Ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, παρουσιάζοντας το 2009 την πρόταση του ΠΑΣΟΚ για πράσινη ανάπτυξη, σημείωνε μεταξύ άλλων: «Με την κατάθεση της πρότασής μας για την πράσινη ανάπτυξη, απαντάμε σε 3 βασικά ερωτήματα ταυτόχρονα.
Πρώτο ερώτημα: Ποιους θα ωφελήσει η ανάπτυξη; Σ' αυτό απαντάμε απλά και αποφασιστικά. Η ανάπτυξη για μας έχει επίκεντρο τον άνθρωπο και το φυσικό του περιβάλλον.
Το δεύτερο ερώτημα: Μπροστά στην κρίση που βιώνουμε έχουμε λύσεις και ποια σχέση έχουν αυτές οι λύσεις με την πράσινη ανάπτυξη; Απαντάμε: Η σημερινή κρίση, τόσο διεθνώς όσο βεβαίως και με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της στην πατρίδα μας, έχει άμεση σχέση με το τέλος ενός οικονομικού μοντέλου που προωθούσε την ανάπτυξη χωρίς να εγγυάται τη βιωσιμότητα και την ευημερία της κοινωνίας.
Τρίτο ερώτημα: Γιατί θα ωφεληθεί η Ελλάδα με το πράσινο πρότυπο ανάπτυξης; Απαντάμε απλά: Η κρίση αποτελεί για μας και ευκαιρία.
Ευκαιρία να ανατρέψουμε ένα αναπτυξιακό μοντέλο που πνέει τα λοίσθια. Ευκαιρία να πούμε σε όσους και σε όσα πνίγουν τις δυνατότητες του τόπου και του λαού μας, σε όσους εμποδίζουν την πρόοδο και καλλιεργούν την αδράνεια και την απαισιοδοξία, σε όσους και όσα περιορίζουν το δικαίωμα για μια ζωή ποιότητας και αξιοπρέπειας, "κάντε τόπο να περάσει η Ελλάδα"».
Δυο χρόνια αργότερα, με τον εφαρμοστικό νόμο του μεσοπρόθεσμου, ουσιαστικά καταργείται η πολεοδομική νομοθεσία. Συγκεκριμένα «καταργούνται τα εγκεκριμένα ρυθμιστικά σχέδια, τα γενικά πολεοδομικά σχέδια, τα σχέδια χωρικής και οικιστικής οργάνωσης ανοικτής πόλης, οι ζώνες οικιστικού ελέγχου και ο γενικός οικοδομικός κανονισμός, εφόσον η τροποποίησή τους καθίσταται αναγκαία για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη και την αποτελεσματική αξιοποίηση των δημοσίων ακινήτων. Καταργούνται ιδίως στις περιπτώσεις που οι υφιστάμενες ρυθμίσεις και κατευθύνσεις είναι ασαφείς ή απορρέουν από ανεπίκαιρα χωροταξικά και πολεοδομικά σχέδια. Ως ανεπίκαιρα νοούνται ιδίως τα χωροταξικά και πολεοδομικά σχέδια που δεν έχουν υπαχθεί σε διαδικασία αξιολόγησης ή και τροποποίησης ή αναθεώρησης μετά την πάροδο 5 και πλέον ετών από την έγκριση ή την τελευταία αναθεώρηση ή τροποποίησή τους».
Τι σχέση έχει η πράσινη ανάπτυξη με τα πολεοδομικές διατάξεις του μεσοπρόθεσμου; Την ίδια ακριβώς σχέση που έχει το προεκλογικό σύνθημα "λεφτά υπάρχουν" με τη νέα, "έκτακτη" εισφορά που επιβάλλει το υπουργείο Οικονομικών στους συνεπείς φορολογούμενους. Με μια μικρή διαφορά: Οταν αποδείχτηκε ότι δεν υπάρχουν λεφτά, έκλαψαν πολλοί. Κανένας όμως δε θα δακρύσει που η πράσινη ανάπτυξη θα αποδειχτεί… τσιμεντένια.
Ετσι κι αλλιώς οι περισσότεροι πολίτες θέλουν να χτίζουν όπου τους αρέσει, χωρίς κανόνες. Οι περισσότεροι ψηφοφόροι θα πάνε με περισσή χαρά στις κάλπες για να ψηφίσουν όποιον νομιμοποιήσει τα αυθαίρετα. Οι δήμαρχοι θα χαρούν που οι πολεοδομικές μελέτες θα γίνουν πιο χαλαρές, επιτρέποντας τη δόμηση σε περιοχές όπου σήμερα απαγορεύεται. Οι περιφερειάρχες επίσης θα χαρούν αν τελικώς τους ανατεθεί η σύνταξη των περιφερειακών χωροταξικών σχεδίων, γιατί έτσι θα μπορέσουν να ικανοποιήσουν τα μικροσυμφέροντα που θα τους στηρίξουν στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Το Περιφερειακό Τμήμα Πελοποννήσου του ΤΕΕ θα εκδώσει ανακοίνωση με την οποία θα εκφράζει την ανακούφισή του επειδή θα επιτραπεί η εγκατάσταση τουριστικών μονάδων σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας.
Ας μην κοροϊδευόμαστε λοιπόν. Η ιδέα της πράσινης ανάπτυξης δεν γοήτευσε την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Οι περισσότεροι Ελληνες στηρίζουν -συνειδητά, ασυνείδητα ή υποσυνείδητα- το χουντικό μοντέλο της τσιμεντένιας ανάπτυξης. Η πολεοδομική χούντα δεν έπεσε το 1974. Ζει και βασιλεύει στις χουντοκατασκευές του χθες, του σήμερα και του αύριο.
Τα έμαθες τα νέα, Γιώργο; Η πράσινη ανάπτυξη πέθανε. Κάντε τόπο να περάσει το... τσιμέντο.
