Το πρόβλημα -σύμφωνα με τα όσα διαρρέουν- είναι ποιος θα αναλάβει τη δουλειά που έκανε η ΠΑΣΕΓΕΣ σε σχέση με τις επιδοτήσεις. «Η μηχανή του ΟΣΔΕ» έχει χρήματα και με αυτή χρηματοδοτείται το «συνεταιριστικό κίνημα» και οι δομές του. Η διαχείριση των επιδοτήσεων για χρόνια αποτελεί τη μόνη και αποκλειστική δουλειά των ενώσεων και των συνεταιρισμών. Το παλιό σύστημα μπορεί να κατέρρευσε αλλά επειδή τα λεφτά είναι πολλά και εξασφαλισμένα, γίνεται προσπάθεια να στηθεί ένα άλλο νέο στη θέση του.
Είναι προφανές ότι οι αγρότες δεν χρειάζονται έναν καινούργιο τάχα συνεταιριστικό, αλλά στην ουσία γραφειοκρατικό μηχανισμό για να διαχειρίζεται τις επιδοτήσεις. Να κάνει δηλαδή κάθε χρόνο την ενεργοποίηση και να χρεώνει τους αγρότες. Οι συνεταιρισμοί αυτού του είδους έχουν κλείσει τον κύκλο τους και η ύπαρξή τους δεν εξυπηρετεί τίποτα πέρα από αυτούς που πληρώνονται για να τους διοικούν. Και αν αυτό είναι μια αλήθεια που δεν μπορεί κανένας να αρνηθεί, υπάρχει και ένα λογικό αίτημα για ενίσχυση των πραγματικών συνεταιρισμών. Το ορθό λοιπόν είναι οι συνεταιρισμοί που έχουν δραστηριότητα να αναλαμβάνουν και αυτή τη δουλειά προς όφελος των μελών τους. Το ζήτημα όμως είναι με ποια κριτήρια θα ξεχωρίσουν οι πραγματικοί συνεταιρισμοί από τις σφραγίδες. Τρόπος προφανώς και υπάρχει. Το ζήτημα είναι αν υπάρχει και η αντίστοιχη πολιτική βούληση και εδώ η αναπαραγωγή ξεπερασμένων τακτικών με νέο περιτύλιγμα είναι κυρίαρχη.
Δεν χωρά αμφιβολία ότι είναι σωστό να αναλάβουν τη δουλειά της ενεργοποίησης συνεταιρισμοί που έχουν εμπορική δραστηριότητα. Με αυτό τον τρόπο θα γλιτώσουν λειτουργικό κόστος, θα εξασφαλίσουν προσωπικό και εξοπλισμό το οποίο θα χρησιμοποιούν και για την ενίσχυση της υπόλοιπης δραστηριότητάς τους. Η κυβέρνηση -παρά τα μεγάλα λόγια και τις διακηρύξεις- δεν έχει κάνει τίποτα στο συγκεκριμένο τομέα. Διαπιστώσεις και μεγάλα λόγια, όπως και στα άλλα θέματα, μαζί βέβαια με τις γενικεύσεις και το τσουβάλιασμα των πολιτικών αντιπάλων του παρελθόντος. Δεν κάνει όμως τίποτα γιατί ιδεολογικά δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι το πρόβλημα με τους συνεταιρισμούς παλιού τύπου είναι δομικό. Τα σχήματα αυτού του είδους έχουν αποτύχει γιατί είναι ισοπεδωτικά. Δεν μπορεί να έχει το ίδιο ενδιαφέρον και τις ίδιες μετοχές αυτός που βγάζει 10 τόνους λάδι με αυτόν που βγάζει 50 κιλά. Δεν μπορεί να προκύπτουν διοικήσεις από κομματικούς οπαδούς και στρατευμένους με μόνο κριτήριο τη διαχείριση της εξουσίας. Τα σχήματα των νέων συνεταιρισμών, για να μην καταλήξουν ξανά βορά του κάθε επιτήδειου, θα πρέπει να έχουν αναλογικές και όχι ισοπεδωτικές συμμετοχές. Χρειαζόμαστε συνεταιρισμούς από νοικοκυραίους και όχι από ρεμπεσκέδες που είδαν φως και μπήκαν.
Η αγροτική παραγωγή της περιοχής για να περάσει στη νέα εποχή θέλει νέα συνεργατικά σχήματα. Θέλει άλλο τρόπο οργάνωσης σχέσεων για κοινή δράση. Τα παλιά συστήματα παραγόντων μικροκομματικής συγκρότησης και προσωπικής στόχευσης έχουν κλείσει τον κύκλο τους. Εχουν χρεοκοπήσει πολιτικά και οικονομικά. Δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτα στους αγρότες της περιοχής και όσο γρηγορότερα αποτελέσουν παρελθόν τόσο συντομότερα θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μια νέα ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα. Το παλιό, σε κάθε του μορφή, θα πρέπει να δώσει τη θέση του στο νέο. Στο πραγματικά όμως νέο, όχι στο μακιγιαρισμένο παμπάλαιο που εμφανίζεται ως καινούργιο.
Χρειαζόμαστε νέες συνεταιριστικές οργανώσεις και επιχειρηματικά σχήματα, τα οποία θα συνδιαλέγονται μεταξύ τους δημιουργικά και θα λειτουργούν με όρους αγοράς, δηλαδή ανταγωνιστικά. Σχήματα που θα στοχεύουν στην κατάκτηση μεριδίων στην αγορά για να αυξήσουν το εισόδημα των μελών και των μετόχων τους και δεν θα εξαντλούνται σε άγονες αντιπαραθέσεις για το μοίρασμα της μίζερης πίτας του παρόντος. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γίνει κατανοητό απ' όλους ότι η αγροτική παραγωγή δεν έχει ανάγκη τις ξεπερασμένες δομές του παρελθόντος.
panagopg@gmail.com
