Το απόλυτο χάος στα κρίσιμα σημεία, δεν μένει πλέον ούτε πόντος δημόσιου χώρου… απαραβίαστος και παράβαση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας που να μην συναντήσει κάποιος ως «κανόνα» στην πόλη. Συνευθύνη αρχόντων και πολιτών αλλά με ουσιώδεις διαφορές ως προς το μέγεθος και τους λόγους. Γιατί υπάρχει η ευθύνη της αδιαφορίας μετά τη λήψη «λευκής επιταγής» από κάθε δημοτική αρχή, η ευθύνη της απελπισίας εκείνων που καταναλώνουν… μισό ντεπόζιτο καυσίμου για να βρουν θέση στάθμευσης αλλά και η ευθύνη της παραβίασης κανόνων και κοινής λογικής.
Διακοσμητικά… φανάρια
Με τα όσα συναντά ο καθένας στο δρόμο καθημερινά καταλήγει εύκολα στο συμπέρασμα ότι η ζωή και η αρτιμέλεια είναι στο έλεος του κάθε κάγκουρα που καβαλάει αυτοκινούμενο. Για παράδειγμα έρχεται ο άλλος από ανατολικά στη Βασ. Γεωργίου και όταν φτάνει στην Αριστομένους τον βλέπεις να τραβάει μια… ξεγερεμένη επιτόπια αναστροφή και γυρίζει πάλι ανατολικά από το άλλο ρεύμα. Τρελαίνεσαι με την κίνηση αλλά πολύ περισσότερο για το λόγο που διαπιστώνεις ότι το κάνει. Εχει δει απέναντι θέση στάθμευσης και… αρπάζει την ευκαιρία να προλάβει ενδεχόμενο αντίπαλο και να πιάσει τη θέση. Την ίδια ημέρα μπορεί να το δεις να γίνεται και από την άλλη πλευρά για τον ίδιο λόγο στη συμβολή της Βασ. Γεωργίου με την Φαρών. Περιμένεις στο φανάρι στην Αρτέμιδος και στο ρεύμα ανόδου και βλέπεις το ίδιο αλλά η πλέον συνηθισμένη παραβίασης εκεί είναι η παράνομη στροφή προς τη Μεσσήνης στα δευτερόλεπτα πριν ξεκινήσουν τα αυτοκίνητα από την άλλη πλευρά. Σε κάθε φανάρι μπορεί να ανακαλύψεις και από ένα… κόλπο που έχουν ανακαλύψει οι «μάγκες της ασφάλτου» για να κάνουν τη δουλειά τους ακόμη και με κίνδυνο ζωής για τους ίδιους ή άλλους. Οσο για τις παραβιάσεις με… κόκκινο του κόκκινου, ούτε συζήτηση. Απλώς θα πρέπει να σκέφτεσαι ότι πολλοί από εκείνους που κατέληξαν στα… θυμαράκια είχαν… προτεραιότητα. Για να είσαι σίγουρος ότι δεν θα έχεις την ίδια τύχη.
Γκάζια στους δρόμους
Αλλά και στον ελεύθερο χώρο δεν είναι ασφαλέστερα τα πράγματα. Οι αρτηριακοί δρόμοι πλειστάκις εκλαμβάνονται ως… αυτοκινητόδρομοι και πάει σύννεφο το σανίδωμα στο γκάζι. Γέμισαν οι δρόμοι με κίτρινους κύκλους που γράφουν «30» για να προειδοποιήσουν ότι εκεί κοντά είναι σχολείο ή τέλος πάντων υπάρχει λόγος να οδηγείς… τσουλώντας, αλλά τσάμπα η μπογιά και τα μεροκάματα. Γενικώς το «κίτρινο» είναι το χρώμα που κυκλοφορεί περισσότερο στους δρόμους αλλά εύκολα διαπιστώνει κανένας ότι πολλοί οδηγοί μάλλον έχουν… αχρωματοψία, το περνάνε… για άσπρο. Και δεν αναφερόμαστε σε «τρελαμένους» επιθετικούς που μπαίνουν στο αμάξι και όποιον πάρουν παραμάζωμα. Αλλά για «καθημερινούς» ανθρώπους που θεωρούν πως οι κανόνες αφορούν τους άλλους και όχι όλο τον κόσμο. Οσο για τους «επιθετικούς» οδηγούς που κάνουν μαγκιές στους δρόμους, μπαίνουν στην «αστική» στροφή με τετ-α-κε, έχουν τέρμα τα ηχεία και γενικώς επιδεικνύουν την παρουσία τους στο δρόμο, είναι μια ολόκληρη κατηγορία μόνη της που κυκλοφορούν με «ελευθέρας» λόγω της γενικής ασυδοσίας στους δρόμους και της απουσίας ελέγχου. Και κατά πως φαίνεται, πυκνώνουν τα περιστατικά στα οποία οι παραβάτες όταν κάποιοι τους κάνουν παρατήρηση, όχι μόνο δεν κάνουν το… κορόιδο αλλά έχουν και λυμένα τα ζωνάρια για να πλακωθούν.
