Οι κάλπες της Κυριακής στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις εξελίξεις συνολικά στο πολιτικό σύστημα. Το ζήτημα δεν είναι πλέον αν θα εκλεγεί ο Στέφανος Κασσελάκης ή η Έφη Αχτσιόγλου, αλλά αν θα παραμείνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ενωμένο την επόμενη ημέρα. Αυτή την εβδομάδα φάνηκε ότι υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ δύο ισοδύναμων δυνάμεων και η συνύπαρξη την επόμενη ημέρα καθίσταται ιδιαίτερα προβληματική. Το ρήγμα που έχει ανοίξει είναι βαθύ. Ανεξάρτητα του ποιος θα είναι νικητής ή ηττημένος, είναι εξαιρετικά αμφίβολη η συνύπαρξη την επόμενη ημέρα. Ακόμα και αν αυτό με κάποιο τρόπο επιτευχθεί, θα είναι επίπλαστο, με διαρκή αμφισβήτηση και εχθροπάθεια, που θα είναι διαλυτικές και τελικά καταστροφικές για όλους.
Παρόμοιος διχασμός σε εσωκομματικές εκλογές υπήρξε στο ΠΑΣΟΚ το 2007 στη σύγκρουση Γιώργου Παπανδρέου με Ευάγγελο Βενιζέλο. Διαφορετικά τα πρόσωπα, αλλά αρκετά κοινά στοιχεία. Αμέσως μετά από μια οδυνηρή ήττα συγκρούστηκαν μετωπικά οι θεματοφύλακες του παλιού και ιστορικού με το νέο και επικοινωνιακό. Νικητές και ηττημένοι δεν χώρισαν τους δρόμους τους αμέσως, αλλά μετά από χρόνια. Ποτέ όμως δεν συνεργάστηκαν ειλικρινά. Ο διαρκής πόλεμος και η αμφισβήτηση έφτασε στη διάλυση του ΠΑΣΟΚ. Ακόμα και σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του ΠΑΣΟΚ είναι η συγκεκριμένη διαίρεση, η οποία ουδέποτε αφομοιώθηκε και ξεπεράστηκε.
Οι εσωκομματικές συγκρούσεις, όταν υπερβαίνουν ένα όριο, δημιουργούν πληγές που διαπερνούν όλο το στελεχιακό δυναμικό ενός κόμματος και δεν κλείνουν εύκολα. Το «εμείς» και «αυτοί» παραμένει και τρώει σαν σαράκι το εσωτερικό του κόμματος. Αυτό συνέβη στο ΠΑΣΟΚ και γι’ αυτό κατέρρευσε ως χάρτινος πύργος το 2012. Σε αυτές τις περιπτώσεις αποδείχθηκε ότι οι «καθαρές λύσεις» είναι προτιμότερες. Όταν ένα κόμμα μοιράζεται στα δύο, οι διαφορετικοί δρόμοι είναι ενδεχομένως ό,τι καλύτερο μπορεί να συμβεί. Το διαζύγιο είναι περισσότερο υγιές από μια θλιβερή και τοξική συνύπαρξη.
Η εκλογή αρχηγού με εγγραφές εκλεκτόρων πάνω από την κάλπη έχει το πλεονέκτημα της συμμετοχής και τον κίνδυνο του διχασμού. Οι ισορροπίες είναι λεπτές και εύκολα η κατάσταση ξεφεύγει σε μια μάχη χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Το Διαδίκτυο με τις υπερβολές και τις ακραίες αντιπαραθέσεις βοηθά στο να ξεφεύγει η κατάσταση και να μετατρέπεται σε μάχη μέχρις εσχάτων. Στον ΣΥΡΙΖΑ όπως έχει εξελιχθεί η κατάσταση, όποιος και να βγει δύσκολα θα μπορέσει να ενσωματώσει την επόμενη ημέρα την άλλη πλευρά. Το αν θα επιλεγεί ο δρόμος του διαζυγίου ή της τοξικής συνύπαρξης θα φανεί σύντομα.
Το ποιος/α θα εκλεγεί αρχηγός και ποιες θα είναι οι κινήσεις την επόμενη ημέρα σίγουρα θα παίξουν ρόλο. Η εμπειρία όμως έχει δείξει πως ακόμα και αν ο αρχηγός θέλει να ξεχάσει τα παλιά και να ρίξει γέφυρες στους χαμένους, υπάρχουν τα «εξαπτέρυγα» που δεν θέλουν να χάσουν τον πρώτο ρόλο. Το περιβάλλον του εκάστοτε αρχηγού είναι αυτό που σηκώνει τείχη στην άλλη πλευρά, όχι γιατί τη φοβάται αλλά γιατί δεν θέλει να μοιραστεί τη δική του εξουσία . Το «εμείς» και «οι άλλοι» που έχουν στόχο την υπονόμευση δήθεν της ηγεσίας και της νικηφόρας πορείας, θα αναπαράγουν καθημερινά μικρούς εμφύλιους και «σφαγές» ικανών στελεχών με το επιχείρημα «δεν ήταν δικοί μας».
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η διάσπαση ίσως να είναι και λυτρωτική. Κάποιοι που δεν το έκαναν όταν μπορούσαν προφανώς και το έχουν μετανιώσει, μιας και πολλά πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά σήμερα συνολικά στο πολιτικό σύστημα και τη χώρα. Με το «εάν» βέβαια δεν γράφεται ιστορία, αν και αυτή επαναλαμβάνεται πολλές φορές ως φάρσα.
Οι εκλογές στον ΣΥΡΙΖΑ δρομολογούν ευρύτερες εξελίξεις στο χώρο της Κεντροαριστεράς. Το τι θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Κασσελάκη ή την Αχτσιόγλου, το αν θα μείνουν όλοι μαζί ή θα έχουμε δύο νέα κόμματα και πώς όλα αυτά θα επηρεάσουν το ΠΑΣΟΚ, είναι ακόμα άγνωστο. Οι ευρωεκλογές αποτελούν τον μεγάλο σταθμό για τις εξελίξεις στα κόμματα της αντιπολίτευσης. Εκεί θα μετρηθούν όλοι. Στο εθνικό πλέον ακροατήριο, το οποίο είναι εντελώς διαφορετικό από το εσωκομματικό και με άλλες προτεραιότητες.
Θα πάρει κάποιος προβάδισμα για να αποτελέσει τον βασικό εναλλακτικό πόλο εξουσίας; Θα μείνουν όλοι μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας; Κανένας δεν μπορεί σήμερα να προδικάσει και να προβλέψει το τι θα συμβεί. Τα πάντα μπορούν να συμβούν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα έχουμε νέο πολιτικό τοπίο, το οποίο θα σχηματοποιηθεί αμέσως μετά τις ευρωεκλογές. Εκεί βέβαια εκτός από την αντιπολίτευση θα μετρηθεί και η κυβέρνηση και το τι σκορ θα γράψει ο καθένας θα προσδιορίσει την επόμενη ημέρα της πολιτικής ζωής του τόπου.

panagopg@gmail.com