Το πρώτο που απαιτείται για να υπάρξει μια άλλη πορεία στον τομέα της υγείας είναι η άρση του πελατειακού - κομματικού χαρακτήρα του συστήματος. Είναι απόλυτη ανάγκη να επιβληθεί «πολιτική αχρωματοψία». Οι διοικητές των νοσοκομείων και των μεγάλων οργανισμών να επιλέγονται με αξιοκρατικά κριτήρια. Τα εποπτικά όργανα του υπουργείου Υγείας να γίνουν ανεξάρτητα από την κυβέρνηση και τα κόμματα. Αντʼ αυτού τι έχουμε σήμερα; Κόμματα να πουλάνε ευαισθησία με τζάμπα εξετάσεις ή με παραρτήματα κοινωνικής ευαισθησίας. Κομματικά στελέχη που, αφού διορίστηκαν με το συγκεκριμένο προσόν σε θέσεις διοίκησης του συστήματος υγείας, μιλούν στη συνέχεια σε κομματικές μαζώξεις ως ειδήμονες. Το κερασάκι στην τούρτα έρχεται μέσω ανακοινώσεων από “ελεγχόμενους” συλλόγους που καταγγέλλουν την κομματική καμπούρα των άλλων, παραβλέποντας τη δική τους.
Η κομματική υποδούλωση του συστήματος υγείας και η χρησιμοποίησή του για την επίτευξη μικροκομματικών και προσωπικών στόχων δεν είναι βέβαια σημερινή κατάκτηση. Υπάρχει από την ημέρα που ιδρύθηκε το δημόσιο σύστημα υγείας. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι όσες προσπάθειες έγιναν – υπήρξαν και φωτεινά διαλείμματα - για το διορισμό διοικητών με αξιοκρατικά κριτήρια, με διάφορα προσχήματα, εγκαταλείφθηκαν γιατί το κομματικό συμφέρον είναι πάντα πιο δυνατό. Και για να ολοκληρώσουμε την εικόνα να θυμίσουμε ότι όσοι προσπάθησαν να κόψουν κομματικά και συντεχνιακά κεκτημένα από το σύστημα βρέθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες εκτός πολιτικής. Αντίθετα, όσοι τριπλασίαζαν δαπάνες και σπατάλες έχουν φτάσει σε κορυφαία αξιώματα και βρίσκονται στο απυρόβλητο. Μπορεί όμως αυτό να συνεχίζεται; Μπορεί να προσδοκά κάποιος ότι θα δουλέψουν κοινωνικά συστήματα που χωρίζονται με βάση τις κομματικές στοιχήσεις; Είναι δυνατόν να ελπίζουμε ότι θα αντιμετωπιστούν οι σύγχρονες προκλήσεις όταν η διοίκηση δεν γίνεται με όρους σύγχρονου μάνατζμεντ από επιστήμονες στον τομέα της υγείας αλλά από κομματικούς Βεληγκέκες, που έχουν να επιδείξουν κατά βάση ένσημα σε κομματικές «πρωτοβουλίες αλληλεγγύης»; Μπορεί να συνεχίζεται η ψηφοθηρία του στηθοσκοπίου με πολιτευόμενους γιατρούς μέσα στα νοσοκομεία;
Είναι πλέον φανερό ότι η απλή διαχείριση της υπάρχουσας κατάστασης επιδεινώνει τα προβλήματα, ενώ τα μερεμέτια επιταχύνουν την κατάρρευση του συστήματος. Δεν μπορούμε να έχουμε 2.000 κλινικές σε σχεδόν 130 νοσοκομεία. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν 2 και 3 μικρά νοσοκομεία σ' έναν νομό, και το 80% των περιστατικών να φεύγει και να πηγαίνει στα νοσοκομεία του κέντρου. Και αυτό δεν μπορεί να συνεχίζεται όχι μόνο για οικονομικούς λόγους, με τη δημοσιονομική διάσταση του θέματος, αλλά για τη δημιουργία ενός μαζεμένου συστήματος που θα μπορεί να διοικηθεί με σύγχρονους όρους. Μόνο μια συνολική επανίδρυση από μηδενική βάση του δημόσιου συστήματος υγείας φαντάζει σήμερα ως λύση που μπορεί να αποδώσει αποτελέσματα. Πολιτικές προς αυτή την κατεύθυνση, δυστυχώς, δεν είναι ορατές, γιατί δεν υπάρχουν δυνάμεις στην κοινωνία που να επιβάλουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στο χώρο της υγείας, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα σύστημα για τους πολίτες και τις ανάγκες τους. Θα συνεχίσουμε, έτσι, να αναλωνόμαστε σε ημερίδες και συνέδρια με ευχολόγια και διακηρύξεις καλών προθέσεων – που δεν θίγουν όμως κατεστημένα συμφέροντα και παγιωμένες καταστάσεις. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μοιραία, οι εικόνες εξαθλίωσης θα πολλαπλασιάζονται και οι καθημερινές εντάσεις θα λαμβάνουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Το μόνο που μένει είναι να ευχηθούμε να μην πληρώσει αθώος πολίτης τις ανερμάτιστες πολιτικές και τις απαράδεκτες πρακτικές.
panagopg@gmail.com
