Οι Μεσσήνιοι ελαιοπαραγωγοί έχουν αρχίσει να μετρούν απώλειες στην παραγωγή ελαιόλαδου. Η ζημιά αποδίδεται στην ανομβρία και την ξηρασία της χρονιάς που πέρασε, οι οποίες οδήγησαν σε μείωση της καρπόδεσης αλλά και σε μειωμένες αποδόσεις στην έκθλιψη. Η ανομβρία και οι υψηλές θερμοκρασίες αποδίδονται στην αλλαγή των κλιματολογικών συνθηκών.
Την ίδια ώρα οι καταναλωτές βρίσκονται προ δυσάρεστων εκπλήξεων ανοίγοντας τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος. Η προσπάθεια μείωσης της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από «βρόμικες» πηγές ενέργειας έχει οδηγήσει την Ε.Ε. και τη χώρα μας σε εξάρτηση από το φυσικό αέριο, η οποία αποτυπώνεται πλέον στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος. Η προστασία του περιβάλλοντος και ο περιορισμός των επιπτώσεων στο κλίμα είναι μία ακριβή υπόθεση, που την πληρώνουν τα νοικοκυριά και οι πολίτες της Ε.Ε.
Ο πρωτογενής τομέας είναι συνδεδεμένος άμεσα με την κλιματική αλλαγή. Το βιοτικό επίπεδο των πολιτών είναι άμεσα συνδεδεμένο με το ηλεκτρικό ρεύμα. Αν θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα αλλά και πρωτογενή τομέα, θα πρέπει να γίνουν επενδύσεις στην τεχνολογία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ειδικά οι χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης, που επηρεάζονται περισσότερο από την αύξηση της θερμοκρασίας, θα πρέπει να επισπεύσουν τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος.
Το ζήτημα είναι ότι δεν αρκούν οι ευρωπαϊκές πολιτικές για την προστασία του κλίματος. Απαιτούνται παγκόσμιες συμφωνίες, που αν δεν είναι ανέφικτες, σίγουρα είναι πολύ δύσκολες. Η αλήθεια είναι ότι οι πολίτες στις αναπτυγμένες χώρες της Ε.Ε. αντιλαμβάνονται το πρόβλημα και βάζουν υψηλά στην ατζέντα τους την προστασία του περιβάλλοντος. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο στις χώρες του τρίτου κόσμου και στις νέες οικονομικές δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ινδία. Όπως φάνηκε στην πρόσφατη σύνοδο για το κλίμα, οι ανερχόμενες οικονομικές δυνάμεις δεν είναι διατεθειμένες να θυσιάσουν την οικονομική τους ανάπτυξη για να προστατεύσουν το περιβάλλον και το μέλλον των επόμενων γενιών.
Το ερώτημα που πλέον τίθεται στις χώρες Ε.Ε. είναι αν θα θυσιάσουμε εμείς την ευημερία των πολιτών, χάνοντας σε ανταγωνιστικότητα και συνεισφέροντας ουσιαστικά ελάχιστα στο μεγάλο πρόβλημα της προστασίας του περιβάλλοντος. Θα συνεχίσουμε να παράγουμε ενέργεια από τις παλιές φτηνές πηγές όπως ο λιγνίτης, αδιαφορώντας για το τι θα συμβεί στον Μεσσήνιο παραγωγό, στον πρωτογενή τομέα ή στη διάβρωση των ακτών στα παράλια; Δύσκολα θα υπάρξουν ξεκάθαρες απαντήσεις. Τα πάντα θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη της τεχνολογίας, αλλά και από την πολιτική τιμών στο φυσικό αέριο που θεωρείται καύσιμο μετάβασης. Η σύγκρουση συμφερόντων και επιθυμιών αναμένεται σκληρή, με αβέβαιη ακόμα κατάληξη. Το πιθανότερο είναι να γίνουν πολύ λίγα και πολύ αργά.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η κάθε χώρα και η κάθε περιοχή ξεχωριστά θα πρέπει να δει τι μπορεί να κάνει έτσι ώστε να περιορίσει τις αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία της. Ο σχεδιασμός, για παράδειγμα, των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) θα πρέπει να λάβει υπόψη του τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στο κλίμα και να προσπαθήσει να στηρίξει δράσεις που θα μειώνουν τις συνέπειες. Ο Κάρστεν Ράσµουσεν, επικεφαλής του τμήματος Ελλάδας - Κύπρου της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής και Αστικής Πολιτικής της Ε.Ε., κατά την προχθεσινή του επίσκεψη στην Τρίπολη και σε σχέση με το ΠΕΠ Πελοποννήσου της περιόδου 2021-2027 ζήτησε να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα σε έργα που αφορούν τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και της επεξεργασίας των λυμάτων.
Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος έδειξε ότι αντιλαμβάνεται πως το μεγάλο πρόβλημα για το μέλλον είναι η διαχείριση και η προστασία των νερών. Η αύξηση της θερμοκρασίας σε συνδυασμό με τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα από τα λύματα αναμένεται να δημιουργήσει τεράστια ζητήματα. Η έλλειψη νερού δεν πλήττει μόνο τον πρωτογενή τομέα, αλλά και τη διαμονή σε περιοχές της νότιας Ευρώπης. Οι προβλέψεις ότι οι επόμενοι πόλεμοι θα γίνουν για το νερό, αν δεν υπάρξουν δομημένες πολιτικές για την ορθολογική διαχείριση και προστασία του, θα επιβεβαιωθούν. Θα είναι οι πόλεμοι που θα κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές.
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου θα πρέπει να λάβει πολύ σοβαρά υπόψη της την προειδοποίηση του Ευρωπαίου αξιωματούχου και να αναμορφώσει άμεσα το περιφερειακό πρόγραμμα, έτσι ώστε να υπάρξει ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων της περιφέρειας. Χρειάζονται μικρά φράγματα και αρδευτικά, αλλά και επενδύσεις στην παραγωγή ενέργειας, για να μην ξεμείνει ο πρωτογενής τομέας αλλά και οι άνθρωποι της Πελοποννήσου από το σημαντικότερο αγαθό, το νερό. Δεν μπορεί να υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με το νερό, και στην Καλαμάτα αντί να συζητάμε για φράγματα συγκράτησης των νερών του Νέδοντα να θέλουμε να ανοίξουμε σήραγγες και να κάνουμε εκβαθύνσεις για να τα διώξουμε στη θάλασσα. Χρειάζεται να αλλάξουν οι προτεραιότητες στο σχεδιασμό των έργων. Είναι καιρός να μπει φρένο σε όσους προσπαθούν με απευθείας αναθέσεις να δείξουν ότι παράγουν έργο, σκάβοντας χαντάκια και γκρεμίζοντας αυτά που έχουν χτιστεί. Η προστασία και η αξιοποίηση των υδάτινων πόρων είναι στοιχείο επιβίωσης για την περιοχή.
panagopg@gmail.com