Αν έχεις τύχη… διάβαινε
Οι δρόμοι έχουν διαβάσεις αλλά για πολλούς είναι «ψιλά γράμματα». Μέχρι πριν από λίγο καιρό έδειχνα τη διάβαση και περπατούσα πιστεύοντας ότι θα… συνετιστεί ο οδηγός. Εκοψα αυτή την… επιβλαβή συνήθεια όταν δε διαδοχικές περιπτώσεις όχι μόνον δεν σταμάτησαν αλλά ζόρισαν και το αμάξι για να προλάβουν να… περάσουν πρώτοι. Η διάβαση δεν σε προστατεύει από τίποτα, ποτέ δεν είσαι σίγουρος τι μπορεί να βλέπει εκείνος που στο ένα χέρι έχει το τσιγάρο και στο άλλο το κινητό, εκείνος που έχει γκάζια στα ντεσιμπέλ του ηχοσυστήματος, εκείνος που έχει «τρελαθεί» για κάποιο λόγο και πήρε το αυτοκίνητο για να ξεδώσει. Από την άλλη πλευρά, αν αυτός που είναι μπροστά σεβαστεί τη διάβαση, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι το ίδιο θα συμβεί και με αυτόν που έρχεται από πίσω καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που βρίσκει ευκαιρία να προσπεράσει αδιαφορώντας για το λόγο που ο προπορευόμενος πάτησε φρένο. Βεβαίως και οι πεζοί δεν είναι πάντα στην κατηγορία των «αγίων» και… νομιμοφρόνων. Ουκ ολίγοι θεωρούν ότι τα φανάρια είναι για τα αυτοκίνητα και όχι για τους ίδιους, συμπεριφέρονται ως κάθε σημείο του δρόμου να είναι διάβαση και επιχειρούν να τον διασχίσουν ανεξαρτήτως συνθηκών, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις που κοντοστέκονται πάνω στη διάβαση σαν να κάνουν βόλτα στην πλατεία.
Και οι δύο ρόδες…
Τώρα για να έχουμε… όλη την εικόνα, θα πρέπει να γράψουμε ότι κίνδυνο στους δρόμους δεν αποτελούν μόνο οι εποχούμενοι σε τέσσερις ρόδες. Ο κάγκουρας είναι κάγκουρας ακόμη και αν οδηγεί μηχανάκι, ποδήλατο ή πατίνι. Ορισμένες παραβάσεις μάλιστα είναι συχνότερες λόγω μεγαλύτερης ευελιξίας στην κίνηση, ειδικά στα φανάρια με διαγώνιες διασχίσεις ή… άκοπα περάσματα στον πόντο. Και δεν συζητάμε βεβαίως για ανάποδη οδήγηση στους δρόμους, για απουσία μέτρων προφύλαξης το βράδυ, την κυκλοφορία χωρίς κράνος, τα τρικάβαλα και τις σουζες (μόνο… πατίνι δεν έχουμε δει μέχρι τώρα να τις κάνει). Κάθε είδους δίκυκλο είναι πολύτιμο για την κυκλοφορία στην πόλη και κάνει πολύ πιο εύκολη τη ζωή του αναβάτη. Αυτό όμως δεν τον απαλλάσσει από την ευθύνη να τηρεί τους κανόνες του κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Πολύ περισσότερο όταν συζητάμε για μια πόλη στην οποία οι αποστάσεις είναι μικρές και τις περισσότερες φορές οι χρόνοι μετακίνησης ασήμαντοι.
