Εννοείται ότι τις περισσότερες φορές τα φθονερά συναισθήματα για την... κατσίκα του γείτονα δεν εκφράζονται ευθέως, αλλά εμμέσως, άλλοτε με δεξιό πρόσημο στο όνομα του πατριωτισμού και άλλοτε με αριστερό πρόσημο στο όνομα της κοινωνικής δικαιοσύνης. Στην πραγματικότητα ο φθόνος για την επιτυχία του διπλανού δεν έχει πολιτικό πρόσημο. Είναι μια προνεωτερική αγκύλωση της κοινωνίας που θεωρεί προτιμητέα την ισότητα στην απόλυτη φτώχεια από τη δημιουργία πλούτου που θα ανατρέψει την κατεστημένη τάξη πραγμάτων. Όμως η απαξίωση κάθε δημιουργικής προσπάθειας και οι αναξιοποίητοι πόροι οδηγούν, με μαθηματική ακρίβεια, αρχικά σε στασιμότητα και στη συνέχεια στην καταστροφή των παραγωγικών δομών που αδυνατούν να εκσυγχρονιστούν. Ο κυρίαρχος φθόνος εμποδίζει την κοινωνία να καταγράψει τις πραγματικές αιτίες της υπανάπτυξης και οι "αρχιερείς του μιζεραμπιλισμού" διατηρούν τη θέση τους κατηγορώντας την επιτυχία του γείτονα και του ξένου ως υπαίτια για τη φτώχεια.
Σε αυτό το πλαίσιο είναι ανέφικτη κάθε μορφή συνεργασίας, γι’ αυτό και μεταξύ άλλων κυριαρχούν στην παραγωγική διαδικασία μικρομεσαίες επιχειρήσεις χωρίς προοπτική μεγέθυνσης και πολιτικοί φορείς (παρατάξεις, κόμματα κ.λπ.) που εδράζονται στην αρνητική ψήφο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμα και διεθνώς καταξιωμένες επιχειρήσεις, όπως η καπνοβιομηχανία "Καρέλια" και η Costa Navarino, αντί να λειτουργούν ως παραδείγματα προς μίμηση, τελικώς αντιμετωπίζονται από πολλούς ως μηχανισμοί του κακού, του τρισκατάρατου καπιταλισμού και της σατανικής αγοράς. Τον ίδιο φθόνο αντιμετωπίζει και όποιο άτομο ξεχωρίζει σε κάποιο κλάδο, είτε επειδή έχει περισσότερες ικανότητες είτε γιατί αποκτά περισσότερες δεξιότητες από όσους φθονούν την πρόοδο.
Βεβαίως στη σημερινή εποχή ο "δίκαιος Αριστείδης" δεν εξοστρακίζεται. Συνήθως φεύγει μόνος του για πολιτείες που εκτιμούν τη δημιουργικότητα, τη συνεργατικότητα και την εμπιστοσύνη στις ικανότητες του γείτονα.
Θανάσης Λαγός
