Παρασκευή, 29 Δεκεμβρίου 2023 10:54

Το συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης

Γράφτηκε από τον

Το συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης

Η φίλαθλη κοινή γνώμη της Ελλάδας σοκαρίστηκε επειδή ο πρόεδρος του Παναθηναϊκού Γιάννης Αλαφούζος απέλυσε ξαφνικά, μια μόλις μέρα μετά τα Χριστούγεννα, τον επιτυχημένο προπονητή Ιβάν Γιοβάνοβιτς και προσέλαβε στη θέση του τον Φατίχ Τερίμ.

Προφανώς δεν θα κρίνουμε την απόφαση καθαυτή, αφού έτσι κι αλλιώς αρμόδιοι για αυτή την κρίση είναι οι άξιοι συνάδελφοι του αθλητικού τμήματος. Θα κρίνουμε όμως τον συγκεντρωτικό, ανατολίτικο τρόπο διοίκησης των ελληνικών ΠΑΕ, των επιχειρήσεων και του κράτους, από έναν και μόνο άνθρωπο που αποφασίζει και διατάζει μέχρι… τελικής πτώσεως της ΠΑΕ, της επιχείρησης ή του κράτους.

Ουσιαστικά το ποδόσφαιρο λειτουργεί ως καθρέφτης της ελληνικής κοινωνίας στον οποίο αντικατοπτρίζεται, μεταξύ πολλών άλλων, η αδυναμία υιοθέτησης του δυτικού μοντέλου διοίκησης – όπου ο επικεφαλής συναποφασίζει με τα μέλη του συμβουλίου (διοικητικού ή υπουργικού) και λογοδοτεί (σε πολίτες ή μετόχους) για το σύνολο των αποφάσεων. Αυτό μπορεί να μην είναι πανάκεια, είναι όμως αναγκαία προϋπόθεση!

Στην Ελλάδα, τις περισσότερες φορές έχουν διακοσμητικό χαρακτήρα τόσο τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων στις επιχειρήσεις όσο και οι αντιδήμαρχοι και οι αντιπεριφερειάρχες στην αυτοδιοίκηση, και κυρίως τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου στις κυβερνήσεις. Γι’ αυτό στη χώρα μας είχαμε πάντα προεδροκεντρικά κόμματα, ανώνυμες εταιρείες χωρίς τεχνοκράτες και με μικρή διασπορά μετοχών, συνεταιρισμούς με «αδιαμφισβήτητους» προέδρους, και δημάρχους, περιφερειάρχες και πρωθυπουργούς που μετά την εκλογή τους δεν λογοδοτούν σε κανέναν. Το ανατολίτικο μοντέλο διοίκησης είναι ευδιάκριτο τόσο στη μικρή οικογενειακή ταβέρνα, όπου ο μάγειρας απολύεται επειδή οι πελάτες τον… συγχαίρουν περισσότερο από τον ιδιόκτητη, όσο και στην αυτοδιοίκηση, όπου οι πετυχημένοι αντιδήμαρχοι και υπουργοί παραγκωνίζονται για να μην υποσκελίσουν τη δημοτικότητα του επικεφαλής.

Εννοείται ότι το ανατολίτικο μοντέλο διοίκησης φαντάζει «αποτελεσματικό» στην εγχώρια αγορά, χάρη στις διαρκείς εισροές από τη Δύση (που συνεχίζονται για προφανείς γεωπολιτικούς λόγους) και στην αναδιανομή αυτών των δυτικών πόρων μέχρι τη… μικρότερη ταβέρνα που απολύει το μάγειρα με τον ίδιο τρόπο που οι μεγάλες ΠΑΕ απολύουν τους προπονητές. Έτσι, διατηρείται άθικτο το μοντέλο που εμποδίζει τις συνεργασίες και τη μεγέθυνση της μικρής ταβέρνας, της ΠΑΕ και της ελληνικής οικονομίας. Η Ελλάδα θα ανέβει πίστα μόνο όταν οι πολίτες αντιληφθούν την αναγκαιότητα του συμμετοχικού μοντέλου διοίκησης, και φυσικά της λογοδοσίας για τη λήψη των αποφάσεων. Μέχρι τότε η κοινή γνώμη θα συνεχίσει να πέφτει από τα σύννεφα κάθε φορά που θα απολύεται ή θα παραγκωνίζεται κάποιος πετυχημένος, είτε προπονητής, είτε αντιδήμαρχος, είτε...

Θανάσης Λαγός

lathanasis@yahoo.gr

Φωτογραφία: ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ / EUROKINISSI