Τα νέα όμως δεν είναι καλά ούτε για τη φετινή παραγωγή. Οι πληροφορίες για παγκόσμια αύξηση της παραγωγής δημιουργούν ανησυχία για το πού ακριβώς θα κινηθούν οι τιμές του ελαιολάδου τη νέα ελαιοκομική περίοδο.
Οι παραγωγοί γνωρίζουν ότι το κόστος καλλιέργειας και συγκομιδής είναι σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με τους παγκόσμιους ανταγωνιστές τους. Ο μικρός ελληνικός κλήρος και ο τρόπος με τον οποίον γίνεται το μάζεμα της ελιάς στην Ελλάδα δεν αφήνουν περιθώρια συμπίεσης του κόστους παραγωγής. Με τιμές κάτω από ένα επίπεδο η παραγωγή θα καταστεί ασύμφορη. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι αν η τιμή του ελαιολάδου πέσει κάτω από 2,50 ευρώ το κιλό θα μείνουν οι ελιές αμάζευτες.
Η ελαιοκαλλιέργεια στη Μεσσηνία στηρίζεται σε συνταξιούχους και σε ετεροαπασχολούμενους, βασίζεται σε εργατικά χέρια μεταναστών και δεν πρόκειται να παραμείνει αν το κόστος της καταστεί ασύμφορο. Σε πρώτη φάση θα εγκαταλειφθεί η λίπανση και οι ψεκασμοί. Σε δεύτερο χρόνο θα μαζεύονται μόνο τα κτήματα τα οποία είναι εύκολα ή γρήγορα στη συγκομιδή τους. Στην τρίτη φάση το μάζεμα θα περιοριστεί μεταξύ φίλων και γνωστών για το λάδι της χρονιάς.
Ολα αυτά μοιάζουν με σενάρια επιστημονικής φαντασίας, δεν είναι όμως, είναι η πραγματικότητα που θα φέρουν οι αλλαγές στο οικονομικό περιβάλλον. Οι τιμές του λαδιού βρίσκονται σε καθοδικό κύκλο, στη συνέχεια του ανοδικού που είχαν την τελευταία δεκαετία. Σε έναν παρατεταμένο καθοδικό κύκλο τιμών δεν ξέρουμε πόσοι και ποιοι ελαιοπαραγωγοί θα αντέξουν να χρηματοδοτήσουν την καλλιέργειά τους χωρίς να βγάζουν εισόδημα. Η φάση της εγκατάλειψης θα δημιουργήσει ευρύτερα προβλήματα στη Μεσσηνία πέρα από τα οικονομικά. Οποιος αυτή την περίοδο γυρίζει την ύπαιθρο και βλέπει σε κάποια κτήματα τα χορτάρια πάνω από τις ελιές αντιλαμβάνεται ότι αυτή θα είναι η εικόνα του μέλλοντος. Σε τέτοια κτήματα μια σπίθα θα αρκεί για να σταματήσει η φωτιά στη… θάλασσα!
Η απάντηση στο τι μπορεί να γίνει δεν είναι εύκολη. Το σίγουρο είναι ότι δεν προωθήθηκαν πολιτικές όταν η τιμή στο ελαιόλαδο πήγαινε καλά. Ευχές δόθηκαν πολλές, αλλά επί της ουσίας πολύ λίγα πράγματα. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι το ελαιόλαδο είναι δύσκολο προϊόν, με την έννοια ότι η εμπορία του απαιτεί δέσμευση μεγάλων κεφαλαίων, ενώ η αγορά ελέγχεται από συγκεκριμένες μεγάλες εταιρείες. Οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν κατάφεραν να μπουν στα ράφια των μεγάλων αλυσίδων τροφίμων και να κατοχυρώσουν ποιότητα και ετικέτες στους καταναλωτές.
Στη φάση που βρισκόμαστε για να μπορέσουν οι παραγωγοί να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό θα πρέπει να επικεντρωθούν στη μείωση του κόστους παραγωγής. Οφείλουν να κινηθούν στη δημιουργία συνεργατικών - συνεταιριστικών σχημάτων έτσι ώστε με δράσεις που θα γίνονται παράλληλα να μειωθεί το κόστος παραγωγής. Μέσα από τέτοια σχήματα μπορούν να αναπτυχθούν μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες θα κατακτήσουν μερίδια στην ελληνική αγορά και θα επιτύχουν στοχευμένες εισόδους σε χώρες, όπου θα μπορούν με όπλο την ποιότητα και την ευελιξία να ανταγωνιστούν τις μεγάλες επιχειρήσεις ελαιολάδου.
Μπαίνουμε σε μια φάση που τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα. Οι περισσότεροι δεν το έχουν ακόμα αντιληφθεί, αλλά πριν αρχίσουν τα αναθέματα και οι λαϊκίστικες αρλούμπες καλό θα ήταν παραγωγοί και πολιτεία να κινηθούν στην κατεύθυνση της μείωσης του κόστους παραγωγής. Η πολιτεία μπορεί με τη χρήση του όπλου των φοροελαφρύνσεων αλλά και την οργανωμένη χρήση εργατικών χεριών να βοηθήσει στη μείωση του κόστους παραγωγής. Οι παραγωγοί από την πλευρά τους οφείλουν να αντιληφθούν ότι χρειάζονται συνέργειες στην καλλιέργεια και την αξιοποίηση του προϊόντος για να αντέξουν στο δύσκολο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Υπάρχει ακόμα χρόνος, αρκεί να αντιληφθούν όλοι τη σοβαρότητα της κατάστασης και να κινηθούν γρήγορα και αποφασιστικά. Η συγκομιδή που ανεβάζει το κόστος παραγωγής είναι μπροστά και αν ξεκινήσουν από τώρα να σχεδιάζονται πολιτικές μπορεί να συγκρατηθεί το κόστος παραγωγής και να αποφευχθούν τα χειρότερα.
