Κάτι που στην Καλαμάτα γίνεται εμβληματικά μέσα από το Νέδοντα, αν και το νερό προτιμά πολλές φορές άλλες διαδρομές μέσα από την πόλη. Ψάχνοντας διέξοδο από παλιά γνώριμα ρέματα που έχει εξαφανίσει η ανθρώπινη δραστηριότητα. Και την βρίσκει με τρόπο οδυνηρό πολλές φορές.

Αφορμή για το σημείωμα μια πρόσφατη δήλωση μετά το μπουρίνι, για τον καθαρισμό του Νέδοντα. Δεν καταλαβαίνω γιατί το αυτονόητο είναι... είδηση, αλλά η καθαριότητα στην τσιμεντένια κοίτη του ποταμού θα έπρεπε να είναι συνεχής. Οχι μόνον γιατί όλα όσα πετούν κατά καιρούς κάποιοι καταλήγουν στη θάλασσα, αλλά και γιατί η εικόνα με τα σκουπίδια προσβάλλει και την πόλη και τους πολίτες της. Η ιστορία του Νέδοντα είναι μια υπόθεση που έχει φωτιστεί εδώ και πολλά χρόνια από διάφορες πλευρές, ιστορικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές, τεχνικές. Και η στήλη αυτή (μαζί με τις... προγόνους της) έχει... μουσκέψει από τις διαρκείς αναφορές για διάφορα θέματα που σχετίζονται με το ποτάμι. Η αλήθεια είναι πως έχει ευαισθητοποιήσει έναν κόσμο, δεν κατάφερε να κάνει όμως το ίδιο με τους δημοτικούς παράγοντες. Οι οποίοι μέχρι τώρα, παρά τις εξαγγελίες και τις υποσχέσεις, είδαν την κοίτη του Νέδοντα ως “ακίνητο” του οποίου η εκμετάλλευση μπορεί να λύσει διάφορες ανάγκες. Με τελευταία παρέμβαση την υπόθεση του ανοιχτού θεάτρου, για την οποία παρά τις διαρκείς αναφορές για παραβιάσεις της νομοθεσίας σχετικά με τα προαπαιτούμενα για την κατασκευή, κανένας δεν μπήκε στον κόπο του ελέγχου. Αλλά δεν είδα να ανησυχεί και κανένας μετά τα όσα συνέβησαν με την πλημμύρα στη Μάνδρα, με το αυθαίρετο δημοτικό αμαξοστάσιο σε καταπατημένο ρέμα.

Ο κίνδυνος πλημμυρικού φαινομένου στο Νέδοντα είναι υπαρκτός και κανένας δεν τον αμφισβητεί, και σε μια τέτοια περίπτωση κρίσιμη είναι η κινητοποίηση ανθρώπων και μέσα από το Δήμο Καλαμάτας. Και καλά, οι άνθρωποι θα κινητοποιηθούν αν πράγματι υπάρχει ένα σχέδιο. Πού θα βρουν τα μέσα όμως αφού τα συνεργεία βρίσκονται μέσα στην περιοχή που εν δυνάμει κινδυνεύει να κατακλυσθεί από τα ορμητικά νερά του ποταμού;

Δεν γνωρίζω τι μπορεί να έχει κάθε δημοτικός παράγοντας κατά νου, εκείνο το οποίο οφείλω να επισημάνω για μια ακόμη φορά είναι πως ανεξάρτητα με το κατά πόσον πραγματικά θα αξιοποιηθεί η κοίτη του Νέδοντα και θα μετατραπεί σε περιβαλλοντικό πάρκο, επειγόντως θα πρέπει να σχεδιασθεί η μεταφορά των δημοτικών συνεργείων του Νέδοντα. Στην πραγματικότητα εδώ και δεκαετίες ο δήμος ρισκάρει με μια προσωρινή επιλογή η οποία κατέληξε να γίνει μόνιμη, επεκτεινόμενη διαρκώς με καινούργια μέσα. Χωρίς δεύτερη σκέψη η υπόθεση θα πρέπει να αποσυνδεθεί από τα υπόλοιπα ζητήματα τα οποία αφορούν το Νέδοντα, και να προχωρήσουν άμεσα οι διαδικασίες μεταφοράς των συνεργείων σε ασφαλές σημείο.

