Η οικονομική χρεοκοπία ανέδειξε τα κοινωνικά προβλήματα και επέφερε την πολιτική χρεοκοπία. Μια κοινωνία η οποία είχε πιστέψει ότι κάθε χρόνο θα είναι και καλύτερα οικονομικά -αυτό συνέβαινε όλα τα χρόνια μετά τον εμφύλιο πόλεμο- συνειδητοποίησε ξαφνικά ότι τα πράγματα δεν εξελίσσονται ευθύγραμμα. Η κοινωνική παραζάλη οδήγησε στον Καιάδα πολιτικές και πολιτικούς που διασφάλιζαν μέχρι το 2009 την οικονομική μεγέθυνση και έφερε στο προσκήνιο ό,τι υπήρχε στα αζήτητα την εποχή της ευδαιμονίας.
Η γραφικότητα στην πολιτική ζωή, τόσο κεντρικά όσο και τοπικά, είναι αποτέλεσμα των επιλογών που έκαναν οι πολίτες στις εκλογές μετά το 2012. Αυτά που συμβαίνουν στο Κοινοβούλιο, τόσο με το λόγο πεζοδρομίου όσο και με τις μεταπηδήσεις βουλευτών από κόμμα σε κόμμα, χωρίς αρχές και χωρίς κανένα δισταγμό, είναι αποτέλεσμα της επονομαζόμενης τυφλής κοινωνικής αγανάκτησης. Είναι το δήθεν αντισυστημικό και το βαθιά απολίτικο, που πλασάρεται ως άποψη και μάλιστα με περικοκλάδες μεγαλείου.
Η πολιτική παρακμή δεν περιορίζεται πλέον μόνο στο κεντρικό επίπεδο. Αυτό που συμβαίνει με την αυτοανακήρυξη διαφόρων ως υποψήφιων δημάρχων, χωρίς ομάδα, χωρίς πλαίσιο, είναι το επόμενο στάδιο της πολιτικής παρακμής. Στα δημοτικά συμβούλια του μέλλοντος θα δημιουργούνται πλειοψηφίες ανάλογα με το θέμα και την αντίστοιχη προσφορά του ενδιαφερόμενου. Το βαλκανικό νταραβέρι θα συναντιέται αρμονικά με το ανατολίτικο παζάρι, για να επιβραβεύονται οι πολιτικοί τυχοδιώκτες.
Οι πολίτες που δηλώνουν σήμερα λοιπόν τη δυσφορία τους για τα πολιτικά παζάρια του παρόντος, ας έχουν υπόψη τους ότι στο μέλλον θα ζήσουν ακόμα χειρότερα, αν δεν υπάρξει επιστροφή σε μια στοιχειώδη σοβαρότητα. Η πολιτική κανονικότητα αποτελεί προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη. Οσο ο ανορθολογισμός κατεβαίνει όλο και χαμηλότερα σε πολιτικό επίπεδο, τόσο θα γιγαντώνονται τα οικονομικά προβλήματα και τα κοινωνικά αδιέξοδα.
Μέσα στο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί, οι πολίτες καλούνται να επιλέξουν με βάση το κριτήριο της σοβαρότητας. Στη φάση που βρισκόμαστε δεν χρειαζόμαστε σωτήρες, αλλά σοβαρούς ανθρώπους που έχουν να επιδείξουν μια στοιχειώδη γνώση και μια αξιόλογη επαγγελματική πορεία. Ανθρωποι που έχουν δήθεν σπουδάσει «στο πεζοδρόμιο της ζωής», ανεπάγγελτοι εισοδηματίες της εύφορης κοιλάδας, αμπελοφιλόσοφοι των τσιπουράδικων και χαζοχαρούμενοι «κοσμικοί» της πιάτσας, δεν πληρούν κανένα κριτήριο διοίκησης... του οτιδήποτε. Δεν ξέρουν και δεν μπορούν, γιατί η εποχή της γνώσης απαιτεί κάποια μίνιμουμ προσόντα.
