Στο αυτονόητο αυτό συμπέρασμα καταλήγουν όλοι οι ουδέτεροι αναλυτές που μελετούν χωρίς μικροκομματικές σκοπιμότητες τα έργα και τις δηλώσεις των στελεχών της κυβέρνησης Σαμαρά. Από εκεί και πέρα και ανάλογα με την κομματική τους τοποθέτηση άλλοι βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο και άλλοι μισοάδειο. Πιστεύω όμως πως όλοι θα συμφωνήσουν ότι η μεγαλύτερη επιτυχία της κυβέρνησης Σαμαρά είναι η… 16μηνη διάρκειά της. Συγκεκριμένα, όταν ο Αντώνης Σαμαράς ορκιζόταν πρωθυπουργός τον Ιούνιο του 2012 ελάχιστοι Ελληνες πιστεύαν ότι θα επιβιώσει η κυβερνητική συμμαχία Νέας Δημοκρατίας, ΠΑΣΟΚ και Δημοκρατικής Αριστεράς. Ομως παρά τις δυσκολίες και την αποχώρηση της Δημοκρατικής Αριστεράς τον Ιούνιο του 2013 από τη συμμαχία, η κυβέρνηση συνεχίζει την πορεία της και έτσι η Ελλάδα έχει αποκτήσει την πολιτική σταθερότητα που απαιτείται για να αποφευχθεί η ανεξέλεγκτη χρεοκοπία. Μέσα σε αυτό το κλίμα της ασταθούς πολιτικής ισορροπίας η κυβέρνηση έχει πετύχει αρκετούς από τους δημοσιονομικούς στόχους που είχε θέσει και όλα δείχνουν ότι -εκτός συγκλονιστικού απροόπτου- στο τέλος του έτους θα παρουσιάσει στους δανειστές το πρωτογενές πλεόνασμα που θέλουν.
Σε αυτό το σημείο όμως τελειώνουν τα… καλά νέα και τα πανηγύρια και αρχίζει ο προβληματισμός για την επόμενη μέρα. Πρώτα από όλα και σε θεωρητικό πάντα επίπεδο η κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει αν θα βγει να δανειστεί από την αγορά με επιτόκιο από 6% έως 7% ή αν θα υπογράψει νέο μνημόνιο συνεργασίας με την τρόικα για να δανειστεί με επιτόκιο από 3,6% έως 5%. Σε έναν απολύτως ορθολογικό κόσμο η απάντηση είναι αυτονόητη. Ομως οι Ελληνες είναι… large τύποι και προκειμένου να μην αμφισβητήσει κανένας την αντιμνημονιακή τους ταυτότητα, στο τέλος θα πληρώσουν αγόγγυστα από 1% έως 3,5% υψηλότερο επιτόκιο στους δανειστές. Τι σημαίνει υψηλότερο επιτόκιο, ποιος κερδίζει, ποιος χάνει και κυρίως ποιος θα πληρώσει το επιπλέον κόστος δανεισμού είναι θέματα που απασχολούν τους "στενάχωρους κουτόφραγκους" και όχι τους large Ελληνες. Κάπως έτσι και πληρώνοντας υψηλότερα επιτόκια θα απαλλαγεί η Ελλάδα από το μνημόνιο και την μισητή τρόικα.
