Για να μπορέσουμε όμως να προσθέσουμε αξία στην τοπική οικονομία αφενός θα πρέπει να ορίσουμε τα όρια της και αφετέρου να ορίσουμε αυστηρά ποια προϊόντα είναι τοπικά. Ανοίγοντας παρένθεση αξίζει να σημειώσουμε ότι και σε εθνικό επίπεδο δεν ξέρουμε αν είναι ελληνικά α) τα προϊόντα που παράγονται από ελληνικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό α) τα προϊόντα που παράγονται από ξένες επιχειρήσεις με ξένους εργάτες στην Ελλάδα.

Θεωρητικά θα μπορούσε το ελληνικό κράτος να ορίσει ότι ελληνικά είναι τα προϊόντα που τουλάχιστον το 50% της αξίας τους παράγεται από ελληνικούς συντελεστές (έδαφος, κεφάλαιο, εργασία). Σήμερα αν ένας σεΐχης αγοράσει ελαιώνες και ελαιοτριβεία στη Μεσσηνία για να παράγει ελαιόλαδο με πακιστανούς εργάτες, ισπανικά λιπάσματα και ιταλικά μηχανήματα, μπορεί να ισχυριστεί νόμιμα ότι παράγει ελληνικό ελαιόλαδο ενώ δεν αμείβει ούτε με ένα ευρώ τους παραγωγικούς συντελεστές της Ελλάδας. Ο ίδιος σεΐχης μπορεί να ισχυριστεί ότι παράγει μεσσηνιακό (ή καλαματιανό ελαιόλαδο) χωρίς να αμείβει τους παραγωγικούς συντελεστές της Μεσσηνίας.

Τα πολύ δύσκολα όμως τόσο στη Μεσσηνία, όπως και στα υπόλοιπες ενότητες της Πελοποννήσου, ξεκινούν όταν ρωτηθούν οι κοινωνικοί εταίροι: Ποια είναι τοπικά προϊόντα; Τα προϊόντα της Μεσσηνίας; Τα προϊόντα της Περιφέρειας Πελοποννήσου; Τα προϊόντα της γεωγραφικής ενότητας της Πελοποννήσου; Οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις δεν οριοθετούν μόνο την αγορά του πασχαλινού μενού. Η οριοθέτηση της τοπικής αγοράς είναι αναγκαία προϋπόθεση τόσο για τη μεγέθυνση της οικονομίας όσο και για την επιβίωση των επιχειρήσεων.

Και όποιος δεν μασάει τα λόγια του όπως οι ψηφοθήρες πολιτικοί πρέπει να ξεκαθαρίσει ότι: Τοπικά προϊόντα είναι τα πελοποννησιακά (της γεωγραφικής ενότητας) γιατί ούτε η μεσσηνιακή αγορά, ούτε η αγορά της Περιφέρειας Πελοποννήσου διαθέτουν το κρίσιμο μέγεθος παραγωγών και καταναλωτών που απαιτεί μια βιώσιμη οικονομία. Από εκεί και πέρα όποιος πιστεύει ότι μπορεί να επιβιώσει σε μια ολιγάριθμη αγορά υπερήλικων καταναλωτών και παραγωγών χωρίς συμπράξεις και συνεργασίες, έχει κάθε δικαίωμα να πιστεύει ότι τοπικό είναι μόνο το προϊόν του χωρίου του ή του νομού του. Έτσι και αλλιώς η περιφερειακή συνείδηση σε μια (για μικροπολιτικούς λόγους) συνειδητά διχοτομημένη Πελοπόννησο, είναι δύσκολη υπόθεση.

lathanasis@yahoo.gr

Θανάσης Λαγός

Σ.Σ. Η φωτογραφία έχει δημιουργηθεί με AI