Η καταγγελία των όλων προηγούμενων και της «διαπλοκής» έχουν πάψει πλέον να είναι επαρκή στοιχεία για να διατηρηθεί η πολιτική ηγεμονία. Τα παραμύθια με τους δράκους μπορεί να τρομάζουν τα παιδιά και να χρησιμεύουν αρχικά ως άλλοθι, αλλά τα παιδιά κάποια στιγμή μεγαλώνουν και αντιλαμβάνονται ότι το παραμύθι κράτησε αρκετά. Η ενηλικίωση έρχεται φυσικά μέσα από την τραγική διαπίστωση της επιδείνωσης της οικονομικής καθημερινότητας, ατομικής και συνολικής: Μέρα με τη μέρα αντιλαμβάνονται όλο και περισσότεροι ότι πηγαίνουμε στην τύχη, χωρίς να ξέρει κανείς τι μπορεί να μας ξημερώσει αύριο. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο πολιτικής αβεβαιότητας, δεν μπορεί κανείς να προσδοκά και πολλά πράγματα -  παρά να ελπίζει ν' αποφευχθούν τα χειρότερα.

Τα λεβέντικα του περσινού καλοκαιριού, τύπου «θα γεμίσουμε την Ευρώπη τζιχαντιστές» και ανοίγουμε τα κλειστά κέντρα κράτησης  γιατί είμαστε ανθρωπιστές, οδήγησαν στον σημερινό εφιάλτη: με τα  κλειστά βόρεια σύνορα, με το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο σε κανονικό ρόλο χωροφύλακα και με δεκάδες ανθρώπους στους δρόμους. Με την αλλοπρόσαλλη πολιτική που εφαρμόστηκε στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, καταφέραμε ως χώρα από τη μια μεριά να αναβαθμίσουμε το ρόλο της Τουρκίας και των Σκοπίων κι από την άλλη να εγκλωβίσουμε χιλιάδες ψυχές στη λάσπη και την ανέχεια. Για να αποδειχτεί ακόμα μια φορά ότι η διακυβέρνηση δεν είναι παιδική εκδρομή, ούτε εύκολη υπόθεση.

Η διαπίστωση του προβλήματος, αλλά κυρίως η συνειδητοποίηση από την πλευρά των πολιτών ότι χρειάζεται διαφορετική διακυβέρνηση, που θα θέτει σε προτεραιότητα το ξεκόλλημα της χώρας από τη λάσπη, είναι το πρώτο που πρέπει να συμβεί. Ο λαϊκισμός των μαγικών  λύσεων, του διχαστικού λόγου και της κατασυκοφάντησης των πολιτικών αντιπάλων, δεν λύνει προβλήματα, αλλά επιδεινώνει τα παλιά και δημιουργεί καινούργια. 

Σε ένα παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον, όπου ο ανταγωνισμός χωρίς όρια είναι κυρίαρχος· σε μια ευρύτερη γειτονιά όπου οι πολεμικές συγκρούσεις φέρνουν ανακατατάξεις και νέες ισορροπίες, πιθανά και με τη δημιουργία νέων κρατών· σε μια Ευρωπαϊκή Ενωση η οποία αντιμετωπίζει φοβικά τις τεράστιες αλλαγές και τις νέες προκλήσεις, προσπαθώντας να χτίσει νέα εθνικά κράτη αντί να τολμήσει την εμβάθυνση της ενοποίησης και της ομοσπονδοποίησής της· μέσα σε ένα τόσο πολύπλοκο πλαίσιο γενικά, είναι προφανές ότι χρειάζεται η διαμόρφωση μιας νέας εθνικής στρατηγικής, η οποία θα εμπνεύσει και θα κινητοποιήσει τις δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνίας. Το ερώτημα είναι πώς μπορεί να συμβεί αυτό, σε μια κοινωνία που βρίσκεται μεταξύ απελπισίας και νευρικού κλονισμού.
Αγνωστο. Το μόνο σίγουρο είναι πως, αν δεν διαμορφωθεί και δεν επικρατήσει μια τέτοια στρατηγική, δεν πρόκειται να ξεκολλήσουμε -κυριολεκτικά και μεταφορικά- από τη λάσπη.
                         

   panagopg@gmail.com