Σήμερα την εξέλιξη αυτή δεν την ξεχνούν μόνο οι εθνολαϊκιστές λάτρεις των απολυταρχικών καθεστώτων του Βλαντιμίρ Πούτιν, του Ταγίπ Ερντογάν και του Σι Τζινπίνγ, που ονειρεύονται να καταλύσουν τη φιλελεύθερη δημοκρατία ελέγχοντας την κρατική οικονομία. Την ξεχνούν κυρίως οι δημοκράτες πολιτικοί, που ζητούν από τους πολίτες διαρκείς θυσίες για να σωθεί η φιλελεύθερη δημοκρατία. Τόσο τα πολιτεύματα, όμως, όσο και τα οικονομικά μοντέλα δεν επιβιώνουν στη μακροχρόνια περίοδο μόνο με… θυσίες. Μακροημερεύουν οι πολιτείες εκείνες που αφενός εξασφαλίζουν υψηλό βιοτικό επίπεδο στους πολίτες τους και αφετέρου δημιουργούν βάσιμες ελπίδες για περαιτέρω βελτίωσή του στο εγγύς και μακρινό μέλλον.
Αντιθέτως, οι θεσμοί αρχίζουν να τρίζουν ανησυχητικά όταν το βιοτικό επίπεδο θυσιάζεται διαρκώς στο όνομα μιας μεγάλης ιδέας (όποια κι αν είναι αυτή) ή ενός μελλοντικού επίγειου παραδείσου… που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τους επουράνιους, τους οποίους υπόσχονται οι θρησκείες. Και οι θεσμοί τρίζουν σήμερα σε όλες τις φιλελεύθερες δημοκρατίες μετά τη χρεοκοπία της Lehman Brothers, επειδή η ύφεση αποκάλυψε μεταξύ άλλων τα στρατηγικά λάθη της εξάρτησης από τους ενεργειακούς πόρους και τις εφοδιαστικές αλυσίδες των αυταρχικών καθεστώτων.
Μετά την πανδημία και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τόσο η Ευρώπη όσο και οι ΗΠΑ προσπαθούν να αποκαταστήσουν την ισχύ που έχασαν στα χρόνια της «μεγάλης αφέλειας», αναθεωρώντας όχι μόνο τις παραγωγικές και εμπορικές σχέσεις τους, αλλά κυρίως τις συμμαχίες τους με περιφερειακές χώρες όπως η Ελλάδα, που είχαν αφεθεί κυριολεκτικά στα οικονομικά νύχια των αυταρχικών καθεστώτων. Πριν τη χρεοκοπία της Lehman Brothers, στην Ελλάδα, την Πελοπόννησο και τη Μεσσηνία επένδυαν μόνο Ρώσοι και Κινέζοι, ενώ η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ, αγνοώντας τις γεωπολιτικές παραμέτρους, έκριναν ασύμφορες τις επενδύσεις σε υποδομές και επιχειρήσεις.
Σήμερα, στις απαρχές ενός μεγάλου οικονομικού πολέμου μεταξύ φιλελεύθερης δημοκρατίας και αυταρχικής διακυβέρνησης, οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. αναθεωρούν τη στάση τους, όπως έκαναν και τη δεκαετία του 1970 όταν διέρρηξαν τους δεσμούς που είχαν με τα δικτατορικά καθεστώτα σε Ελλάδα, Ισπανία και Πορτογαλία -και επιχειρούν να αναθερμάνουν τις συμμαχίες που έκριναν κάποτε την έκβαση του Ψυχρού Πολέμου. Στον αντίποδα, η «ανελεύθερη διεθνής» υπονομεύει παντοιοτρόπως τη δημοκρατία όπου γης, στηρίζοντας κυρίως πολιτικούς και κόμματα που μάχονται την ελεύθερη οικονομία, τους θεσμούς, αλλά και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών.
Μέσα σε αυτό το διεθνές πλαίσιο θα διεξαχθούν οι προσεχείς εκλογικές αναμετρήσεις, που θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο τον γεωπολιτικό προσανατολισμό της Ελλάδας, αλλά κυρίως το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων. Εννοείται ότι δεν έχουμε απαίτηση από τον υποψήφιο δήμαρχο στα Πάνω Αμπέλια να αναγνώσει σωστά τον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων και να προσαρμόσει την πολιτική του στις νέες ανάγκες. Έχουμε όμως απαίτηση και ελπίδα η δημοκρατική ηγεσία σε Ελλάδα, Ε.Ε. και ΗΠΑ να κατανοήσει έγκαιρα, τώρα, πως οι διαρκείς οικονομικές θυσίες και η απαισιοδοξία ενισχύουν απλώς την «ανελεύθερη διεθνή», όπως ενίσχυσαν το στρατόπεδο του υπαρκτού σοσιαλισμού οι στρατιωτικές δικτατορίες που επιβάλλονταν για να τον αποτρέψουν.
Με απλά λόγια: Ο νέος πόλεμος θα κερδηθεί μόνο όταν ο μέσος Μεσσήνιος αποκτήσει αξιοζήλευτο βιοτικό επίπεδο και όνειρα για το μέλλον των παιδιών και των εγγονιών του.
Θανάσης Λαγός
