Η θεωρία αυτή επαληθεύτηκε οδυνηρά μετά τη χρεοκοπία του 2010, όταν η ελληνική κοινωνία αρνήθηκε πεισματικά να εκσυγχρονίσει τις οικονομικές της δομές, που είχαν δημιουργηθεί για να εξυπηρετήσουν ανάγκες του περασμένου αιώνα. Η ίδια θεωρία επαληθεύεται διαρκώς στη Μεσσηνία, καθώς η τοπική κοινωνία θέλει να βελτιώσει το βιοτικό της επίπεδο χωρίς να αλλάξουν οι δομές της οικονομίας.
Στην πραγματικότητα, όπως έχουμε επισημάνει και άλλες φορές, η Μεσσηνία παραμένει θύμα της επιτυχίας των πολιτικών της τέκνων, που ικανοποιούν τα αιτήματα των ψηφοφόρων τους. Και από τα πρώτα βήματα του ελληνικού κράτους μέχρι τη σύγχρονη εποχή οι περισσότεροι Μεσσήνιοι ζητούν διορισμό στο Δημόσιο, ώστε να συνδεθεί η οικογένειά τους με το κρατικό ταμείο. Η πρόσδεση όμως της Μεσσηνίας στο οικονομικό άρμα του κράτους στερεί από το νομό τις παραγωγικές δυνάμεις της εξωστρέφειας και της καινοτομίας, που αναπτύσσονται κυρίως από ιδιωτικές επιχειρήσεις σε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού. Σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούσαν να παράγουν ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες, οι Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως (ΜΟΜΑ) που ιδρύθηκαν το 1952 θα είχαν κατασκευάσει όλους τους αναγκαίους αυτοκινητόδρομους τον περασμένο αιώνα και δεν θα συζητούσαμε ακόμα για την αναγκαιότητα κατασκευής του αυτοκινητόδρομου Πύργος - Καλό Νερό - Τσακώνα, στον οποίον χθες σκοτώθηκαν σε τροχαίο 4 άνθρωποι.
Έτσι και αλλιώς η αποτυχία του μεγάλου πειράματος της Σοβιετικής Ένωσης απέδειξε ότι ο κεντρικός σχεδιασμός από δημόσιους υπαλλήλους οδηγεί αρχικά σε στασιμότητα και τελικά σε κατάρρευση. Το πάθημα όμως της Σοβιετικής Ένωσης δεν έγινε μάθημα στους Μεσσήνιους λάτρεις της κρατικής οικονομίας και για αυτό δεξιοί και αριστεροί στο νομό εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η ανάπτυξη θα έρθει με μεγάλα κρατικά έργα υποδομής και όχι με επενδύσεις, που θα δημιουργήσουν καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα.
Το παράδοξο μάλιστα είναι ότι ενώ η Μεσσηνία φθίνει δημογραφικά, όλοι εξακολουθούν να ζητούν αυτοκινητόδρομους - φράγματα για τους οικισμούς που θα είναι ακατοίκητοι σε λίγα χρόνια. Έτσι και αλλιώς η Μεσσηνία ήταν εντελώς διαφορετική, όταν ο αείμνηστος καπετάν Βασίλης Κωνσταντακόπουλος ονειρευόταν μεταξύ άλλων έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο, που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες μετακίνησης των Καλαματιανών εργαζομένων στις μονάδες της Costa Navarino. Αν ο αυτοκινητόδρομος είχε κατασκευαστεί εγκαίρως τον περασμένο αιώνα, ίσως και να άλλαζε την οικονομική πορεία της Μεσσηνίας. Τώρα πολύ φοβάμαι -και μακάρι να διαψευστούν οι φόβοι μου- ότι τελικώς ο δρόμος Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος - Μεθώνη δεν θα εξυπηρετήσει τις ανάγκες μετακίνησης των εργαζομένων στην Costa Navarino, γιατί δεν θα υπάρχουν… Μεσσήνιοι εργάτες.
Εννοείται ότι δεν έχει νόημα να επισημάνουμε για μια ακόμα φορά την ανάγκη προσαρμογής της μεσσηνιακής οικονομίας στα δημογραφικά δεδομένα της εποχής μας, αφού έτσι και αλλιώς οι Μεσσήνιοι δεν θέλουν να αλλάξει η δομή της τοπικής οικονομίας. Θα επισημάνουμε απλώς ότι οι δρόμοι της Μεσσηνίας άργησαν πενήντα χρόνια, με συνέπεια να βουλιάξει ο νομός στους βάλτους της στασιμότητας, της εσωστρέφειας και της μείωσης του πληθυσμού.
Θανάσης Λαγός
