Η αλήθεια βέβαια είναι ότι στην εποχή των διακοποδανείων και του «περνάμε super» υπήρχε η υπερβολή της επίπλαστης ευημερίας. Η προσγείωση ήταν όμως για όλους ανώμαλη και έφερε τα αποτελέσματα που  γνωρίζουμε σε όλα τα επίπεδα. Σήμερα βρισκόμαστε σε μια εντελώς νέα πραγματικότητα με την οποία θα πρέπει καταρχήν να συμφιλιωθούμε. Ο καταναλωτικός παροξυσμός του παρελθόντος δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψει. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ακόμα και αν τα εισοδήματα επανέλθουν στα ίδια αγοραστικά επίπεδα θα έχουν αλλάξει οι καταναλωτικές συνήθειες. Οι εκδηλώσεις, όπως τα καρναβάλια, θα προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, ενώ και τα επαγγέλματα που κινούνται στον τομέα της ψυχαγωγίας θα πρέπει να προσφέρουν υπηρεσίες άλλου τύπου. Το παλιό έχει οριστικά πεθάνει και δεν πρόκειται να αναστηθεί, ακόμα και αν επανέλθουμε ξανά στην εποχή των διακοποδανείων.

Σε κάθε εκδήλωση αυτή την περίοδο αποδεικνύεται ότι δουλεύουν όσοι προσφέρουν κάτι διαφορετικό το οποίο είναι ταυτόχρονα  σταθερά ποιοτικό. Οι πελάτες έχουν πλέον αυξημένες απαιτήσεις και μάλιστα σε τιμές που στο παρελθόν θεωρούνταν εξευτελιστικές. Η σχέση κόστους οφέλους αποτελεί κριτήριο για τον κάθε πελάτη  και δεν πρόκειται να επανέλθουμε σε αυτό που ήταν το σύνηθες στο παρελθόν. Την ίδια στιγμή είναι θέμα μηνών να αντικατασταθεί κάθε συναλλαγή με το αντίστοιχο φορολογικό παραστατικό, μέσα από τις πληρωμές με πλαστικό χρήμα. Με δυο λόγια, τα πάντα αλλάζουν με ταχύτατο ρυθμό στο συγκεκριμένο πεδίο. Όσοι θα συνεχίσουν να επιχειρούν στο χώρο της ψυχαγωγίας και της εστίασης θα πρέπει να αλλάξουν συνήθειες και πρακτικές.

Τα πάντα γύρω μας αλλάζουν με εκπληκτικό ρυθμό. Οι εύκολες λύσεις, ακόμα και ως συνταγές, έχουν τελειώσει. Υπάρχουν βέβαια οι γραφικοί που συνεχίζουν να διακινούν μύθους για …δραχμές, αλλά μόνο οι εντελώς απελπισμένοι πιστεύουν πλέον σε αυτού τους είδους τα μαντζούνια. Η πλειοψηφία των πολιτών βλέπει τι γίνεται στις υπόλοιπες χώρες της γειτονιάς μας  και τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν ακόμα και από αυτούς που πριν από λίγα μόλις χρόνια λοιδορούσαμε. Αντιλαμβάνονται πλέον όλοι ότι το θέμα δεν είναι μόνο το νόμισμα αλλά το πού θα επιλέξουμε να βρεθούμε και με ποιους συμμάχους. Φανταζόμαστε να αντιλαμβάνονται όλοι τι θα γινόταν σήμερα στη χώρα αν στο προσφυγικό η Γερμανία και η Μέρκελ δεν έβαζαν φρένο στις ακραίες αντιλήψεις των χωρών της Βίσεγκραντ. Ελπίζουμε να καταλαβαίνουν όλοι τώρα ότι ο απομονωτισμός δεν είναι λύση αλλά συνταγή ολικής καταστροφής.

Τα πάντα γύρω μας αλλάζουν με ορμή και όποιος προσπαθεί να αντισταθεί το μόνο που καταφέρνει είναι να παρασυρθεί από το κύμα που δημιουργείται. Τα περιθώρια έχουν στενέψει για όλους σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο. Οι προσαρμογές, δυστυχώς, για τους περισσότερους θα είναι επώδυνες, είναι όμως αναπόφευκτες. Φτάσαμε στο τέλος των ψευδαισθήσεων και αυτό που θα μπορούσε να είχε γίνει σταδιακά και με συντονισμένο τρόπο από το 2009 γίνεται  τελικά με άτακτο και επώδυνο για όλους τρόπο. Οι γιορτές αποτελούν μια αφορμή για να ξεφύγουμε όλοι από τη δύσκολη καθημερινότητα. Τα σφιγμένα χαμόγελα των ανθρώπων γύρω μας υπογραμμίζουν ότι το διάλειμμα τελείωσε και αυτά που έχουμε μπροστά μας είναι ιδιαίτερα επώδυνα. Με συνειδητοποίηση των πραγματικών δεδομένων μπορούμε να τα καταφέρουμε.  

panagopg@gmail.com