Ο εφιάλτης δεν λέει να σταματήσει παρότι υπάρχουν περιοχές οι οποίες βρίσκονται σε καραντίνα σχεδόν ένα μήνα. Όλο αυτό που συμβαίνει δείχνει ότι η συγκεκριμένη πανδημία δεν είναι μία ισχυρή γριπούλα όπως κάποιοι νόμιζαν. Η κατάσταση στη Βόρεια Ελλάδα ξέφυγε γιατί υποτιμήθηκαν οι κίνδυνοι και δεν ελήφθησαν γρήγορα μέτρα περιορισμού της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας.
Καμία υγειονομική δομή σε κανένα κράτος του κόσμου δεν μπορεί να αντέξει εκατοντάδες εισαγωγές στα νοσοκομεία και δεκάδες διασωληνώσεις ασθενών. Αν το ρεύμα των καθημερινών ασθενών δεν ανακοπεί, αργά ή γρήγορα το σύστημα θα καταρρεύσει – και το σημαντικότερο, ακόμα κι αν επιτευχθεί να νοσηλευτούν όλοι σε κάποια δομή, είναι δεδομένο ότι ένα μεγάλο ποσοστό θα πεθάνει. Οι κυβερνητικοί παράγοντες υποτίμησαν τη δυναμική του δεύτερου κύματος και άργησαν να επιβάλουν μέτρα περιορισμού στην κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα των περιοχών που έδειχναν ότι η κατάσταση επιδεινώνεται.
Στην περιοχή μας μέχρι αυτή τη στιγμή η κατάσταση είναι ελεγχόμενη. Τα κρούσματα είναι λίγα και οι δομές υγείας δείχνουν ότι επί του παρόντος ανταποκρίνονται. Αυτό δεν πρέπει όμως να οδηγήσει σε εφησυχασμό. Ο χειμώνας δεν έχει δείξει ακόμα τα δόντια του. Είχαμε την τύχη μέχρι τώρα να μπορούμε να λειτουργούμε σε εξωτερικούς χώρους και με ανοιχτά παράθυρα. Αυτό μέρα με τη μέρα αλλάζει, και όπως αντιλαμβάνονται όλοι ο συγχρωτισμός σε κλειστούς χώρους θα αυξήσει τη διασπορά του ιού. Το καλό είναι ότι ο χειμώνας μάς βρίσκει σε φάση καραντίνας και μειώνονται έτσι οι πιθανότητες διασποράς σε χώρους μαζικού συνωστισμού.
Αυτό που ζούμε δείχνει ότι έχει πλέον ένα ορατό τέλος. Ακόμα και μέσα στο Δεκέμβριο εκτιμάται ότι θα ξεκινήσουν οι πρώτοι εμβολιασμοί υγειονομικών και ευπαθών ομάδων, προκειμένου να χτιστεί ένα ανάχωμα στην εξάπλωση του κορονοϊού. Αυτό βεβαίως θα πάρει μερικούς μήνες. Σε κάθε περίπτωση ο χειμώνας πρέπει να βγει με ιδιαίτερη προσοχή και με διαρκή μέτρα προστασίας του εαυτού μας και των γύρω μας. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις και δεν μπορεί να αναμένει κανείς να αλλάξει κάτι τουλάχιστον μέχρι το Πάσχα. Αυτό που μπορεί να συμβεί είναι να λειτουργήσουν με προσοχή όσο το δυνατόν περισσότεροι τομείς, και σίγουρα όχι όλοι.
Το πρώτο κομμάτι που μπορεί και πρέπει να επαναλειτουργήσει είναι η εκπαίδευση. Αν την εβδομάδα που μας έρχεται υπάρξει μία σταθεροποίηση της κατάστασης, την επόμενη θα πρέπει να ανοίξουν τα σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και ενδεχομένως και τα γυμνάσια. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση στις μικρές ηλικίες δεν μπορεί να λειτουργήσει αποδοτικά, ενώ τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά δείχνουν ότι στις μικρές ηλικίες δεν υπάρχει διασπορά, μιας και η μάσκα προστασίας λειτουργεί σε ικανοποιητικό βαθμό. Τα παιδιά έχασαν τη μισή χρονιά πέρσι. Αντιλαμβάνεται ο καθένας ότι θα πρέπει να γίνει ό,τι είναι δυνατόν για να μη χαθεί και η φετινή. Το άνοιγμα λοιπόν των σχολείων αποτελεί προτεραιότητα γιατί αφορά το μέλλον της επόμενης γενιάς. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση θα μπορούσε να συνεχιστεί στους μαθητές του λυκείου, και βέβαια στους φοιτητές. Στα μεγαλύτερα παιδιά το συγκεκριμένο σύστημα λειτουργεί καλύτερα και επιτυγχάνεται ταυτόχρονα περιορισμός συγχρωτισμού. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να αποφευχθεί η μετακίνηση των φοιτητών από την περιοχή μόνιμης κατοικίας τους.
Το δεύτερο μεγάλο κομμάτι που μπορεί να λειτουργήσει με μέτρα είναι το λιανικό εμπόριο, οι χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις οι οποίες αποτελούν βασικό μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Με αυστηρά μέτρα προστασίας εργαζομένων και πελατών, οι επιχειρήσεις αυτές μπορούν μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο να ανοίξουν. Μένουν, τέλος, τα καταστήματα εστίασης και ψυχαγωγίας. Η αλήθεια είναι ότι ο συγκεκριμένος τομέας αναγκαστικά θα ανοίξει τελευταίος και μόνο εάν τα κρούσματα έχουν σχεδόν μηδενιστεί. Μέσα στο χειμώνα και σε κλειστούς χώρους, αντιλαμβάνεται κανείς πόσο δύσκολο είναι να λειτουργήσουν καφέ, εστιατόρια και μπαρ χωρίς να υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης. Για club, μπουζούκια και άλλους μεγάλους χώρους διασκέδασης, νομίζω ότι κανένας εχέφρων δεν συζητά το άνοιγμά τους πριν το Μάιο.
Έχει ξεκινήσει τις τελευταίες μέρες μια συζήτηση για άνοιγμα καταστημάτων τόσο του λιανικού εμπορίου όσο και της εστίασης πριν από τα Χριστούγεννα. Δεν γνωρίζουμε ποιοι και για ποιο λόγο δημιουργούν ελπίδες, αλλά θεωρούμε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο αυτό να συμβεί. Η εμπειρία της Βόρειας Ελλάδας δείχνει ότι, αν βιαστούν για λόγους πολιτικού κόστους να ανοίξουν το σύνολο της οικονομίας πριν τα Χριστούγεννα, θα ζήσουμε νέα τραγωδία τον επόμενο μήνα. Η κυβέρνηση οφείλει με σοβαρότητα να αντιμετωπίσει την επόμενη φάση της πανδημίας. Βιαστικές κινήσεις και επικοινωνιακοί χειρισμοί έχουν εξαντλήσει τα όριά τους, αλλά και την κοινωνία. Να ανοίξει με προσοχή ό,τι μπορεί να λειτουργήσει με ασφάλεια, και ό,τι παραμείνει κλειστό να στηριχτεί οικονομικά. Μόνο έτσι θα μας βρει η άνοιξη με τις λιγότερες δυνατές απώλειες.
