Κυριακή, 24 Ιανουαρίου 2021 18:09

Μεταρρύθμιση ή όπισθεν ολοταχώς;

Γράφτηκε από τον
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(5 ψήφοι)
Μεταρρύθμιση ή όπισθεν ολοταχώς;

Αν η κυβέρνηση αλλάξει μόνο το εκλογικό σύστημα ανάδειξης των τοπικών αρχόντων και αφήσει άθικτο το θεσμικό πλαίσιο της αυτοδιοίκησης, που τρέφει τις πελατειακές σχέσεις, αφενός θα χάσει μια τεράστια ευκαιρία για ουσιαστική μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος και αφετέρου θα διατηρήσει στο προσκήνιο όλες εκείνες τις δυνάμεις που έφεραν το 2015 την Ελλάδα ένα μόλις βήμα πριν την καταστροφή, επειδή ενδιαφέρονταν μόνο για τη διανομή της πίτας.

Το αυτονόητο αυτό συμπέρασμα δεν το εξάγουν μόνο οι φανατικοί μεταρρυθμιστές, αλλά και κάθε καλόπιστος παρατηρητής της αυτοδιοίκησης, που διαπιστώνει ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες παραμένουν ισχυροί θύλακες διαφθοράς, αναξιοκρατίας, ρουσφετιού και κοτζαμπασισμού. Του λόγου το ασφαλές επιβεβαιώνουν οι ετήσιες εκθέσεις των ανεξάρτητων αρχών, καταγράφοντας δεκάδες κρούσματα διαφθοράς και παρακμής. Εννοείται ότι αυτό το βαθιά διεφθαρμένο σύστημα απλώς αυτοσυντηρείται, καθώς δεν δύναται να παρέχει στους πολίτες ποιοτικές υπηρεσίες.
Σε κάθε περίπτωση η αυτοδιοίκηση δεν καταστράφηκε από τη νάρκη της απλής αναλογικής. Καταστράφηκε γιατί στους κόλπους της κυριαρχούν ο ακραίος κομματισμός και η αναξιοκρατία. Ο ακραίος κομματισμός οδηγεί αρχικώς στην επιλογή υποψηφίων χαμηλών προσόντων, που δεν απειλούν την εκλογή των τοπικών βουλευτών. Στη συνέχεια οδηγεί σε ένα ατελείωτο πάρτι ρουσφετιών, που έχει στόχο τη μεγέθυνση της πελατειακής βάσης και την παραμονή στην εξουσία.
Το καρκίνωμα αυτό δεν θεραπεύεται ούτε με απλή αναλογική ούτε με ενισχυμένη αναλογική. Τα άρρωστα κύτταρα θα αποβληθούν από τον δημοκρατικό οργανισμό μόνο αν κοπεί ο ομφάλιος λώρος των χρηματοδοτήσεων που συνδέει την αυτοδιοίκηση με την κεντρική διοίκηση. Με απλά λόγια: Η αυτοδιοίκηση θα κάνει τα πρώτα δημοκρατικά της βήματα μόνο όταν θα πάει με δικό της σακί στο μύλο, σταματώντας παράλληλα να απλώνει το χέρι στην εκάστοτε κυβέρνηση. Οι περιφερειάρχες και οι δήμαρχοι που επαιτούν στους διαδρόμους των υπουργείων δεν υπηρετούν ούτε τη δημοκρατία ούτε τους πολίτες. Υπηρετούν τις σχέσεις υποτέλειας και την αναξιοκρατία. Αν λοιπόν η κυβέρνηση θέλει να κάνει μεταρρυθμίσεις με στόχο τον εκσυγχρονισμό, θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να σταματήσει τη χρηματοδότηση των περιφερειών και των δήμων από τον κρατικό προϋπολογισμό, δίνοντάς τους το δικαίωμα να θεσμοθετούν και να εισπράττουν τοπικά ορισμένους βασικούς φόρους, π.χ. εισοδήματος και ακίνητης περιουσίας.
