Σύμφωνα επίσης με τον Ελβετό ακαδημαϊκό Χανς-Τζεόρτζ Μπετζ διακρίνουμε τρεις πτυχές του νατιβισμού: την οικονομική, την προνοιακή και τη συμβολική.Ο οικονομικός νατιβισμός κηρύττει ότι οι καλές θέσεις εργασίας πρέπει να προορίζονται για γηγενείς πολίτες. Ο νατιβισμός της πρόνοιας επιμένει ότι οι γηγενείς πολίτες πρέπει να έχουν απόλυτη προτεραιότητα στην πρόσβαση σε κρατικά επιδόματα. Ο συμβολικός νατιβισμός καλεί την κοινωνία και την κυβέρνηση να υπερασπιστούν και να προωθήσουν την πολιτιστική κληρονομιά του έθνους. Ο Μπετζ υποστηρίζει ότι τα οικονομικά και τα προνοιακά ζητήματα ήταν ιστορικά κυρίαρχα, αλλά ότι από τη δεκαετία του 1990 ο συμβολικός νατιβισμός έχει γίνει το επίκεντρο του ριζοσπαστικού δεξιού λαϊκιστικού κινήματος.
Στην Ευρώπη προφανώς δεν ανακάλυψε τον νατιβισμό και τον δεξιό ριζοσπαστικό λαϊκισμό ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. Τον νατιβισμό ως ιδεολογικό όχημα χρησιμοποιούν η Μαρίν Λε Πεν, η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι και της Ολλανδίας Γκέερτ Βίλντερς. Οι εκλογικές επιτυχίες της Τζόρτζια Μελόνι και του Γκέερτ Βίλντερς προφανώς άνοιξαν την πολιτική όρεξη και της ελληνικής υπερδεξιάς και ακροδεξιάς, που σπεύδει να πάρει καλύτερη θέση εκκίνησης για τις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις που ενδέχεται να κριθούν από τη στάση των κομμάτων απέναντι στη μετανάστευση.
Έτσι και αλλιώς οι επόμενες ευρωεκλογές ενδέχεται να κριθούν από το φόβο της γερασμένης Ευρώπης για τους νέους μετανάστες. Και ο φόβος είναι τεράστιος σε περιοχές που ο πληθυσμός γερνάει και φθίνει. Όσο πιο μεγάλος είναι ο κίνδυνος ερήμωσης των χωριών και των κωμοπόλεων τόσο μεγαλύτερος είναι ο φόβος για τη διάδοχη κατάσταση στην παραγωγική διαδικασία και στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των κατοικιών και των καλλιεργειών. Ειδικά οι υπερήλικες κάτοικοι των χωριών φοβούνται ότι οι μετανάστες θα «κληρονομήσουν» την περιουσία τους, καθώς δεν υπάρχει ενδιαφέρον από τους ντόπιους για τις αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες. Αλλά και η εργατική τάξη φοβάται ενδεχόμενη μείωση των μισθών που θα προκαλέσει η αυξημένη προσφορά εργασίας από μετανάστες. Και όταν κυριαρχούν τα συναισθήματα φόβου είναι δύσκολο να συζητήσουμε ορθολογικά τόσο για την ανάγκη προσέλκυσης μεταναστών που θα κρατήσουν ζωντανό το ασφαλιστικό σύστημα, όσο και για την αδυναμία υποκατάστασης της εργασίας από το κεφαλαιουχικό εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού που δυσκολεύει τη χρήση νέας και αποδοτικής τεχνολογίας.
Θανάσης Λαγός
