Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως οι αλλαγές στα πρόσωπα έτσι κι αλλιώς δεν αποτελούν αλλαγή πολιτικής, μιας και οι δήμαρχοι είναι αυτοί που δίνουν το ρυθμό. Ειδικότερα όταν υπάρχουν δήμαρχοι υπερσυγκεντρωτικοί όπως ο Παναγιώτης Νίκας στην Καλαμάτα, θεωρούμε ότι δεν έχει καμία σημασία ποιος θα είναι αντιδήμαρχος και ποιος όχι. Ο δήμαρχος αποφάσιζε και εξακολουθεί να αποφασίζει για όλα, συνδιαλεγόμενος πιθανώς με έναν στενό κύκλο συνεργατών του με θεσμικό ή μη ρόλο.
Στην περίπτωση της Καλαμάτας θα είχε αξία ο ορισμός αντιδημάρχων αν ο δήμαρχος επέλεγε κάποιο πρόσωπο που θα σηματοδοτούσε την προτίμησή του σε περίπτωση αποχώρησής του: το επονομαζόμενο «δαχτυλίδι» της διαδοχής. Αλλά ούτε αυτό έπραξε -μιας και η θητεία των αντιδημάρχων που όρισε λήγει ένα χρόνο πριν από τις εκλογές- μεταφέροντας ουσιαστικά στο μέλλον τις όποιες αποφάσεις του. Με δυο λόγια, τόσο για την Καλαμάτα όσο και για τους υπόλοιπους δήμους του νομού οι αλλαγές στους αντιδημάρχους δεν κρύβουν καμία είδηση ούτε σηματοδοτούν τίποτα σημαντικό. Η συζήτηση που γίνεται δεν έχει έτσι πολιτικό χαρακτήρα· παρά ταύτα γίνεται γιατί το κουτσομπολιό και οι θεωρίες συνωμοσίας είναι αγαπημένα θέματα όλων αυτών που νιώθουν σπουδαίοι όταν διακινούν το τίποτα.
Το ζήτημα για την αυτοδιοίκηση δεν είναι βέβαια τα πρόσωπα που επιλέγει για συνεργάτες ο δήμαρχος -γιατί αυτό είναι οι αντιδήμαρχοι- αλλά το πώς θα προχωρήσουν τα τοπικά ζητήματα. Ο δήμαρχος είναι που κρίνεται στο τέλος της θητείας του κι όχι οι αντιδήμαρχοι, και ο δήμαρχος όπως και ο καθένας που θέλει να φέρει σε πέρας μια δουλειά επιλέγει για συνεργάτες ανθρώπους με τους οποίους μπορεί στοιχειωδώς να συνεννοηθεί. Κάθε επιτυχημένος δήμαρχος έχει δίπλα του καλούς συνεργάτες· αντίθετα όλοι οι αποτυχημένοι δήμαρχοι είχαν αντιδημάρχους που ήταν αποτέλεσμα ισορροπιών και προεκλογικών συμφωνιών. Οι αντιδήμαρχοι που κάνουν προσωπικό παιχνίδι υπονομεύουν το δήμαρχο και τελικά τη συνολική προσπάθεια. Αυτό το ξέρουν πρώτοι απ' όλους όσοι θέλουν να κάνουν παιχνίδι με τους αντιδημάρχους που έχουν φιλοδοξίες, γιατί δεν μπορούν να κάνουν με το δήμαρχο, ο οποίος για τους δικούς του λόγους τούς έχει κλείσει την πόρτα.
Οι καλές δημοτικές ομάδες, με σχέδιο, συνοχή και στόχο, φέρνουν αποτέλεσμα για το σύνολο των πολιτών. Το ζήτημα βέβαια είναι ότι πολλές φορές το μοναδικό σχέδιο είναι η... παραμονή στην εξουσία, κι αυτό είναι το πρόβλημα. Ομως η αυτοδιοίκηση έχει πλέον χαρακτηριστικά τοπικής κυβέρνησης και διαρκώς καλείται να διαχειριστεί κρίσιμα ζητήματα. Οι δήμοι εδώ και χρόνια δεν περιορίζονται στην παραδοσιακή αρμοδιότητά τους, να μαζεύουν τα σκουπίδια, αλλά έχουν επεκταθεί σε μια σειρά οικονομικούς και κοινωνικούς τομείς η διαχείριση των οποίων απαιτεί σχέδιο, μέσα στο οποίο θα εντάσσονται προσωπικές γνώσεις και δεξιότητες. Οι προσωπικές φιλοδοξίες μπορεί να είναι εύλογες, αλλά δεν γίνεται να αποτελούν το κυρίαρχο στη δημόσια συζήτηση. Και δυστυχώς, αυτό ακριβώς συμβαίνει επί σειρά ετών, όχι μόνο σε επίπεδο αυτοδιοίκησης, αλλά συνολικά στην πολιτική.
Το να ασχολείσαι με προσωπικές συμπεριφορές είναι εύκολο - αλλά και απολύτως αποπροσανατολιστικό σε σχέση με την ουσία των ζητημάτων. Η πολιτική πρέπει κάθε φορά να κρίνεται από το συνολικό της αποτέλεσμα κι όχι από τις επιμέρους προσωπικές συμπεριφορές, οι οποίες μπορεί να είναι καλές, μέτριες, κακές ή άθλιες. Η εστίαση σε πρόσωπα θολώνει την εικόνα και αποπροσανατολίζει από την ουσία, και σε καμία περίπτωση δεν είναι αυτό που έχουμε ανάγκη.
Οι δήμοι τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να κρατήσουν όρθιες δομές και υποδομές σε κρίσιμους τομείς, κι αυτό έχει μεγάλη σημασία στην παρούσα φάση. Η προώθηση προγραμμάτων για την απορρόφηση πόρων από το ΕΣΠΑ, όπως και οι στοχευόμενες κινήσεις σε αγροτικό τομέα και τουρισμό, είναι τα μεγάλα στοιχήματα της αυτοδιοίκησης σε επίπεδο νομού. Από το πώς θα τα καταφέρουν, θα κριθούν δήμαρχοι και αντιδήμαρχοι. Ας μην τρέφει κανένας τους καμία αυταπάτη: Ή όλοι μαζί θα επιπλεύσουν ή όλοι μαζί θα βυθιστούν.
Οσο καλύτερα τα καταφέρουν, τόσο καλύτερα για εκείνους αλλά και για όλους μας. Γιατί η δική τους αποτυχία δεν θα έχει μόνο προσωπικές επιπτώσεις στο πολιτικό τους μέλλον -που έτσι και αλλιώς μάς είναι αδιάφορο- αλλά μας αφορά όλους.
panagopg@gmail.com
