάποιος ότι δεν μπορούσε να νικήσει τον Λεβιάθαν της ελληνικής γραφειοκρατίας, γιατί η στάση του στην πολεοδομική μελέτη του Ασπροχώματος απέδειξε ότι γνώριζε την έξοδο, αλλά δεν ήθελε να συγκρουστεί με τα τοπικά κοντόφθαλμα συμφέροντα.
Πριν όμως κλείσουμε την ενότητα της πολεοδομικής αναποτελεσματικότητας του κ. Νίκα, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι πρόσφατα ο επιχειρηματίας Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος τόνισε, από το βήμα του Συνεδρίου των Δελφών, τη σημασία που έχει για την οικονομία η εξοχική κατοικία. Σκεφτείτε πόσες εξοχικές κατοικίες και πόσα ξενοδοχεία θα μπορούσαν να είχαν κατασκευαστεί σε Δυτική Παραλία, Βέργα, Μικρή Μαντίνεια και Ασπρόχωμα αν είχαν εφαρμοστεί οι πολεοδομικές μελέτες, και θα εξαγάγετε ασφαλή συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα του κ. Νίκα.
Τι να κάνουμε; Ο κ. Νίκας είχε άλλη προτεραιότητα (την επανεκλογή του) και γι' αυτό δεν άνοιξε ούτε τους κάθετους δρόμους μεταξύ Ναυαρίνου και Ακρίτα. Για ποια αποτελεσματικότητα να συζητήσουμε λοιπόν, όταν σπαταλιέται άδοξα ακόμα και ο μοναδικός πόρος της Ανατολικής Παραλίας; Και δυστυχώς για τον κ. Νίκα, αδιάψευστος μάρτυρας για την αποτυχία του είναι τα ανοίκιαστα μαγαζιά της παραλιακής λεωφόρου.
Θανάσης Λαγός
Εmail: lathanasis@yahoo.gr