Ετσι κι αλλιώς η φορολογική αποκέντρωση είναι αναγκαία προϋπόθεση για τον ανταγωνισμό και την οικονομική ανάπτυξη. Μόνο μέσα σε αυτό το περιβάλλον θα μπορεί (για παράδειγμα) ο Δήμος Μεσσήνης να “μηδενίσει” τις φορολογικές εισφορές των επιχειρήσεων, με στόχο να προσελκύσει επιχειρήσεις που σήμερα δραστηριοποιούνται στο Δήμο Καλαμάτας. Μόνο σε αυτό το αποκεντρωμένο φορολογικά περιβάλλον θα μπορεί (για παράδειγμα) ο Δήμος Οιχαλίας να “μηδενίσει” για μια εικοσαετία τους φόρους ακίνητης περιουσίας, με στόχο να προσελκύσει αγοραστές και κατασκευαστές που θα τονώσουν την αγορά κατοικίας. Μόνο σε αυτό το περιβάλλον θα μπορεί (για παράδειγμα) ο Δήμος Πύλου - Νέστορος να απαλλάξει τους αλλοδαπούς συνταξιούχους από τη φορολογία εισοδήματος, με στόχο να προσελκύσει ηλικιωμένους Ευρωπαίους που θα τονώσουν την τοπική κατανάλωση. Και μόνο σε αυτό το περιβάλλον θα μπορεί (για παράδειγμα) ο Δήμος Καλαμάτας να προσλάβει 5.000 υπαλλήλους... αποφασίζοντας αναγκαστικά αν θα αυξήσει τους φόρους για να καλύψει τη μισθολογική δαπάνη ή αν θα μειώσει τους μισθούς όλων των υπάλληλων του.
Σήμερα, οι περιφερειάρχες και οι δήμαρχοι πιστώνονται μόνο τα έργα και χρεώνουν στην κυβέρνηση και στην Ευρωπαϊκή Ενωση την αύξηση των φόρων και τη μείωση των δαπανών. Ας αναλάβουν λοιπόν και τη χάραξη της τοπικής οικονομικής πολιτικής, για να δούμε όχι μόνο πόσα απίδια πιάνει ο σάκος τους, αλλά και την απόδοση των χαμηλών φόρων ή του... λεφτόδεντρου.
Από εκεί και πέρα, κεντρική διοίκηση, περιφέρειες και δήμοι θα πρέπει να αναδιανείμουν τις αρμοδιότητές τους, ώστε να σταματήσει η αλληλοκάλυψη που οδηγεί τελικά στην ανευθυνότητα και την ανομία. Εννοείται ότι η κεντρική κυβέρνηση πρέπει να διατηρήσει όσον το δυνατόν λιγότερες αρμοδιότητες, ώστε να επικεντρωθεί, όπως όλες οι κυβερνήσεις των αναπτυγμένων κρατών, στους τομείς της εθνικής άμυνας, των διεθνών σχέσεων και της προστασίας του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Από εκεί και πέρα θα πρέπει να αποφασιστεί αν θα έχουν περισσότερες αρμοδιότητες οι δήμοι ή οι περιφέρειες. Κατά την ταπεινή μου άποψη το αυτοδιοικητικό σύστημα πρέπει να είναι δημοκεντρικό, κυρίως για λόγους που έχουν να κάνουν με τη λογοδοσία και τη διαφάνεια. Εννοείται όμως ότι οι δήμοι πρέπει μεταξύ άλλων να αναλάβουν αποκλειστικά και εξ ολοκλήρου την πρωτοβάθμια εκπαίδευση (από τον βρεφονηπιακό σταθμό μέχρι το γυμνάσιο), την πρωτοβάθμια υγεία, την αστυνόμευση (εκτός από τη μεγάλη εγκληματικότητα που θα τη διώκει ένα... εθνικό “FBI”), την πολεοδόμηση των οικισμών, την ύδρευση, τη συντήρηση των μνημείων κ.λπ. Οι περιφέρειες πρέπει μεταξύ άλλων να αναλάβουν αποκλειστικά και εξ ολοκλήρου τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (γενικό λύκειο και επαγγελματικές σχολές), τη δευτεροβάθμια υγεία (νοσοκομεία και κλινικές), την ενέργεια, τη χωροταξία (χωροθέτηση ΒΙΠΕ, ενεργειακών πάρκων κ.λπ.) και πολιτιστικές εκδηλώσεις (περιφερειακά θέατρα, φεστιβάλ, συναυλίες) κ.λπ.
Κατά τα άλλα, όλοι έχουν δικαίωμα να πιστεύουν ότι για όλα φταίει η... απλή αναλογική κι ότι για να θεραπευτούν όλες οι νόσοι της αυτοδιοίκησης αρκεί η εκλογή δημάρχου και περιφερειάρχη με 42% από την πρώτη Κυριακή. Περίπου τα ίδια πίστευαν και οι προηγούμενοι που αναρωτιούνται ακόμα γιατί τους μαύρισαν οι ψηφοφόροι.

lathanasis@gmail.com

Θανάσης Λαγός

Τελευταία τροποποίηση στις Σάββατο, 23 Ιανουαρίου 2021 23:42

NEWSLETTER