Οι απαισιόδοξοι εκτιμούν ότι η κατάρρευση του ασφαλιστικού λόγω του δημογραφικού θα οδηγήσει σε κατάρρευση της παραγωγής και της οικονομίας, με ό,τι συνεπάγεται αυτή η πορεία για την εθνική και εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας. Εννοείται ότι οι πραγματικά απαισιόδοξοι πολίτες πιστεύουν ότι η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη και για αυτό φεύγουν οι ίδιοι ή στέλνουν τα παιδιά τους στο εξωτερικό, για να σωθούν. Εξαιτίας και αυτής της μετανάστευσης, το δημογραφικό επιδεινώνεται ειδικά στην επαρχία, όπου δεν υπάρχουν υψηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, για να συγκρατήσουν τουλάχιστον τους νέους επιστήμονες.
Οι αισιόδοξοι από την άλλη πλευρά πιστεύουν ότι η τεχνολογία μπορεί να υποκαταστήσει τόσο την εργασία όσο και τον παραγωγικό συντελεστή εδάφους στον πρωτογενή τομέα. Πραγματικά η τεχνολογία δίνει αυτή τη δυνατότητα, αλλά η φυγή από την επαρχία των νέων αποφοίτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μέχρι τώρα είναι αξεπέραστο εμπόδιο στον εκσυγχρονισμό της παραγωγικής διαδικασίας. Εδώ θα πρέπει να διακρίνουμε τους πραγματικά αισιόδοξους από τους αφελείς, που πιστεύουν για παράδειγμα ότι ο πρωτογενής τομέας θα εκσυγχρονιστεί μέρα μεσημέρι με μια εφαρμογή που ενημερώνει τον χρήστη της για τα επίπεδα υγρασίας του χωραφιού του.
Τόσο οι απαισιόδοξοι όσο και οι αισιόδοξοι πολιτικοί όμως δεν κάνουν τίποτα για την προσέλκυση μεταναστών, που είναι η μόνη βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη λύση στο δημογραφικό, αφού ακόμα και να αυξηθούν οι γεννήσεις δεν πρόκειται να έχουμε αύξηση του ενεργού πληθυσμού τα επόμενα 15 χρόνια. Οι πολιτικοί δεν θέλουν μετανάστες, επειδή φοβούνται -λέει- την άνοδο της ακροδεξιάς, που προφανώς θεωρούν ότι θα μείνει στάσιμη αν καταρρεύσει η ελληνική οικονομία. Στην πραγματικότητα, οι αντιδημοκρατικές δυνάμεις αυξάνουν την εκλογική ισχύ τους εξαιτίας της οικονομικής αβεβαιότητας για το μέλλον που ενισχύεται λόγω του κινδύνου νέας μείωσης των συντάξεων και αύξησης του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης. Και όπως πριν τη χρεοκοπία του 2010, έτσι και τώρα οι πολιτικοί αυτοθαυμάζονται και αλληλοβραβεύονται στο σαλόνι του… Τιτανικού.
Θανάσης Λαγός
