Οι πυρκαγιές των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι θα έχουμε ένα δύσκολο καλοκαίρι. Όταν μετά από τόσες βροχές και με τα χορτάρια ακόμα πράσινα καίγονται εκτάσεις, αντιλαμβάνεται εύκολα ο καθένας τι θα ακολουθήσει μετά τον Ιούνιο. Η βλάστηση που αναπτύσσεται από τη μια μεριά, λόγω των καιρικών συνθηκών που επικρατούν και η οργάνωση των δυνάμεων από την άλλη, δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Επειδή με τον καιρό δεν μπορούμε να τα βάλουμε, θα περιμέναμε να δοθεί μεγαλύτερη σημασία και να υπάρξει μεγαλύτερη σοβαρότητα στο σχεδιασμό της αντιπυρικής προστασίας.
Η πραγματοποίηση συσκέψεων τις προηγούμενες ημέρες για το συντονισμό των δυνάμεων κατέδειξε ότι χρειάζεται να ανησυχούμε. Οι συσκέψεις για μια ακόμα φορά αναλώνονται σε αυτονόητες διαπιστώσεις και ολοκληρώνονται με υποδείξεις του ενός προς τον άλλον. Για να το πούμε διαφορετικά, ο καθένας προσπαθεί να διώξει από πάνω του την ευθύνη και να δείξει τις ευθύνες του άλλου. Το να ζητά, για παράδειγμα, ο δασάρχης καμιά πεντακοσαριά προσλήψεις και 2-3 εκατομμύρια για να συντηρήσει δασικούς δρόμους, θυμίζει το γνωστό «όλοι θέλουμε να είμαστε νέοι και πλούσιοι…». Δεν χωρά καμία αμφιβολία ότι αν βάλουμε κάτω από κάθε πεύκο έναν πυροφύλακα ενδεχομένως να μηδενίσουμε τις πιθανότητες πυρκαγιών, επειδή όμως αυτό δεν γίνεται, ας δούμε τι μπορεί να γίνει με βάση τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας.
Το ζητούμενο είναι ο σχεδιασμός μέσα στο συγκεκριμένο πλαίσιο. Το να κάνουν στις συσκέψεις της Πολιτικής Προστασίας ο ένας τον υπουργό Οικονομικών, ο άλλος τον πρωθυπουργό και ο τρίτος τον Πρόεδρο των ΗΠΑ είναι αναμφίβολα γοητευτικό, αλλά δεν είναι η δουλειά τους. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι απλά και εφαρμόσιμα μέτρα για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα μέσα στο συγκεκριμένο πλαίσιο αδυναμιών και υστερήσεων. Με άλλα λόγια, αυτό που μας λείπει δεν είναι οι υποδείξεις τού τι πρέπει να γίνει, αλλά αυτός που θα γεμίσει με νερό τις υπάρχουσες υδατοδεξαμενές, θα σχεδιάσει την κατασκευή νέων, θα φροντίσει για την καλή κατάσταση των δασικών δρόμων, θα διανοίξει αντιπυρικές ζώνες και θα έχει κόψει έγκαιρα τα χορτάρια στο οδικό δίκτυο ευθύνης του. Θα λάβει δηλαδή όλα τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης της πυρκαγιάς με βάση τα μέσα και τους πόρους που διαθέτει. Συγκεκριμένα και μετρήσιμα όμως πράγματα. Με προτεραιότητες και σχέδιο.
Η Πελοπόννησος πλήρωσε ακριβό τίμημα το 2007, μικρότερο πέρυσι, αλλά φέτος φοβούμαστε ότι τα πράγματα θα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Τα κέντρα συντονισμού και κινητοποίησης, η ενεργοποίηση εθελοντικών ομάδων και προσώπων βρίσκονται κυριολεκτικά στα λόγια και όλα δείχνουν ότι στην αποφράδα περίπτωση που χρειαστεί η κινητοποίηση όλων των δυνάμεων θα ζήσουμε ό,τι και στο παρελθόν. Είναι έτσι σχεδόν βέβαιο ότι την ώρα της κρίσης ο καθένας θα ζητά ένα αεροπλάνο και ένα πυροσβεστικό για να σωθεί το σπίτι ή το χωράφι του και όλοι θα τρέχουν από εδώ και από εκεί, με τα 4x4 των δωρεών, με τα τηλέφωνα στο χέρι και τις κάμερες από πίσω, χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο και στόχο.
Οι δραματικές εμπειρίες του παρελθόντος δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού. Οι αυτοδιοικητικοί παράγοντες καλό θα ήταν να αφήσουν στην άκρη τους επικοινωνισμούς και τα εξουσιαστικά παιχνίδια και όσο υπάρχει ακόμα χρόνος να πράξουν τα βασικά. Η διάνοιξη κεντρικών αντιπυρικών ζωνών στις δασικές εκτάσεις, ο καθαρισμός του επαρχιακού οδικού δικτύου από τα χορτάρια και τα βάτα, η αποψίλωση οικοπέδων αλλά και κτημάτων από τα χορτάρια, που φτάνουν σε πολλές περιπτώσεις πάνω από τα δέντρα, είναι τα πρώτα και άμεσα μέτρα που πρέπει να ληφθούν τις επόμενες εβδομάδες. Η δημιουργία ομάδων επιφυλακής για τις κρίσιμες ημέρες και η αποσαφήνιση του σχεδίου κινητοποίησης των κρατικών και αυτοδιοικητικών φορέων είναι το επόμενο αναγκαίο μεγάλο βήμα. Αν δεν γίνουν ούτε αυτά, τότε ας μην σπεύσει κανένας αρμόδιος στα αποκαΐδια για να εκφράσει τη θλίψη του.
Οι πυρκαγιές δύσκολα αντιμετωπίζονται, αλλά εύκολα προλαμβάνονται. Η πρόληψη σημαίνει οργανωμένη δουλειά από ανθρώπους που διαθέτουν εμπειρία και γνώση. Η κλιματική αλλαγή, οι νέες δημογραφικές συνθήκες στον αγροτικό χώρο με την εγκατάλειψη καλλιεργειών και δραστηριοτήτων έχουν δημιουργήσει εντελώς νέα δεδομένα. Για να υπάρχει αποτέλεσμα χρειάζεται εντελώς διαφορετική προσέγγιση του προβλήματος. Το δυστύχημα είναι ότι αντί να κοιτάξει ο καθένας να κάνει τη δουλειά του θέλουν όλοι να παραστήσουν τους στρατηγούς χωρίς στρατό. Είμαστε βέβαιοι ότι την ώρα της πυρκαγιάς όλοι αυτοί που τώρα συσκέπτονται θα κραυγάζουν μπροστά στις κάμερες: «Πού είναι τα αεροπλάνα; Γιατί καθυστερούν τα ελικόπτερα;». Αυτό όμως το κάνουν καλύτερα και αυθεντικότερα αυτοί που θα βλέπουν την περιουσία τους να καίγεται. Χρειαζόμαστε υπεύθυνους που δρουν και όχι σχολιαστές που διαπιστώνουν, για να διώξουν από πάνω τους την όποια ευθύνη.

panagopg@gmail.com