Οταν λοιπόν η τρόικα φύγει από την Ελλάδα, οι πολιτικοί θα πρέπει να αποφασίσουν για το πώς θα κυβερνήσουν χωρίς… βαρβάρους. Οι τροϊκανοί "ήσαν μια κάποια λύσις", αλλά θα φύγουν. Και τότε οι Ελληνες πολιτικοί θα πρέπει να συνεχίσουν να παράγουν πρωτογενή πλεονάσματα χωρίς καρότο και μαστίγιο. Θα το κάνουν; Προσωπικά θα εκπλαγώ ευχάριστα ακόμα και αν προσπαθήσουν χωρίς να το καταφέρουν. Πολύ φοβάμαι όμως ότι όταν φύγουν οι τροϊκανοί θα ξεκινήσει και πάλι το… πάρτι που διέκοψε η οικονομική ύφεση. Το νέο πάρτι θα έχει λιγότερα ποτά και φαγητά γιατί οι… "κουρεμένοι" δανειστές θα φοβούνται μήπως ξαναχάσουν τα χρήματά τους. Εξυπακούεται βεβαίως ότι δεν πρόκειται να δώσουν νέα δανεικά οι μικροομολογιούχοι που έχασαν τα χρήματά τους εξαιτίας του "κουρέματος". Στον καπιταλισμό όμως κανένας -ούτε καν οι σοσιαλιστές- δεν ασχολείται με τα παθήματα των μικρών. Ολοι ψάχνουν δανεικά από το μεγάλο κεφάλαιο και αυτό τα προσφέρει απλόχερα, ειδικά όταν μυριστεί υψηλά επιτόκια και party animal πολιτικούς που καίγονται να ρίξουν χρήμα στην εγχώρια αγορά για να ξεδιψάσουν οι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες.
Ετσι λοιπόν αργά ή γρήγορα θα τεθεί για μια ακόμα φορά το ερώτημα που τέθηκε στην αρχή της οικονομικής κρίσης και δεν απαντήθηκε μέχρι σήμερα: Πόσο θα αντέξει το οικονομικό μοντέλο του καπιταλισμού αλά ελληνικά στο οποίο οι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες πιστώνονται τα κέρδη, ενώ οι φορολογούμενοι χρεώνονται τις ζημιές; Η απάντηση ούτε γνωστή είναι ούτε εύκολη. Θεωρητικώς το μοντέλο αυτό δεν είναι βιώσιμο επειδή οι δανειστές και οι ξένες τράπεζες δεν είναι διατεθειμένοι να δώσουν νέα δανεικά σε θνησιγενείς επιχειρήσεις που επιβιώνουν ροκανίζοντας επιχορηγήσεις, επιδοτήσεις και δημόσιο χρήμα. Θεωρητικώς πάντα οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών και τεχνοκράτες της BlackRock φέρονται αυτή τη φορά αποφασισμένοι να τραβήξουν την μπρίζα από τις κλινικά νεκρές επιχειρήσεις. Από τη θεωρία όμως στην πράξη υπάρχει τόσο μεγάλη απόσταση όσο και αυτή που χωρίζει τα εκλογικά ποσοστά των περιθωριακών πολιτικών ομάδων από την… εξουσία. Με άλλα λόγια. Αν "πεθάνουν ξαφνικά" οι θνησιγενείς επιχειρήσεις θα εκτιναχτεί σε δυσθεώρητα ύψη η ανεργία και η πολιτική δυσαρέσκεια με συνέπεια να εκτιναχτούν στα ύψη τα εκλογικά ποσοστά των… εξωγήινων, των ναζιστών και των σταλινικών που θέλουν να ανατρέψουν την αστική δημοκρατία. Αν δεν "πεθάνουν ξαφνικά" οι θνησιγενείς επιχειρήσεις, θα συνεχίσουν να ρουφούν το αίμα των υγειών επιχειρήσεων με συνέπεια να αυξάνονται τα λουκέτα, η ανεργία, η πολιτική δυσαρέσκεια και τα εκλογικά ποσοστά των… εξωγήινων, των ναζιστών και των σταλινικών. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα ή αν προτιμάτε, όπως έχουμε επαναλάβει πολλές φορές άλλωστε: Δεν υπάρχουν μαγικές και ανώδυνες λύσεις στο ελληνικό πρόβλημα. Οποιος λέει το αντίθετο ή είναι λαϊκιστής ή είναι τόσο ηλίθιος ώστε δεν έχει καταλάβει ακόμα ότι έχουμε διανύσει μόλις το πρώτο χιλιόμετρο από το δύσκολο μαραθώνιο της διάσωσης της ελληνικής οικονομίας.
Θανάσης Λαγός
lathanasis@yahoo.gr
