Ο σκοπός της επίσκεψης του υπουργού ήταν να πάρει την αρμοδιότητα τής διαχείρισης των σκουπιδιών από την Περιφέρεια και να δώσει την καυτή πατάτα στους δήμους. Αυτός ήταν και ο λόγος του καυγά με τον Τατούλη. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν θα μπορέσουν οι δήμοι να ασκήσουν αποτελεσματικά τη συγκεκριμένη αρμοδιότητα. Γιατί να επιτύχουν τώρα ενώ είχαν αποτύχει στο παρελθόν. Διότι, για όσους δεν θυμούνται, η άσκηση της συγκεκριμένης αρμοδιότητας εδώ και χρόνια κάνει βόλτα μεταξύ κράτους, πρώτου βαθμού αυτοδιοίκησης (δήμοι) και δεύτερου βαθμού (Νομαρχιακή και Περιφερειακή αυτοδιοίκηση).
Γιατί παίρνουν την αρμοδιότητα από τις Περιφέρειες και την πάνε στους δήμους; Διότι οι Περιφέρειες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, ακολουθώντας τον προηγούμενο συμφωνημένο σχεδιασμό, είναι έτοιμες να προχωρήσουν σε ανάθεση της διαχείρισης μέσω ΣΔΙΤ σε μεγάλες μονάδες ολοκληρωμένης διαχείρισης. Ο παλιός όμως σχεδιασμός δεν αποτελεί πολιτική της τωρινής κυβέρνησης, η οποία είναι κατά των συγκεκριμένων επενδύσεων. Όπως χαρακτηριστικά μάλιστα τόνισε ο αρμόδιος υπουργός «τα
σκουπίδια είναι περιουσία του Ελληνικού λαού , γιʼαυτό και δεν είμαστε σε καμία περίπτωση διατεθειμένοι να τα παραδώσουμε σε μεγάλες εταιρίες, υπάρχουν και άλλες λύσεις .» Οι άλλες λύσεις είναι εργολάβοι και εταιρίες που θα κάνουν τη δουλειά αποκλειστικά με δημοτική και δημόσια χρηματοδότηση ανά δήμο. Και βέβαια όπου υπάρξει πρόβλημα, γιατί δεν βρίσκεται χώρος εγκατάστασης ή γιατί χάλασε η δουλειά, θα αναλαμβάνουν δράση οι ειδικοί στην εξαφάνιση με τα φορτηγά της νύχτας!
Οι λύσεις αυτές, με τη διαχείριση ανά δήμο, ισχυρίζονται κάποιοι ότι θα είναι φθηνότερες. Με την πρώτη ματιά και με βασικές γνώσεις οικονομίας είναι προφανές ότι δεν μπορεί να είναι έτσι. Γίνονται πλασματικά φθηνότερες γιατί υπάρχει έμμεση χρηματοδότηση με την «αξιοποίηση» διαρκώς προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και άλλων πόρων δημοσίων και δημοτικών. Όσοι ασχολούνται γνωρίζουν ακριβώς τι υπάρχει και πώς ξεδιπλώνεται το παιχνίδι με τα πρωτοποριακά προγράμματα και τις εναλλακτικές λύσεις και πόσα χρήματα έχουν στοιχήσει όλα αυτά τα χρόνια. Το σημαντικότερο, όλα τα χρηματοδοτικά προγράμματα για το περιβάλλον καταλήγουν στη διαχείριση των απορριμμάτων και αυτό προφανώς δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Πέρα όμως από αυτά, τα οποία υπογραμμίζονται μόνο και μόνο για να επισημανθεί ότι δεν υπάρχει ένας κακός κόσμος των «μεγάλων συμφερόντων» που θέλει να πλουτίσει από τα σκουπίδια και ένας αγγελικά πλασμένος των μικρών και των εναλλακτικών λύσεων, το βασικό πρόβλημα με τη διαχείριση των σκουπιδιών παραμένει. Γιατί είτε μεγάλη εταιρία τα διαχειριστεί είτε επιλεγεί λύση κατά δήμο με μικρούς εργολάβους, όπως γίνεται τώρα, τα ερωτήματα παραμένουν ίδια: πού θα πάνε τα σκουπίδια και ποιος θα αναλάβει το κόστος; Τα 900 εκατομμύρια που έχει το ΕΣΠΑ για όλη τη χώρα δεν φτάνουν ούτε για πιπέρι ή μάλλον φτάνουν μόνο για να γίνει ακόμα ένας γύρος μελετών, άντε και να καλυφθούν και οι ανάγκες της προσωρινής διαχείρισης. Και με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα γίνουν αποδεκτές οι αντίστοιχες χρηματοδοτήσεις από τα αρμόδια κοινοτικά όργανα. Μετά, ποιος θα χρηματοδοτήσει εκατοντάδες εγκαταστάσεις στους δήμους όλης της χώρας; Επιπρόσθετα, με την ακύρωση των διαγωνισμών, που είναι σε τελική φάση σχεδόν σε όλες τις περιφέρεις της χώρας, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει και ένα μπαράζ δικαστικών προσφυγών από τις οποίες θα προκύψουν κάποιες μικρές ή μεγάλες αποζημιώσεις, οι οποίες επίσης θα πρέπει να καλυφθούν.
Με βάση όλα αυτά η συνετή διαχείριση, με γνώμονα το συμφέρον των πολιτών, θα επέβαλε μια άλλη αντιμετώπιση του όλου ζητήματος. Το κράτος πρέπει να έχει συνέχεια και δεν μπορούν να αλλάζουν σχεδιασμοί γιατί άλλαξε μια κυβέρνηση ή ένας υπουργός. Δυστυχώς, ο ετσιθελισμός της μιας πλευράς συγκρούεται με τον αντίστοιχο της άλλης και παράγεται τελικά αδιέξοδο. Απουσιάζει η κουλτούρα της συνεργασία και του διαλόγου. Κυριαρχούν οι αφορισμοί και οι καταγγελίες. Τις συγκρούσεις αυτές πληρώνουμε σε πολλά επίπεδα και η διαχείριση των σκουπιδιών είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Κατά τα λοιπά και μετά από χρόνια ξανά τα ίδια θέματα θα συζητάμε και τα λεφτά του ΕΣΠΑ με νέες μελέτες θα δαπανάμε.
panagopg@gmail.com
