Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ολοκληρώνει τον κύκλο του σε δύο θητείες, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, το οποίο θεωρεί ότι είναι λογικό να είναι κάποιος 30 χρόνια βουλευτής και 20 χρόνια δήμαρχος αλλά… να μην έχει ακόμα ολοκληρώσει το έργο του και την προσφορά του στο κοινωνικό σύνολο! O αριθμός θητειών σε θέσεις ευθύνης είναι μια παλιά μεγάλη συζήτηση στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, η οποία τελειώνει με το επιχείρημα ότι… ο λαός στέλνει τους πολιτικούς στα σπίτια τους και δεν χρειάζεται περιορισμός! Με βάση αυτή τη λογική δεν χρειάζεται κάποια ρύθμιση, γιατί έτσι περιορίζεται το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι.
Η πολύχρονη παραμονή των ίδιων προσώπων σε θέσεις εξουσίας δημιουργεί εξαρτήσεις και διαπλοκή με κάθε είδους συμφέροντα. Η θέσπιση θητειών θα αποτελούσε οξυγόνο για την πολιτική ζωή του τόπου, δίνοντας ευκαιρία σε νέα πρόσωπα αλλά και νέες ιδέες να αναδειχθούν και να αφήσουν το δικό τους στίγμα. Το σημαντικότερο όμως θα ήταν η αντιμετώπιση της γάγγραινας του πολιτικού κόστους, που οδηγεί στην καθυστέρηση λήψης κρίσιμων αποφάσεων για να μην δυσαρεστηθούν εκλογικοί πελάτες και δίκτυα συμφερόντων. Είναι προφανές ότι όσο συντομότερο είναι το πέρασμα κάποιου από θέση ευθύνης, τόσο ελαχιστοποιείται η δυνατότητα εξάρτησής του από διάφορες μορφές συμφερόντων.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η πολιτική έχει πάψει να είναι θελκτική για τους νέους. Αποτελεί ένα ακριβό και άγριο «άθλημα», χωρίς λάμψη και αναγνώριση. Είναι δυνατόν να επικρατήσει ένα νέο πρόσωπο χωρίς αναγνωρισιμότητα και χωρίς πρόσβαση στους μηχανισμούς διαμόρφωσης της κοινής γνώμης; Η παρουσία ενός νέου προσώπου στην πολιτική ζωή με αξιώσεις προϋποθέτει οικογενειακή παράδοση και υψηλή χρηματοδότηση από φανερούς και κρυφούς πόρους. Αποτελεί κοινό μυστικό ότι με την πολιτική ασχολούνται πλέον όλο και λιγότεροι επιτυχημένοι επαγγελματίες και επιστήμονες. Παρατηρείται πληθωρισμός από πλούσιους γόνους αλλά και διάφορα ψώνια τα οποία εξαργυρώνουν την αναγνωρισιμότητα που απέκτησαν στο θέαμα και την τηλεόραση με θέσεις στην πολιτική. Με δυο λόγια, η παραμονή των… δεινοσαύρων στο προσκήνιο αποσκοπεί μόνο στη διαδοχή από γόνους, παραδίδοντας ως κληρονομιά βουλευτικές έδρες και θέσεις ευθύνης.
Οι Πρόεδροι των ΗΠΑ μετά την ολοκλήρωση της θητείας τους δεν επιστρέφουν στη Γερουσία ή το Κογκρέσο – προφανώς εκεί δεν εκτιμούν την εμπειρία τους ούτε θέλουν τα φώτα τους για το μέλλον, και τους αφήνουν να μιλούν δημόσια σε φόρουμ και συνέδρια και μάλιστα με αμοιβή! Στην Ελλάδα θεωρούμε ότι οι πρώην πρωθυπουργοί θα πρέπει να παραμένουν στο Κοινοβούλιο, και μάλιστα χωρίς την άμεση ψήφο των πολιτών. Έχουμε έτσι σήμερα στο Κοινοβούλιο τέσσερις πρώην πρωθυπουργούς, εκ των οποίων οι τρεις δεν είναι πρόεδροι κοινοβουλευτικών ομάδων. Ο ένας μάλιστα απέτυχε να εκλεγεί πρόεδρος στο κόμμα του, ενώ οι άλλοι δύο έχουν τυπική παρουσία στο Κοινοβούλιο, το οποίο δεν έχει ακούσει καν τη φωνή τους πέρα από τις ψηφοφορίες. Δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς εξυπηρετεί η ρύθμιση, αλλά είναι φανερό ότι μιλάμε για αργόμισθους συνταξιούχους της πολιτικής. Σε κάθε περίπτωση, η παρουσία τους και τα όποια «φώτα τους» δεν προϋποθέτουν κατάληψη θέσης στο Κοινοβούλιο. Το χειρότερο είναι ότι οι πρώην καταλαμβάνουν θέσεις βουλευτών των οποίων η παρουσία θα ήταν χρήσιμη για την εκπροσώπηση περιοχών, αλλά και για την ομαλή λειτουργία του Κοινοβουλίου.
Ο περιορισμός της παρουσίας συνταξιούχων στα έδρανα της Βουλής είναι ευθύνη καταρχήν των κομμάτων. Είναι καιρός τα κόμματα να αποφασίσουν ρύθμιση στις εσωτερικές τους διαδικασίες που θα βάζει περιορισμούς και θα τερματίζει αυτή τη στρέβλωση. Η θέσπιση χρονικού ορίου εκλογής σε δημάρχους, περιφερειάρχες και βουλευτές είναι μία ώριμη απόφαση που απαντά στο αίτημα της κοινωνίας για ανανέωση. Όποιο κόμμα κάνει πράξη μια τέτοια ρύθμιση θα βγει κερδισμένο στην κάλπη. Η δημοσκοπική άνοδος του ΚΙΝΑΛ είναι ενδεικτική της δίψας του κόσμου για νέα πρόσωπα στην πολιτική. Ο κόσμος έχει βαρεθεί τα παλιά πολιτικά πρόσωπα και αναζητά διέξοδο μέσα από νέα πρόσωπα.
Τα νέα πρόσωπα μπορεί να μην είναι υποχρεωτικά και φορείς του καινούργιου, αλλά τα παλιά είναι δύσκολο να θεωρηθούν καινούργια. Οι εξαρτήσεις, οι εμμονές και οι ανεκπλήρωτες φαντασιώσεις τους είναι τόσο ισχυρές, που δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για αλλαγή συμπεριφοράς. Το παλιό είναι και παραμένει παλιό, ακόμα και όταν παριστάνει το νέο. Η πολιτική ζωή του τόπου έχει ανάγκη από νέες πρακτικές και αυτές δεν πρόκειται να έρθουν αν δεν αποχωρήσουν τα παλιά πολιτικά πρόσωπα απ’ όλες τις βαθμίδες της πολιτικής ζωής.
panagopg@gmail.com
