«Ακούγοντας και διαβάζοντας τις προγραμματικές δηλώσεις των νέων τοπικών αρχόντων της Μεσσηνίας και της Πελοποννήσου, σιγουρεύομαι ότι οι περισσότεροι από τους πολιτικούς έχουν μείνει κάπου στα μισά του... προηγούμενου αιώνα, όταν πυλώνας της οικονομίας ήταν η πρωτογενής παραγωγή και ζητούμενο για την ανάπτυξη της μεταπολεμικής Ελλάδας ήταν βασικές υποδομές όπως οι δρόμοι. Θα μου πείτε: Στα 70 χρόνια που διανύσαμε, απέκτησε δρόμους η Πελοπόννησος ή μήπως άλλαξε δραματικά η σύνθεση του πληθυσμού ανά παραγωγική δραστηριότητα; Σε καμία περίπτωση δεν είμαι τρελός, για να υποστηρίξω ότι η Πελοπόννησος είναι μια... κανονική Περιφέρεια ή ότι ο αγροτικός πληθυσμός είναι ασήμαντο ποσοστό του εκλογικού σώματος και άρα δεν χρειάζεται να του αφιερώνουν τόσο μεγάλο επικοινωνιακό χρόνο οι πολιτικοί. Αντιθέτως πιστεύω ότι οι πολιτικοί, επειδή είχαν το βλέμμα τους στραμμένο στο παρελθόν, δεν μπόρεσαν τελικώς να εκφράσουν τις σύγχρονες ανάγκες, με συνέπεια η Ελλάδα να παραμείνει με τριτοκοσμικό δευτερεύον οδικό δίκτυο και σημαντική συνεισφορά του πρωτογενούς τομέα στην οικονομία, επειδή το ΑΕΠ κυμαίνεται ακόμα σε επίπεδα κάτω από το 60% του μέσου ευρωπαϊκού. Σε κάθε περίπτωση, όποιος δεν καταλαβαίνει πως η Πελοπόννησος θα παραμένει φτωχή αν παραμείνει... αγροτική, μάλλον δεν μπορεί να αντιληφθεί στοιχειωδώς πώς λειτουργεί η οικονομία και γιατί ο πρωτογενής τομέας, ακόμα και σε χώρες πρότυπα όπως η Ολλανδία, απασχολεί ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού και συνεισφέρει στο ΑΕΠ ένα ακόμα μικρότερο ποσοστό προστιθέμενης αξίας.
(…) Εννοείται ότι όποιος πιστεύει τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα πως η ανάπτυξη θα έρθει μόνο με δρόμους και αύξηση της αγροτικής παραγωγής, όχι μόνο δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει, αλλά είναι κιόλας επικίνδυνος για τον τόπο, γιατί σπαταλά πολύτιμους παραγωγικούς πόρους σε αντιπαραγωγικές δραστηριότητες. Εννοείται επίσης ότι η επιδοματική πολιτική για τη διατήρηση του εισοδήματος των αγροτών είναι ένα εντελώς άλλο κεφάλαιο, που έχει να κάνει με τη διανομή του ΑΕΠ και όχι με την αύξησή του. Τέλος, εννοείται ότι δεν περίμενα από τους τοπικούς άρχοντες να εξαγγείλουν... πρατήρια για ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, ούτε να κάνουν Καλιφόρνια τη Μεσσηνία. Μια ψηφιακή αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών περίμενα όμως να την ακούσω από όλους. Αλλά φαίνεται ότι έχω ακόμα μεγάλες αυταπάτες. Τα ψηφίσματα για τις τράπεζες που θα κλείσουν είναι έτοιμα, δήμαρχε; Πάμε γερά στο 1950 ξανά».
Από τότε μέχρι σήμερα οι τοπικοί άρχοντες έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να επιβεβαιώσουν πλήρως τις εκτιμήσεις μας, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές (όπως στην περίπτωση του 5G) που αναρωτηθήκαμε μήπως τελικώς ήμασταν και υπερβολικά... αισιόδοξοι, καθώς πολλοί αιρετοί έχουν ξεμείνει στους προνεωτερικούς χρόνους. Σε κάθε περίπτωση όμως, είναι τουλάχιστον αξιοσημείωτη και η μεγάλη καθυστέρηση που υπάρχει στη διαδικασία κατασκευής όλων των οδικών υποδομών (Τζάνε - Καλαμάκι, Μεσσήνη - Λάμπαινα, Φιλιατρά - Γαργαλιάνοι) της Μεσσηνίας. Αν στο κάδρο προστεθούν και τα οδικά έργα του υπουργείου Υποδομών (Καλαμάτα - Πύλος - Μεθώνη, Καλό Νερό - Τσακώνα και παράκαμψη Γιάλοβας) γίνεται κατανοητό πως και στην επόμενη προεκλογική περίοδο θα συζητάμε για ακόμα μια φορά έργα στη λογική του 1950. Παρ’ όλα αυτά βέβαια, δεν πρόκειται να ενταχθούν στην προεκλογική ατζέντα -αν και θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί από τα τέλη του περασμένου αιώνα- ούτε ο εκσυγχρονισμός του σιδηροδρομικού δικτύου ούτε η δημιουργία αξιόπιστης αστικής και προαστιακής συγκοινωνίας στην Καλαμάτα.
Εκτός προεκλογικής αυτοδιοικητικής ατζέντας θα μείνει φυσικά και ο εκσυγχρονισμός της μεσσηνιακής οικονομίας, καθώς κόμματα, πολιτικοί και υποψήφιοι ενδιαφέρονται μόνο για τη διανομή επιδομάτων κατά τρόπο που θα διασφαλίζει για τον καθένα τους τη μέγιστη δυνατή ψηφοθηρία. Μέσα σε αυτό το ασφυκτικό πολιτικό πλαίσιο πελατειακών σχέσεων, κάθε άλλο παρά εντύπωση προκαλεί η αδιαφορία με την οποία αντιμετωπίζεται η μείωση και η γήρανση του πληθυσμού της Μεσσηνίας, καθώς και ο κίνδυνος κατάρρευσης της παραγωγικής διαδικασίας εξαιτίας της έλλειψης εργατικών χεριών.
Με απλά λόγια: Η Μεσσηνία και η Πελοπόννησος θα συνεχίσουν να παρακμάζουν αργά και βασανιστικά, εκτός και αν συμβεί κάποιο θαύμα σαν αυτό της... Costa Navarino που περιόρισε τη φθίνουσα πορεία του νομού. Χαρακτηρίζω θαύμα και όχι επένδυση την Costa Navarino, επειδή η επιμονή και η υπομονή που επέδειξε ο αείμνηστος καπετάν Βασίλης Κωνσταντακόπουλος ξεπερνούν κατά πολύ τα πλαίσια της οικονομίας. Υπάρχει λοιπόν ενδεχόμενο να γίνει ένα νέο θαύμα και να σωθεί έστω και την τελευταία ώρα η Μεσσηνία; Η απάντηση αυτή, όμως, προφανώς ξεπερνά τα όρια της πολιτικής ανάλυσης και κινείται μεταξύ μεταφυσικής και προφητείας. Κι όταν η μεταφυσική παίρνει τη θέση της πολιτικής, είναι θέμα χρόνου και μόνο να θριαμβεύσει το απόλυτο σκοτάδι.
Θανάσης Λαγός