Κάμερες πριν και όχι μετά…
Ασφαλώς και όλα αυτά δεν αφορούν στο σύνολο των οδηγών, υπάρχουν πολλοί που οδηγούν προσεκτικά, είναι ευγενείς και έχουν συναίσθηση της ευθύνης. Πολλές φορές γίνεται αναφορά σχετικά με το τι συμβαίνει στο… εξωτερικό αλλά με λανθασμένο τρόπο. Η συμμόρφωση με τους κανόνες δεν γίνεται με μαθήματα αλλά με μέτρα τα οποία έχουν συνέπεια για τους παραβάτες. Οι κανόνες εκεί δεν έχουν διαφορά με τους κανόνες που ισχύουν εδώ, η διαφορά είναι στο αν και πως εφαρμόζονται. Ειλικρινά δεν έχω αντιληφθεί ποιος έχει την ευθύνη για την κυκλοφορία στην πόλη και πως ρυθμίζεται αυτή. Εκείνο που γνωρίζω όμως είναι πως οι έλεγχοι αφορούν τις παραβιάσεις της ελεγχόμενης στάθμευσης από τη δημοτική αστυνομία και στοχευμένες παραβιάσεις που διενεργούν αστυνομικές ομάδες. Αν συμβεί κάποιο ατύχημα, πρώτη δουλειά της αστυνομίας είναι να πάρει το υλικό από τις κάμερες παρακείμενων καταστημάτων. Οσο και να μην αρέσει, η μείωση των κινδύνων και η βελτίωση των κυκλοφοριακών συνθηκών στην πόλη βρίσκεται ακριβώς στον έλεγχο της κυκλοφορίας με ηλεκτρονικά μέσα. Κάμερες στα φανάρια, σε οδικές αρτηρίες και κρίσιμα σημεία είναι κάτι το οποίο ευρέως χρησιμοποιείται σε άλλες χώρες που ορισμένοι «θαυμάζουν» τη συνέπεια των οδηγών. Ας μην γελιόμαστε, κάποτε η υπόθεση «κάμερα» είχε προκαλέσει θεσμικές και ιδεολογικές συγκρούσεις. Τώρα κάθε πέντε μέτρα υπάρχει και μια… κάμερα καταστήματος αλλά και σπιτιού πλέον. Και κανένας δεν διαμαρτύρεται για την εμφανέστατη παραβίαση προσωπικών δεδομένων καθώς η «ασφάλεια» έχει βάλει από κάτω τέτοιες ευαισθησίες.
Η τήρηση των κανόνων
Σε κάθε περίπτωση, οι πολίτες θέλουμε να γνωρίζουμε ποιος έχει την ευθύνη ελέγχου και τήρησης των κανόνων κυκλοφορίας στην πόλη. Ολες σχεδόν οι διασταυρώσεις έχουν γίνει καρμανιόλες γιατί τις εμποδίζουν παρκαρισμένα αυτοκίνητα, κάδοι, θάμνοι και άλλα οπτικά εμπόδια για τα οποία ο δήμος θα έπρεπε προ πολλού να έχει πάρει αυστηρά μέτρα. Σε πάρα πολλά σημεία πινακίδες και κλαριά «εξαφανίζουν» τη σήμανση που είναι αναγκαία για την κυκλοφορία και εδώ είναι ευθύνη του δήμου για την αποκατάσταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει οφθαλμοφανώς λανθασμένη σήμανση και πρέπει να διορθωθεί από το δήμο σε συνέργεια με την τροχαία. Και επιτέλους θα πρέπει να ξεκινήσει μια ευρεία συζήτηση αρμοδίων, συναρμοδίων και φορέων για την τοποθέτηση ηλεκτρονικών μέσων παρακολούθησης της κυκλοφορίας στην πόλη για την αποτελεσματική εφαρμογή των κανόνων οδικής κυκλοφορίας. Αν βεβαίως συμφωνούν και οι αρμόδιοι πως υπάρχει θέμα προς επίλυση….