Σε ερώτημα το οποίο είχε απευθύνει προεκλογικά η “Ελευθερία” στους υποψήφιους δημάρχους, βρίσκω τις εξής αναφορές σχετικά με το θέμα: Ο Βασίλης Κοσμόπουλος είχε δηλώσει ότι “απαιτείται η μεταφορά των συνεργείων του δήμου στον προβλεπόμενο από το Γ.Π.Σ. χώρο”. Ο Βασίλης Τζαμουράνης πρότεινε “σταδιακή απομάκρυνση των μη επιθυμητών χρήσεων” και ως τέτοιες προσδιόριζε “το πεδίο βολής, τα συνεργεία του δήμου, τον προσωρινό σταθμό μεταφόρτωσης απορριμμάτων”. Ο Μανώλης Μάκαρης ζητούσε “απομάκρυνση οχλουσών δραστηριοτήτων (συνεργεία δήμου, σταθμός μεταφόρτωσης απορριμμάτων) με διατήρηση μόνο αθλητικών, πολιτιστικών και φυσιολατρικών δραστηριοτήτων”. Η Τόνια Κουζή έκανε έμμεση αναφορά προβάλλοντας τη γενικότερη θέση για “αποκάλυψη των μοναδικών στοιχείων, των υδάτινων διαδρομών” που αποτελεί μια παγκόσμια τάση. Δεν μπορώ να γνωρίζω τι σκέφτονται στο περιβάλλον του δημάρχου, θεωρώ όμως ότι κάποιοι από τους επικεφαλής που προαναφέρθηκαν και έχουν εκλεγεί θα μπορούσαν να πάρουν πρωτοβουλία και να θέσουν το θέμα ως προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων.

Ανατρέχω και πάλι στην έρευνα της “Ελευθερίας” και καταγράφω τα τμήματα των απαντήσεων που αναφέρονται στον κίνδυνο πλημμυρικού φαινομένου και στις τεχνικές επεμβάσεις. Σύμφωνα με το Βασίλη Κοσμόπουλο: “Πρέπει άμεσα να ληφθούν μέτρα για τη διευκόλυνση της ροής των υδάτων κάτω από τα στεγασμένα τμήματα του ποταμού (ένωση των υποστυλωμάτων μεταξύ τους ώστε να αποφεύγονται οι στροβιλισμοί, διαμόρφωση κατά το δυνατόν λείας επιφάνειας στον πυθμένα και τα τοιχώματα για την αύξηση της ταχύτητας των υδάτων)”. Η Τόνια Κουζή ανέφερε: “Δεν μπορεί να μην μιλήσουμε για τα υποστυλώματα που, σε μεγάλο του τμήμα, του προκαλούν επικινδύνους στροβιλισμούς για το νερό ή για το μεγάλο υποστύλωμα της γέφυρας της Ιατροπούλου που ανακόπτει την πορεία του νερού και προβληματίζει”. Και η Μαρία Οικονομάκου δήλωνε πως “επιβάλλεται να γίνουν οι απαραίτητες μελέτες, έτσι ώστε σε περίπτωση πλημμυρικού φαινομένου, να διασφαλιστούν οι πολίτες και να αποφευχθεί ένα καταστροφικό γεγονός, τόσο για την κοινωνία όσο και για την οικονομία της”.

