Στην πραγματικότητα οι παραγωγικές δυνατότητες του νομού παραμένουν αναξιοποίητες, επειδή οι εκπρόσωποι των φορέων της επιχειρηματικής κοινότητας ενδιαφέρονται κυρίως για τη διανομή των κρατικών ενισχύσεων και αδιαφορούν πλήρως για την αύξηση του πλούτου. Αν στο κάδρο προστεθούν και πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις που πρακτικά αδιαφορούν για τη μεγιστοποίηση του κέρδους τους, στοχεύοντας μόνο σε ένα ικανοποιητικό εισόδημα, έχουμε μπροστά μας την εικόνα της μεσσηνιακής υπανάπτυξης, την οποία πλαισιώνει η τοπική πολιτική ελίτ μοιράζοντας κρατικές ενισχύσεις δεξιά κι αριστερά. Του λόγου το ασφαλές επιβεβαιώνουν τα στοιχεία για το 2019, σύμφωνα με τα οποία η Μεσσηνία έχει κατά κεφαλήν ΑΕΠ 12.836 ευρώ, η Πελοπόννησος 14.421 ευρώ, η Ελλάδα 17.092 ευρώ και η Ευρωπαϊκή Ενωση (των 27 κρατών) 28.060 ευρώ.
Σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Μεσσηνίας αντιστοιχεί μόνο στο 45% του μέσου ευρωπαϊκού – και ξεπερνά μόνο του Μαυροβουνίου (6.488 ευρώ), της Βουλγαρίας (6,630 ευρώ) και της Ρουμανίας (9.320 ευρώ). Οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν εθνικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ υψηλότερο από τον "ευλογημένο τόπο" της Μεσσηνίας. Και επειδή κάποιοι καμώνονται τους υπερπατριώτες, καλό είναι να διαβάσουν ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Τουρκίας, από 6.130 ευρώ το 2000 αυξήθηκε στα 11.500 το 2019. Το μεσσηνιακό κατά κεφαλήν ΑΕΠ, από 9.198 ευρώ το 2000 πήγε στα 12.836 ευρώ το 2019. Με άλλα λόγια: Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ την τελευταία 20ετία αυξήθηκε στη Μεσσηνία κατά 29% και στην Τουρκία κατά 87%.
Σε πόσα χρόνια, Μεσσήνιοι υπερπατριώτες, θα είμαστε φτωχότεροι από τους Τούρκους; Εννοείται ότι δεν θα επιχειρήσω να απαντήσω στο ερώτημα, αφού απαντούν ήδη οι... αριθμοί. Έτσι κι αλλιώς η μεσσηνιακή πολιτική και επιχειρηματική ελίτ δεν δίνει καμία σημασία στα στατιστικά στοιχεία, γι’ αυτό και ο νομός πορεύεται πιστεύοντας ότι η ανάπτυξη είναι θέμα κατανομής των κρατικών ενισχύσεων. Δεν είναι μάλιστα λίγοι οι Μεσσήνιοι που έχουν ξεχαστεί κάπου στη δεκαετία του 1950 και ζητούν από το κράτος να υποκαταστήσει τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, αναλαμβάνοντας την παραγωγή και την εμπορία των προϊόντων και των υπηρεσιών. Οι τελευταίοι θυμούνται και μιλούν με θαυμασμό για τη ΔΕΗ που πήγε το ηλεκτρικό ρεύμα στο πιο απομακρυσμένο χωριό, αλλά ξεχνούν προφανώς ότι τη δεκαετία του 1980 ο κρατικός ΟΤΕ δεν μπορούσε να βάλει σταθερό τηλέφωνο σε χιλιάδες πολίτες που είχαν υποβάλει αίτηση.
Σε κάθε περίπτωση, το έλλειμμα ιδιωτικών παραγωγικών επενδύσεων δεν μπορεί να λυθεί με κρατική επιχειρηματική δραστηριότητα. Αντιθέτως, ενδέχεται να λυθεί αν το κράτος περιορίσει τις ενισχύσεις προς τις θνησιγενείς επιχειρήσεις που έχουν κύρια παραγωγική δραστηριότητα τον "τρύγο των επιδοτήσεων".
Ετσι κι αλλιώς κάποια στιγμή στη Μεσσηνία η οικονομική, πολιτική και πνευματική ηγεσία του νομού θα πρέπει να σταματήσει να κρύβεται πίσω από την επένδυση της Costa Navarino και να καταθέσει τις προτάσεις της (αν έχει βεβαίως) για την οικονομική ανάπτυξη του νομού. Η Costa Navarino συνέβαλε τα μέγιστα στην οικονομική μεγέθυνση της Μεσσηνίας, αλλά δεν μπορεί μόνη της να οδηγήσει το νομό στο στρατόπεδο της αναπτυγμένης Ευρώπης. Χρειάζονται δεκάδες μικρές και μεγάλες επενδύσεις, για να επιτευχθούν τα επόμενα χρόνια στη Μεσσηνία ρυθμοί ανάπτυξης 6%-7% ώστε να ξεκολλήσει ο νομός από το βάλτο της παρακμής.
Ειλικρινά, δεν ξέρω πόσοι Μεσσήνιοι πολιτικοί, επιχειρηματίες και πνευματικοί άνθρωποι μπορούν να αντιληφθούν τους κινδύνους που ελλοχεύουν αν δεν επιτευχθεί ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης τουλάχιστον 6%-7% την επόμενη πενταετία. Ούτε ξέρω αν θα αντέξουν τελικώς και οι υγιείς παραγωγικές δυνάμεις, που προσπαθούν να παράγουν πλούτο – ή αν τελικώς θα απογοητευτούν και θα πάρουν το δρόμο της ξενιτιάς, αναζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας και επιχειρηματικής δράσης. Είμαι βέβαιος όμως ότι το αέναο κυνήγι των κρατικών ενισχύσεων φτωχαίνει τόσο τη Μεσσηνία όσο, τελικά, και τους ίδιους τους κυνηγούς και διανομείς ενισχύσεων.
Θανάσης Λαγός