Η επίδειξη ευαισθησίας, γενικώς, και η ανάπτυξη κοινωνικότητας του επιπέδου... όπου γάμος και χαρά η Βασίλω πρώτη, δεν αποτελούν στοιχεία πολιτικής ικανότητας. Κατά κανόνα όλοι οι άνθρωποι είναι ευαίσθητοι μπροστά στο πονεμένο και τον αναξιοπαθούντα. Αυτοί που το φωνάζουν, το κάνουν συνήθως για να αποκομίσουν πολιτικό όφελος. Το εμπόριο κοινωνικής ευαισθησίας μέσω της επίδειξης είναι αθλιότητα, το να δημιουργείς δομές για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι πολιτική. Η κοινωνική ευαισθησία στην πολιτική δεν εκδηλώνεται με... τσάι και συμπάθεια, αλλά με στοχευμένες κινήσεις οι οποίες θα οδηγούν σε μακροπρόθεσμες λύσεις. Τα επιδόματα και τα γεύματα αγάπης αποτελούν βραχυπρόθεσμες πολιτικές, που όμως δεν λύνουν το πρόβλημα. Οι μακροπρόθεσμες πολιτικές απαιτούν βαθιά γνώση των προβλημάτων και ολοκληρωμένο σχέδιο. Απαιτούν δηλαδή πολιτικές που μπορούν να σχεδιαστούν μόνο από κανονικούς πολιτικούς και όχι από ψευτοευαίσθητους χομπίστες.
Στο επίπεδο της οικονομικής ανάπτυξης, έχει γίνει πλέον κατανοητό απ' όλους ότι χωρίς επιχειρηματικότητα και διευκόλυνση άμεσων ξένων επενδύσεων, δεν υπάρχει προοπτική. Τα παιδιά των αγωνιστών κατά του καπιταλισμού έχουν όλα μεταναστεύσει ήδη στις χώρες του ώριμου καπιταλισμού, και δεν πρόκειται να επιστρέψουν αν η χώρα δεν ωριμάσει οικονομικά στα πλαίσια της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Επενδύσεις όμως, τις οποίες έχει ανάγκη η χώρα, είναι προφανές ότι δεν μπορείς να προσελκύσεις με πολιτικό προσωπικό που ζει ακόμα στην εποχή του εμφυλίου, είτε θέλοντας να σφάξει κομμουνιστές με κονσερβοκούτια είτε να εγκαταστήσει σοσιαλιστικό παράδεισο στη χώρα. Αντίστοιχα,
μέτρα διαφάνειας που θα στηρίζουν την οικονομική ανάκαμψη δεν μπορούν να εφαρμόσουν οι «εισαγγελείς καριέρας» σε διάφορα τηλεοπτικά πρωινά, μεσημεριανά και μεταμεσονύκτια... παρατράγουδα, οι οποίοι προσφέρουν θέαμα πλέον στο Κοινοβούλιο και σε αίθουσες περιφερειακών και δημοτικών συμβουλίων.
Σε κάθε περίπτωση η χώρα έχει εξασφαλίσει θέαμα: Αυτό που της λείπει είναι η παραγωγή... άρτου, τον οποίο δεν μπορούν να προσφέρουν οι πρόθυμοι γελωτοποιοί. Τα τελευταία χρόνια, τα πολιτικά «νούμερα» που έχουν προκύψει μας έχουν προσφέρει περισσότερο θέαμα απ' όσο μπορούμε να καταναλώσουμε. Το τραγικό είναι ότι έχουμε αρχίσει να συνηθίζουμε τη γελοιότητα και να την εκλαμβάνουμε ως κανονικότητα.
Η συνέχιση σε αυτό το μοτίβο προδικάζει το αποτέλεσμα: Η γελοιότητα οδηγεί σε τραγωδία, και όσο περισσότεροι το καταλάβουμε τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να αποφύγουμε τα χειρότερα, που είναι μπροστά μας.
panagopg@gmail.com