Μπορώ να υποθέσω ότι, παρά την απουσία αναφορών, κανένας υποψήφιος δεν αγνοεί τον κίνδυνο, εκτός από εκείνους οι οποίοι ενδεχομένως έχουν πεισθεί τόσα χρόνια από τη στάση των δημάρχων ότι... δεν τρέχει τίποτε και αυτές είναι υπερβολές των... πολιτικών τους αντιπάλων. Δεν είμαι ειδικός για να καταθέσω πρόταση σχετικά με τους τρόπους αντιμετώπισης των κινδύνων, εξ άλλου στο Δημοτικό Συμβούλιο υπάρχουν και μηχανικοί με εμπειρία και γνώσεις που θα μπορούσαν να αξιολογήσουν τα σενάρια. Ως εκ τούτου απαιτείται να οργανωθεί σύντομα μια “ανιχνευτική” συζήτηση προκειμένου να γίνει μια ανασκόπηση προτάσεων και ενεργειών που έχουν γίνει μέχρι τώρα, αξιολόγηση των λύσεων που έχουν προταθεί και κατάρτιση ενός ανανεωμένου σχεδίου ενεργειών.

Κατά τα άλλα, αυτονοήτως με κανέναν τρόπο δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί η περιοχή προσωρινά ή μόνιμα σε οποιοδήποτε σχέδιο διαχείρισης σκουπιδιών - και οι “μεγάλες ιδέες” για περιβαλλοντικό πάρκο και χώρους αναψυχής δεν θα πρέπει να παραπεμφθούν ως συνήθως στις καλένδες. Και το επισημαίνω γιατί είναι μια υπόθεση που έχει ξεκινήσει από χρόνια με τη συζήτηση του Γενικού Πολεοδομικού αλλά πρακτικά δεν έγινε απολύτως τίποτε. Στην έρευνα που προαναφέρθηκε περιγράφονται από όλους τους υποψηφίους δράσεις για περιβαλλοντικό πάρκο και αναψυχή, πεζοπορικές διαδρομές και άλλα τερπνά. Στην πράξη θα πρέπει να περιμένουμε πρωτοβουλίες, οι οποίες θα έχουν ως στόχο την κατάρτιση μελέτης η οποία θα υλοποιεί επί εδάφους τα όσα περιφραστικώς διατυπώνονται κατά καιρούς σε δηλώσεις δημοτικών παραγόντων. Και αυτό προϋποθέτει μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία η οποία ενδεχομένως είναι και η αιτία για την οποία έχουν μείνει όλα στα λόγια: Είναι η οριοθέτηση της κοίτης του Νέδοντα και η απομάκρυνση από αυτή όλων των δράσεων που είναι ασύμβατες. Και η κατασκευή ανοιχτού θεάτρου χωρίς οριοθέτηση αφήνει την υπόνοια δημιουργίας τετελεσμένου όταν έρθει εκείνη η ώρα.

Ας πάμε να ακουμπήσουμε ένα θέμα που συνήθως οι “άρχοντες” αποφεύγουν να αναφερθούν και οι πολίτες το αγνοούν: Για ποιο λόγο ο δήμος εμφανίζεται ιδιοκτήτης “ακινήτων” στην περιοχή του Νέδοντα; Με απόφαση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους του 1978, η κοίτη του Νέδοντα ανήκει κατά κυριότητα στο Δήμο Καλαμάτας ως έκταση την οποία διαχειριζόταν κατά το παρελθόν από το Υδραυλικό Ταμείο Νέδοντος το οποίο καταργήθηκε και το διαδέχτηκε ο Δήμος Καλαμάτας. Ως εκ τούτου οτιδήποτε εμφανίζεται ως δημοτική έκταση στην περιοχή είναι κοίτη του Νέδοντα. Οριοθέτηση δεν έχει γίνει ακόμη και καλό θα είναι να γνωρίζουν την ιστορία του ιδιοκτησιακού και εκείνοι που το αγνοούν, γιατί καμιά φορά γίνονται και περίεργα πράγματα.

Και κάτι τελευταίο: Καλοί είναι οι καθαρισμοί στο Νέδοντα, αλλά πώς συμβιβάζεται αυτή η ανάγκη με τη χωροθέτηση σημείου εναπόθεσης κλαδεμάτων (λοφάκια έχουν σχηματιστεί) μέσα στην κοίτη του Νέδοντα, πάνω από τα συνεργεία, τα οποία σε μια πλημμύρα μπορεί να φθάσουν στην τσιμεντένια κοίτη και να φράξουν τα υποστυλώματα;