Οι υψηλές τιμές στο ελαιόλαδο μπορούν να αντισταθμίσουν τη χασούρα από τη μειωμένη παραγωγή και κάπως έτσι να σωθεί η παρτίδα. Το πρόβλημα όμως της έλλειψης έργων υποδομής παραμένει. Το ενδιαφέρον εξαντλείται στα ωραία λόγια, και όταν έρχεται η συζήτηση στο διά ταύτα, αντί για αρδευτικά δίκτυα και αγροτική οδοποιία προτιμώνται οι αναπλάσεις και οι αστικές ασφαλτοστρώσεις.
Οι διαπιστώσεις που κάναμε την περασμένη εβδομάδα από αυτή τη στήλη, για την έλλειψη αρδευτικών έργων, προκάλεσαν την αντίδραση από έναν γνωστό αγρότη της περιοχής, το Γιώργο Κόκκινο, ο οποίος μας έστειλε μια επιστολή την οποία παραθέτουμε στη συνέχεια, για να δείξουμε ότι οι άνθρωποι που κινούνται στον αγροτικό χώρο έχουν απόψεις και προτάσεις για το πώς με λίγα χρήματα και με τη συμμετοχή των αγροτών μπορούν να γίνουν σημαντικές παρεμβάσεις. Σημειώνει λοιπόν ο Γιώργος Κόκκινος:
«Παρακολουθώ την αρθρογραφία σου συνεχώς, κυρίως όσον αφορά τα θέματα που σχετίζονται με τον αγροτικό χώρο. Θα σταθώ όμως στα εξαιρετικά άρθρα σου για τα έργα υποδομής στην ελαιοκαλλιέργεια στο νομό μας, που αφορούν πρωτίστως την εξασφάλιση αρδεύσιμου νερού και μάλιστα σε μια εποχή που η κλιματική αλλαγή είναι πλέον εδώ. Δυστυχώς δεν ανήκουμε στων φρονίμων τα παιδιά που φροντίζουν να μαγειρέψουν πριν πεινάσουν, αλλά στων μη φρονίμων που σκέφτονται το μαγείρεμα όταν βρίσκονται σε προχωρημένη ασιτία.
Η προσωπική μου -μετρήσιμη- διαπίστωση για τη ζημιά από την ξηρασία που έγινε στην ποικιλία μαυρολιά είναι 40% σε επίπεδο ελαιοκάρπου. Επειδή λόγω της μειωμένης υγρασίας στον ελαιόκαρπο δείχνει βελτιωμένη σε σχέση με πέρυσι η ελαιοπεριεκτικότητα, η τελική ζημιά είναι 25% χωρίς να αποκλείεται κατά τόπους και μεγαλύτερη. Και φυσικά δεν χρειάζεται να είναι κανείς μάγος για να προβλέψει ότι έπεται και συνέχεια.
Τα συμπεράσματα λοιπόν είναι δύο. Πρώτον ότι η καλλιέργεια της ελιάς συνεχίζει να έχει ενδιαφέρον λόγω της υψηλής τιμής, που κανένας δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα συνεχίσει να ισχύει. Και δεύτερον ότι η κλιματική αλλαγή και οι φόροι ΕΦΚΑ κτλ, σε συνδυασμό με τα διαρθρωτικά και διαχρονικά προβλήματα, θα οδηγήσουν σε σταδιακή εγκατάλειψη. Συνεπώς η δημιουργία έργων υποδομής που θα στηρίξουν την ελαιοκαλλιέργεια αλλά θα προσφέρουν και εναλλακτικές λύσεις όπου είναι εφικτό, είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ.
Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη μας ότι σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά όπου όλα μπορούν να συμβούν χωρίς προειδοποίηση, η διασπορά κινδύνου (δημιουργία περισσότερων πηγών αγροτικού εισοδήματος) είναι επίσης αναγκαία συνθήκη.
Το ερώτημα λοιπόν είναι πού θα βρεθούν τα χρήματα για να γίνουν οι επενδύσεις, ειδικά σε τέτοιες εποχές. Επειδή δεν ανήκω στην κατηγορία αυτών που περιμένουν το κράτος να κάνει τα πάντα, η δική μου πρόταση είναι να αντιγράψουμε, αλλά σε μεγάλη και οργανωμένη κλίμακα, τις ομαδικές γεωτρήσεις. Δηλαδή οι παραγωγοί γίνονται συμμέτοχοι σε εταιρεία που θα αναλάβει τη μελέτη και υλοποίηση ενός μεγάλου αρδευτικού έργου, το οποίο θα προκύψει κατόπιν σοβαρής μελέτης που θα περιλαμβάνει επιστημονικά και πρακτικά τεκμηριωμένες λύσεις. Η ανταποδοτικότητα θα είναι άμεση με την αύξηση της παραγωγής αλλά και της εμπορικής αξίας των χωραφιών. Η ανταποδοτικότητα επίσης θα είναι άμεση και για το κράτος, για ευνόητους λόγους.
Ενα μέρος της δαπάνης εξασφαλίζεται με τη συμμετοχή του κράτους, της Περιφέρειας ή του Δήμου, και το υπόλοιπο από την ένταξη σε κοινοτικά προγράμματα. Βέβαια είναι δύσκολο να περιμένουμε κάτι τέτοιο να ξεκινήσει από μεμονωμένους παραγωγούς, γι' αυτό και το βάρος πέφτει στους φορείς που ανέφερα πιο πάνω. Αλλά πάντα με συμμετοχή των παραγωγών η οποία θα αφορά όλο το φάσμα της επένδυσης, μελέτη - υλοποίηση - διαχείριση».
Μετά από όλα αυτά, το καταληκτικό ερώτημα που προκύπτει είναι τι χρειάζεται για να συνταχθεί ένα στρατηγικό σχέδιο αξιοποίησης των νερών της Μεσσηνίας, και πόσες αναπλάσεις θα χαθούν για να συνταχθεί μια μελέτη για την άρδευση.
Θα μας απαντήσετε, εδώ δεν μπορούν να φτιάξουν τους χωματόδρομους να πάει ο κόσμος να μαζέψει τις ελιές του, θα κάνουν μελέτες για άρδευση; Σωστό, αλλά αυτό δεν θα αλλάξει όσο οι πολίτες δεν αντιδρούν όταν οι δήμοι παίρνουν δάνεια για αναπλάσεις -χαρακτηριστικό τραγικό παράδειγμα ο κατεξοχήν αγροτικός Δήμος Μεσσήνης- και όχι για την υποβοήθηση της αγροτικής παραγωγής.
panagopg@gmail.com
