Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι προτεινόμενες λύσεις ενδέχεται πολλές φορές να οδηγήσουν σε όξυνση των προβλημάτων παρά τις καλές προθέσεις όσων αναζητούν διέξοδο αγνοώντας τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες. Σε κάθε περίπτωση η λύση δεν είναι πάντα το... κρατικό ταμείο αφού οι ανάγκες των ανθρώπων δεν είναι μόνο οικονομικές. Προφανώς και τα χρήματα λύνουν πολλά προβλήματα αλλά, για παράδειγμα, ένας νέος γιατρός μετά από σπουδές δέκα χρόνων δύσκολα θα εγκατασταθεί σε μια κωμόπολη χωρίς δομές και κοινωνική ζωή. Εξίσου δύσκολα θα πάει κάποιος νέος να καλλιεργήσει σύκα ακόμα και αν γνωρίζει ότι θα βγάλει περισσότερα χρήματα από όσα παίρνει κάνοντας ντελίβερι. Στα παραδείγματα μας, ο γιατρός εκτός από χρήματα έχει ανάγκη και τη κοινωνική ζωή ενός αστικού κέντρου ενώ ο Έλληνας ανειδίκευτος δύσκολα θα πάει να κάνει σκληρές αγροτικές εργασίες που κάνουν πλέον μόνο αλλοδαποί εργάτες γης.
Σε ένα παράλληλο σύμπαν οι επιστήμονες θα μπορούσαν να ζήσουν στην ύπαιθρο χωρίς κοινωνικές συναναστροφές και οι καλλιέργειες θα συνεχίζονταν χάρη στην αναγνωρισιμότητα των ποιοτικών προϊόντων από ορθολογικούς καταναλωτές. Στην πραγματικότητα όμως ο πληθυσμός των μικρών οικισμών θα συνεχίσει να μειώνεται και πολλές καλλιέργειες θα σταματήσουν επειδή δεν θα υπάρχουν εργατικά χέρια να τις συνεχίσουν. Εννοείται ότι καθένας έχει όχι δικαίωμα να ελπίζει ότι θα σταματήσει τη φθίνουσα πορεία με επενδύσεις σε υποδομές και επιδοτήσεις. Πολύ φοβάμαι όμως ότι οι νέες υποδομές και οι επιδοτήσεις απλώς θα προσθέσουν όγκο στην χιονοστιβάδα των εξελίξεων με συνέπεια να επιταχύνουν την καταστροφική της πορεία. Και πλέον δεν απειλείται με εξαφάνιση μόνο πληθυσμός των συμπαθών όνων ή των οικόσιτων αιγοπροβάτων της Μεσσηνίας.
Απειλείται με ερήμωση η μεσσηνιακή ύπαιθρος.
Θανάσης Λαγός