Σε κάθε περίπτωση η πορεία της ελληνικής οικονομίας θα επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό α) από ενδεχόμενη έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση, β) από τον εμπορικό πόλεμο που έχει κηρύξει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σε Ευρώπη και Κίνα, γ) από την επεκτατική πολιτική του Ταγίπ Ερντογάν που θα δοκιμάσει σε Αιγαίο και Κύπρο τις αντοχές της Ευρώπης και του ΝΑΤΟ. Ουσιαστικά για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες μια ελληνική κυβέρνηση καλείται να αποφασίσει με «ποιον θα πάει και ποιον θ’ αφήσει», γνωρίζοντας ότι μια λάθος απόφαση μπορεί να αποδειχθεί από καταστροφική έως ολέθρια.
Ανοίγοντας παρένθεση, αξίζει να επισημάνουμε ότι τόσο η παραχώρηση του ΟΛΠ στην κινέζικη Cosco όσο και η εξαγορά επιχειρήσεων από φιλορωσικά συμφέροντα, μπορεί να προκάλεσαν μεν δυσαρέσκεια στις ΗΠΑ, αλλά σε καμία περίπτωση (παρά τις συνήθεις υπερβολές των Ελλήνων σχολιαστών) δεν αποτέλεσαν «αιτία πολέμου». Αξίζει επίσης να επισημάνουμε ότι, σε αντίθεση με όσα ακούστηκαν και γράφτηκαν στην Ελλάδα, η συμφωνία των Πρεσπών έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τους Δυτικούς συμμάχους της Ελλάδας.
Κάπου εδώ όμως αρχίζουν τα δύσκολα για τη χώρα μας, καθώς η μεταπολεμική συνοχή της Δύσης μόνο δεδομένη δεν είναι - και του λόγου το ασφαλές μαρτυρούν τόσο η επικείμενη έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση όσο και η προστατευτική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ, που απειλεί με δασμούς τα ευρωπαϊκά προϊόντα. Και ενώ είναι ορατός ο κίνδυνος διαμελισμού της Δύσης σε δύο στρατόπεδα, ένα αγγλοσαξονικό και ένα γαλλογερμανικό, στην Ελλάδα μέχρι τώρα ακούμε και διαβάζουμε από πολιτικούς μόνο ευχολόγια για αποτροπή του Brexit και για ακύρωση του σχεδίου επιβολής δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Στην πραγματικότητα, κανένας δεν θέλει να μελετήσει τις επιπτώσεις που θα έχει στον τουρισμό ένα Brexit ή πόσες μεταποιητικές επιχειρήσεις ενδέχεται να κλείσουν αν οι ΗΠΑ επιβάλουν δασμό 100% στο ελληνικό ελαιόλαδο.
Επειδή όμως με... ευχές δεν βάφονται αυγά, η ελληνική πολιτική ελίτ οφείλει να ξεπεράσει το στάδιο της άρνησης και να βρεθεί αντιμέτωπη με την πραγματικότητα, μετρώντας κόστη και οφέλη από κάθε ενδεχόμενη συμμαχία ή ρήξη.
Ετσι κι αλλιώς η τουρκική προκλητικότητα σε Αιγαίο και Κύπρο δεν αφήνει πολλά περιθώρια για επικοινωνιακές καμπάνιες αναφορικά με την «πολυδιάστατη πολιτική» που πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα. Από την εποχή του Θουκυδίδη είναι γνωστό ότι οι... Μήλιοι δεν μπορούν να είναι ουδέτεροι στη σύγκρουση Αθηναίων και Σπαρτιατών. Με απλά λόγια και χωρίς λογοτεχνικές μεταφορές: Αργά ή γρήγορα η Ελλάδα όχι μόνο θα κληθεί να διαλέξει στρατόπεδο, αλλά θα πρέπει και να επιλέξει εκείνο που θα μπορεί να της διασφαλίσει την εδαφική της ακεραιότητα - καθώς η Τουρκία είναι μια περιφερειακή δύναμη με ιδιαίτερη βαρύτητα στη γεωπολιτική σκακιέρα. Εννοείται ότι οι αποφάσεις δεν πρέπει να ληφθούν με γνώμονα τις ψευδαισθήσεις που έτρεφε το «αγανακτισμένο έθνος» και οι οποίες διαψεύστηκαν τουλάχιστον δύο φορές όταν οι ελληνικές κυβερνήσεις ζήτησαν δανεικά από Μόσχα και Τεχεράνη. Ετσι κι αλλιώς το «ξανθό γένος» έχει συμμαχήσει αυτή την περίοδο με την Τουρκία και δεν πρόκειται να ρισκάρει το μέλλον του μπλέκοντας σε μια σειρά από συγκρούσεις με τουρκομανικές χώρες που εκτείνονται νότια της Ρωσίας, από την Κασπία Θάλασσα έως την Κίνα.
Στενή σχέση με την Τουρκία δεν έχει όμως μόνο η Ρωσία. Εχει και η Γερμανία, που εκτός από συμφέροντα στη γείτονα χώρα έχει και 3 εκατ. Τούρκους στα εδάφη της. Από εκεί και πέρα, ούτε οι ΗΠΑ ούτε το Ηνωμένο Βασίλειο πρόκειται να αφήσουν ελαφρά τη καρδία την Τουρκία να απομακρυνθεί από το ΝΑΤΟ. Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης σε πρόσφατο άρθρο του επισημαίνει: «...για τις χώρες του ΝΑΤΟ η Τουρκία, παρά τη στάση της, παραμένει ένας σημαντικός παράγοντας που τους επιτρέπει να παρακολουθούν και αν είναι ανάγκη να προλάβουν αρνητικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Το απέδειξε η συνεργασία των ΗΠΑ με την Τουρκία για να ελεγχθούν οι εξελίξεις στη Συρία. Δεν είναι γι’ αυτό βέβαιο ποια θα είναι η στάση των χωρών του ΝΑΤΟ εάν υπάρξει διαμάχη για δικαιώματα στις θαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου». Και ο κ. Σημίτης προτείνει: «Η Ελλάδα να προτείνει την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για να επιλυθεί το θέμα των ορίων της υφαλοκρηπίδας Ελλάδας και Τουρκίας». Εξυπακούεται ότι μια απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου δεν θα δίνει στην Ελλάδα όλα όσα διεκδικεί, και ότι θα αμφισβητηθεί έντονα από όσους είναι έτοιμοι να... πάρουν την Πόλη και την Αγια-Σοφιά, με στρατιώτες που φιλάνε κατουρημένες ποδιές για μια μετάθεση ή μια καλή ειδικότητα.
Σε κάθε περίπτωση, η πρόταση του Κ. Σημίτη για τα ελληνοτουρκικά είναι η μοναδική που έχει κατατεθεί στο τραπέζι του διαλόγου - ενώ αντιθέτως κανένας δεν μιλάει για τη θέση της Ελλάδας σε μια ενδεχόμενη οικονομική σύγκρουση των Αγγλοσαξόνων με τη γαλλογερμανική Ευρωπαϊκή Ενωση. Κατά τα άλλα στην ελληνική επικράτεια υπάρχει υπέρμετρη αισιοδοξία, ανάλογη με εκείνη που επικρατούσε σε μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος το πρώτο εξάμηνο του 2015. Μετά... έκλεισαν οι τράπεζες και υπογράφτηκε το τρίτο μνημόνιο από την πιο αντιμνημονιακή κυβέρνηση όλων των εποχών.
Θανάσης Λαγός
Εmail: lathanasis@yahoo.gr
