Γνωρίζοντας οι υποψήφιοι τα δημογραφικά στοιχεία, είναι λογικό να προσαρμόσουν τα προεκλογικά τους προγράμματα στις ανάγκες (ή τις επιθυμίες) των ηλικιωμένων ψηφοφόρων, εστιάζοντας προφανώς σε αιτήματα που έμειναν ανικανοποίητα από τον περασμένο αιώνα – όπως για παράδειγμα η βελτίωση του οδικού δικτύου. Αντιθέτως θα δώσουν ελάχιστη σημασία στις ανάγκες των… χρηστών του Τικ Τοκ. Έτσι κι αλλιώς, γνωρίζουν από τα παιδιά τους πως οι γεννηθέντες από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και μετά δεν πιστεύουν στο επικοινωνιακό σχήμα του «ευλογημένου τόπου», επειδή ξέρουν πως υπάρχουν πολύ πιο ανεπτυγμένες περιοχές από τη Μεσσηνία.
Αυτό που δεν γνωρίζει, ή μάλλον δεν έχει ακόμα συνειδητοποιήσει, η γενιά Ζ είναι ότι σε λίγα χρόνια θα είναι αδύνατον να κουκουλωθεί το δημογραφικό πρόβλημα με Greek Statistics του υπουργείου Εσωτερικών, κι ότι οι ασφαλιστικές εισφορές των εργαζόμενων και οι φόροι δεν θα αρκούν για την καταβολή των συντάξεων. Στην απέναντι ηλικιακή όχθη, ούτε οι συνταξιούχοι έχουν συνειδητοποιήσει τον μελλοντικό κίνδυνο περικοπής των συντάξεων εξαιτίας του δημογραφικού προβλήματος. Εννοείται ότι ούτε οι σημερινοί μεσήλικες έχουν συνειδητοποιήσει πλήρως τον κίνδυνο να πάρουν μόνο μια πολύ μικρή σύνταξη, εξαιτίας της μείωσης του αριθμού των εργαζόμενων που θα καταβάλλουν εισφορές.
Γι’ αυτό «αι γενεαί πάσαι» συνεχίζουν αμέριμνες να παρακολουθούν την πορεία προς τις εκλογές, αδιαφορώντας για τις μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις του δημογραφικού προβλήματος στην οικονομική και κοινωνική ζωή. Έτσι κι αλλιώς δεν κρύβουν μόνο οι πολιτικοί το δημογραφικό πρόβλημα κάτω από το χαλί, αλλά και οι επιχειρηματίες που δεν μπορούν να βρουν προσωπικό και υποβαθμίζουν τον προϊόν τους αντί να αυξήσουν τους μισθούς για να προσελκύσουν ντόπιους και μετανάστες εργαζόμενους. Ανοίγοντας παρένθεση, αξίζει να επισημάνουμε ότι χιλιάδες μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν έχουν σήμερα κανένα περιθώριο αύξησης των μισθών που δίνουν, και γι’ αυτό θα αναγκαστούν να περιορίσουν την παραγωγική τους δραστηριότητα σε μέγεθος που θα μπορεί να ασκηθεί μόνο από τον επιχειρηματία και την πυρηνική του οικογένεια. Αλλά και οι πιο μεγάλες επιχειρήσεις, που έχουν δυνατότητα να αυξήσουν τους μισθούς, φαίνεται ότι προτιμούν να υποβαθμίσουν το προϊόν τους, μειώνοντας τις θέσεις εργασίας και ελπίζοντας σε ένα τεχνολογικό θαύμα που θα βελτιώσει την παραγωγικότητα.
Στην πραγματικότητα όμως, η φετινή ελαιοσυγκομιδή στη Μεσσηνία δείχνει τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν σύντομα όλοι οι κλάδοι εξαιτίας του δημογραφικού προβλήματος και της αδυναμίας εκσυγχρονισμού του παραγωγικού μηχανολογικού εξοπλισμού. Η ελαιοσυγκομιδή πρέπει ούτως ή άλλως να γίνεται όταν είναι ώριμες οι ελιές κι όχι όταν υπάρχουν διαθέσιμοι εργάτες και μηχανήματα. Σε διαφορετική περίπτωση ο καρπός κινδυνεύει από το δάκο, το χαλάζι και το χιόνι. Η απώλεια μεγάλου ποσοστού του φετινού ελαιόκαρπου εξαιτίας του δάκου και του γλοιοσπόριου αποδεικνύει απλώς ότι ο γερασμένος πληθυσμός της μεσσηνιακής υπαίθρου δεν μπορεί να αποκτήσει και να διαχειριστεί τον αναγκαίο μηχανολογικό εξοπλισμό – με συνέπεια να οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια σε συρρίκνωση της παραγωγής. Εξυπακούεται ότι η συρρίκνωση της παραγωγής θα λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις όταν θα υπάρξει «διόρθωση» της τιμής του ελαιόλαδου από τα φετινά υψηλά επίπεδα. Εξυπακούεται επίσης ότι συρρίκνωση της παραγωγής θα έχουμε και σε άλλους κλάδους, καθώς οι μισθοί μετά τη βαθιά ύφεση όχι μόνο δεν προσελκύουν μετανάστες από άλλες χώρες, αλλά στέλνουν κιόλας μετανάστες τους Έλληνες σε πλουσιότερες χώρες.
Από εκεί και πέρα, είναι εντελώς προφανές ότι οι πολιτικοί προτιμούν να μεταθέσουν χρονικά τη λύση του δημογραφικού προβλήματος, ελπίζοντας κι αυτοί σε κάποιο θαύμα που θα τους παρέχει τη δυνατότητα να μοιράζουν επιδόματα από το… λεφτόδεντρο. Αυτό καταλάβαν από τη χρεοκοπία του 2010.
Θανάσης Λαγός
