Η σύγκρουση είναι διαρκής και δεν περιορίζεται στους τομείς της πολιτικής και της οικονομίας, στους οποίους εστιάζουν περισσότερο τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μη δίνοντας σημασία σε πολιτιστικές διαφορές της καθημερινότητας. Η τήρηση όμως του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και ο σεβασμός των πεζών από τους οδηγούς είναι παράμετροι εξίσου σημαντικές με την οικονομία ή την πολιτική σε ένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα, και γι’ αυτό δεν πρέπει να εστιάζουμε μόνο στους αιρετούς ή στην επιχειρηματική κοινότητα.
Ο φασισμός, όπως και κάθε ολοκληρωτισμός, ευδοκιμεί σε κοινωνίες όπου ισχύει κυρίως ο νόμος της ζούγκλας και επικρατεί ο ισχυρότερος, ενώ την ίδια ώρα οι ανίσχυροι και οι μειοψηφίες μένουν απροστάτευτοι. Δεν θα ήταν λοιπόν υπερβολή αν λέγαμε ότι οι δρόμοι της Μεσσηνίας, όπως και της υπόλοιπης Ελλάδας, λειτουργούν λόγω της απουσίας του νόμου ως εκπαιδευτικά κέντρα φασιστικής συμπεριφοράς. Σε αυτό το πλαίσιο, και οι γονείς μαθαίνουν στα παιδιά τους να αγνοούν το νόμο σταθμεύοντας παράνομα ακόμα κι έξω από τα σχολεία. Οι ίδιοι γονείς μπορεί κάλλιστα να αυτοπροσδιορίζονται ως αντιφασίστες, καθώς δεν περνάει από το μυαλό τους πως η κατάργηση του κράτους δικαίου και ο νόμος της ζούγκλας είναι αναγκαίες προϋποθέσεις για την εκκόλαψη της φασιστικής συμπεριφοράς.
Όπως προαναφέραμε όμως, δεν είναι όλα μαύρα στη Μεσσηνία. Στους δρόμους του νομού ολοένα και περισσότεροι οδηγοί σέβονται τους πεζούς και "κοκαλώνουν" το αυτοκίνητό τους όχι μόνο στις διαβάσεις, αλλά και όταν κάποιος κατεβάσει το πόδι του από το πεζοδρόμιο στο οδόστρωμα. Την ίδια ώρα ολοένα και περισσότεροι οδηγοί μοτοσικλέτας φορούν κράνος επειδή έτσι αισθάνονται ασφαλείς και όχι απλώς επειδή το επιβάλει ο νόμος.
Ποιοι θα επικρατήσουν τελικώς στη Μεσσηνία; Οι "κακοί" οδηγοί που διπλοπαρκάρουν έξω από τα σχολεία ή οι "καλοί" που σέβονται τους πεζούς; Οι δυνάμεις του σκότους που περνούν με κόκκινο φανάρι κι όποιον πάρει ο χάρος ή όσοι σέβονται την ανθρώπινη ζωή και δεν αφήνουν το συνεπιβάτη τους να ανέβει στη μοτοσικλέτα χωρίς κράνος; Η απάντηση εξαρτάται από τη στάση του κράτους. Αν η απουσία του κράτους συνεχιστεί, τελικώς θα επικρατήσει ο νόμος της ζούγκλας. Αν η Τροχαία ελέγξει (με τη βοήθεια κάμερας) την τήρηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, η Μεσσηνία σε δυο-τρεις μήνες το πολύ θα έχει μετατραπεί σε έναν ευρωπαϊκό νομό, που δεν θα έχει να ζηλέψει τίποτα στον τομέα της οδικής ασφάλειας από τις πολιτισμένες χώρες του Βορρά.
Οι περισσότεροι πολιτικοί όμως εξακολουθούν να πιστεύουν ότι θα αλλάξουν τον κόσμο επεμβαίνοντας μόνο στην οικονομία ή τον ποινικό κώδικα. Δεν είναι μάλιστα λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι πρέπει να αλλάξει όλο το οικονομικό ή πολιτειακό οικοδόμημα, για να αλλάξει μετά η... οδηγική συμπεριφορά των Μεσσήνιων. Στην πραγματικότητα όμως και ανεξάρτητα από τις φαντασιώσεις των πολιτικών, ο κόσμος προχωρά κι αλλάζει με μικρά βήματα, και τις περισσότερες φορές μια μικρή αλλαγή στην καθημερινότητα επιφέρει μεγαλύτερη πρόοδο από δεκάδες κανονιστικές αποφάσεις.
Για παράδειγμα: Πόσοι θυμούνται ότι στη Μεσσηνία, πριν λειτουργήσει το ΤΕΙ Καλαμάτας τη δεκαετία του 1990, υπήρχαν μόνο άντρες σερβιτόροι επειδή το επάγγελμα θεωρείτο... ανήθικο για τις γυναίκες; Οι φοιτήτριες του ΤΕΙ που πρωτοεργάστηκαν στα καταστήματα εστίασης και ψυχαγωγίας της Καλαμάτας αφενός άνοιξαν το δρόμο στις Μεσσήνιες γυναίκες για να εργαστούν και να αποκτήσουν εισόδημα, και αφετέρου έμαθαν σταδιακά και στους πιο "μάτσο κάγκουρες" να σέβονται τις εργαζόμενες και το γυναικείο φύλο. Ασυναίσθητα λοιπόν, κάτω από τα ραντάρ των πολιτικών και χωρίς να καταγραφεί πουθενά, συντελέστηκε μια τεράστια κοινωνική και οικονομική αλλαγή στη Μεσσηνία, ενώ την ίδια περίοδο έπεφταν στο κενό διάφορες θεσμικές προσπάθειες που αποσκοπούσαν στην ισότητα των δύο φύλων.
Κλείνοντας το σημερινό άρθρο (γιατί θα επανέλθουμε στο πεδίο της σύγκρουσης των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών δυνάμεων στη Μεσσηνία), θα ήταν λάθος να μην επισημάνουμε ότι τόσο η ανομία αλλά και η ευρωπαϊκή οδηγική συμπεριφορά στους δρόμους, όσο και η κατάκτηση του δικαιώματος της γυναικείας εργασίας στα καταστήματα εστίασης, διαπερνούν οριζόντια το πολιτικό σύστημα – καθώς δεν έχουν παραδοσιακό δεξιό ή αριστερό πρόσημο. Ουσιαστικά, συγκρούονται η νεωτερική Μεσσηνία με τις προνεωτερικές δομές του νομού που κρατούν δέσμια την κοινωνία και την οικονομία.
Θανάσης Λαγός
