Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι θα υπάρξουν τομείς της οικονομίας, οι οποίοι θα υποστούν τεράστιο οικονομικό πλήγμα. Ειδικότερα ο τουρισμός και τα επαγγέλματα που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με αυτόν θα είναι τα μεγάλα οικονομικά θύματα της πανδημίας του κορονοϊού.
Τα ξενοδοχεία, τα καταστήματα επισιτισμού, οι μεταφορές, οι εταιρείες οργάνωσης εκδηλώσεων, τα καλλιτεχνικά σχήματα και μία σειρά από άλλες υποστηρικτικές επιχειρήσεις, αν δεν παραμείνουν κλειστές φέτος το καλοκαίρι, θα υπολειτουργήσουν. Οι ελπίδες που υπήρχαν για περιορισμό των ζημιών όσο περνάει ο καιρός, αποδεικνύονται φρούδες. Τα μέτρα ασφαλείας που απαιτούνται, καθιστούν ασύμφορη τη λειτουργία επιχειρήσεων, ενώ οι δυνητικοί πελάτες μειώνονται διαρκώς μιας και δεν υπάρχουν σημάδια άμεσης αντιμετώπισης του κορονοϊού σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η μείωση των τραπεζιών που απαιτείται για την ασφαλή εξυπηρέτηση των πελατών καθιστά τη συντριπτική πλειονότητα των καταστημάτων επισιτισμού μη βιώσιμη. Ενα κατάστημα, για παράδειγμα, στην Παραλία της Καλαμάτας που διέθετε νόμιμο χώρο για 20 τραπέζια, άπλωνε και καμιά δεκαπενταριά την ώρα ή την ημέρα αιχμής, είναι τώρα υποχρεωμένο να περιοριστεί σε 7 - 8 τραπέζια και αυτά με τέσσερις καρέκλες το καθένα, ενώ δεν θα υπάρχει δυνατότητα «στριμώγματος» την ώρα αιχμής. Η συγκεκριμένη μείωση του χώρου εκμετάλλευσης καθιστά το συγκεκριμένο κατάστημα μη βιώσιμο αν λειτουργήσει με το ίδιο προσωπικό και με τον τρόπο που λειτουργούσε συνολικά μέχρι σήμερα. Την ίδια ώρα θα μειωθεί δραματικά και ο χώρος εκμετάλλευσης της παραλίας με τις ξαπλώστρες, οι οποίες εκτός του ότι θα πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται, δεν θα μπορούν να είναι σε απόσταση μικρότερη από δύο μέτρα η μία από την άλλη. Μιλάμε για μείωση πάνω από 50%, ενώ η κατάληψη νέων χώρων θα προκαλέσει αντιδράσεις μιας και θα αυξηθούν οι πολίτες που θα επιζητούν ελεύθερους χώρους για να κάνουν το μπάνιο τους με δικά τους καρεκλάκια.
Οι επισκέπτες από άλλες χώρες, αν και εφόσον ανοίξουν τα σύνορα, θα είναι ελάχιστοι, ενώ το διαθέσιμο εισόδημα για κατανάλωση θα είναι περιορισμένο. Οι ελπίδες για προσέλκυση πελατών από την εσωτερική αγορά είναι μάλλον υπερβολικές. Ακόμα και αν δοθούν κίνητρα με επιδότηση η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων εργαζομένων δεν έχει δυνατότητα για πάνω από 4-5 μέρες διακοπών, ενώ η κατανάλωση θα είναι εξαιρετικά περιορισμένη.
Είναι φανερό ότι φέτος στον τομέα του τουρισμού θα λειτουργήσουν επιχειρήσεις που μπορούν να στηριχθούν κυρίως στην αυτοαπασχόληση των ιδιοκτητών τους. Οι εποχικά απασχολούμενοι στον τουρισμό θα μείνουν δυστυχώς στην ανεργία και θα απαιτηθεί γενναία επέκταση των επιδομάτων για να μπορέσουν να στηριχθούν χιλιάδες άνθρωποι τους επόμενους μήνες.
Θα πρέπει από τώρα να ξεκινήσει η συζήτηση για τον τουρισμό της επόμενης περιόδου και εννοούμε της νέας πλέον χρονιάς, μιας και η φετινή δεν μπορεί να σωθεί. Οι συνέπειες της συγκεκριμένης πανδημίας ακόμα κι αν βρεθεί το εμβόλιο θα συνεχίσουν να υφίστανται, γιατί θα επικρατεί ο φόβος της επαφής με το άγνωστο. Ο φόβος θα είναι για πολλά ακόμα χρόνια ισχυρός παράγοντας που θα επηρεάζει τη συμπεριφορά όσων αγόραζαν ταξιδιωτικές εμπειρίες. Με δυο λόγια, δεν πρόκειται εύκολα να γυρίσουμε -ενδεχομένως και να μην πρέπει- στις παλιές συνήθειες. Στο μέλλον δύσκολα να επιστρέψουν καταστήματα με τραπέζια που έχουν τον ένα πελάτη πάνω στον άλλο και σε ξαπλώστρες παραταγμένες, όπως στην παραλία της Καλόγριας στη Στούπα. Απαιτείται ο καθένας από την πλευρά του να δει διαφορετικά το πώς αναπτύσσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα και ποιο θα είναι το μοντέλο που θα ακολουθήσει προκειμένου να την καταστήσει βιώσιμη.
Οδηγούμαστε σε μία νέα περίοδο, όπου θα υπάρχουν νέες προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες. Οπως πολλές φορές είχε επισημανθεί, ο εγκλεισμός και το σταμάτημα της οικονομικής δραστηριότητας ήταν το εύκολο, τώρα μπαίνουμε στη νέα φάση, όπου οι πάντες ανακαλύπτουν ότι τα πράγματα είναι πάρα πολύ δύσκολα. Το καζάνι της οργής έχει ήδη αρχίσει να βράζει και όσο συνειδητοποιούν το μέγεθος της ζημιάς τόσο θα φουσκώνει η δυσαρέσκεια και θα υπάρχουν πρόθυμα αυτιά για τις σειρήνες του λαϊκισμού. Δεν πρέπει να ξανακυλήσουμε σε αυταπάτες και για να μην συμβεί αυτό χρειάζεται στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων που πλήττονται. Το σημαντικότερο, ένα ολοκληρωμένο αφήγημα που θα δείχνει φως στο τούνελ. Για να μετατραπεί η κρίση σε ευκαιρία χρειάζεται διαρκής προσπάθεια με σχέδιο που θα πείθει και θα κινητοποιεί.
