Οι αγροτικές κινητοποιήσεις δεν έχουν φέτος καμία σχέση με αυτές των πολλών τελευταίων χρόνων. Η κατάσταση, ημέρα με την ημέρα, φουντώνει και παίρνει διαστάσεις. Ο κοινωνικός αυτοματισμός, στον οποίο πόνταρε η κυβέρνηση για να ασκηθεί πίεση, δεν λειτουργεί και η ανησυχία για το μέλλον των κινητοποιήσεων είναι έκδηλη. Οι βουλευτές της Ν.Δ. που εκλέγονται σε αγροτικές περιοχές, είναι στην κυριολεξία στα κάγκελα, γιατί αντιλαμβάνονται ότι θα πληρώσουν πρώτοι την κυβερνητική ανυπαρξία στον αγροτικό τομέα.
Όλα δείχνουν ότι τα μπλόκα στους δρόμους και οι αποκλεισμοί σε αεροδρόμια και λιμάνια θα ενταθούν και η αναζήτηση διεξόδου είναι πλέον το ζητούμενο για όλες τις πλευρές. Η κυβέρνηση οφείλει να καταθέσει ρεαλιστικές και υλοποιήσιμες προτάσεις, προκειμένου να ικανοποιηθούν -έστω μερικώς- οι αγρότες, ώστε να επιστρέψουν στις δουλειές τους. Οι αγρότες από την πλευρά τους, μετά το ξέσπασμα και την οργή, χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουν την τακτική τους, γιατί δεν μπορούν να είναι στους δρόμους για μήνες με κόστος για τους ίδιους και συνολικά για την οικονομία της χώρας.
Οι αγροτικές κινητοποιήσεις και οι αποκλεισμοί δρόμων, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, έχουν ευρύτερη κοινωνική στήριξη. Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αντιλαμβάνεται ότι οι αγρότες έχουν δίκιο. Σε αυτό έχει συντελέσει τόσο η αποκάλυψη του σκανδάλου με τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τη διαχείριση των επιδοτήσεων όσο και η ακρίβεια σε κρέας και αγροτικά προϊόντα που πλήττει τους καταναλωτές. Οι πολίτες αντιλαμβάνονται ότι οι επιδοτήσεις δεν φτάνουν στους πραγματικούς αγρότες, αλλά σε διάφορα λαμόγια που κάνουν την ενδιάμεση διαχείριση, ενώ οι τιμές των προϊόντων στο ράφι είναι πολύ μακριά από αυτές των παραγωγών.
Η κυβερνητική αποτυχία δεν περιορίζεται, δηλαδή, στη στενή διαχείριση του αγροτικού τομέα, αλλά επεκτείνεται στο σύνολο της οικονομίας: Στην ακρίβεια που μηδενίζει το εισόδημα των πολιτών και στη διαφάνεια διαχείρισης πόρων, που φαίνεται ότι δεν αφορά μόνο τις αγροτικές επιδοτήσεις, αλλά επεκτείνεται και σε άλλους τομείς. Όλα δείχνουν ότι όσα αποκαλύπτονται τις τελευταίες ημέρες για την αναποτελεσματική διαχείριση των πόρων του Ταμείου Ανάπτυξης θα είναι το άλλο μεγάλο ζήτημα της επόμενης περιόδου.
Το κλίμα για την κυβέρνηση είναι εξαιρετικά βαρύ και οι αγροτικές κινητοποιήσεις είναι η κραυγή όλων όσοι θεωρούν ότι η κατάσταση δεν πάει άλλο και χρειάζεται αλλαγή κατεύθυνσης. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η άλλη κατεύθυνση δεν μπορεί να περιγραφεί με ρεαλιστικό και πειστικό τρόπο. Ακόμα και στις αγροτικές κινητοποιήσεις δεν υπάρχουν κοινά αιτήματα, πάνω στα οποία να μπορεί να οικοδομηθεί μια διαφορετική ημέρα στον αγροτικό τομέα. Η καταβολή των ενισχύσεων και η επιδότηση του πετρελαίου είναι, δηλαδή, τα αυτονόητα μπαλώματα, αλλά δεν αποτελούν συγκροτημένη και μακροπρόθεσμη πολιτική για τον αγροτικό τομέα.
Η κυβέρνηση έχει επίγνωση της κατάστασης και καλεί σε προσχηματικό διάλογο, τόσο γιατί δεν υπάρχουν συγκροτημένα κοινά αιτήματα όσο και γιατί δεν υπάρχει μια ευρύτερη πολιτική συμμαχία πρότασης εξόδου από την πολύπλευρη κρίση. Γνωρίζει ότι δεν μπορεί να επιστρέψει τους κλεμμένους πόρους των επιδοτήσεων, ούτε καν να εγγυηθεί την καταβολή των φετινών. Ξέρει ότι σε μια ολιγοπωλιακή αγορά τροφίμων είναι αδύνατο να κλείσει η ψαλίδα της τιμής από το χωράφι στο ράφι. Έχει απόλυτη γνώση των ενεργειακών επιλογών που έγιναν και οι οποίες έχουν εκτινάξει το κόστος της ενέργειας για τους αγρότες, αλλά και για το σύνολο της οικονομίας. Οι πόροι, τέλος, από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης εξαντλήθηκαν σε παρεμβάσεις, που δεν αφήνουν μελλοντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα και αυτό είναι το μεγαλύτερο ζήτημα για την επόμενη ημέρα, όχι μόνο του αγροτικού τομέα αλλά για το σύνολο της οικονομίας της χώρας.
Οι επιλογές των τελευταίων χρόνων έχουν δημιουργήσει τις συνθήκες, για να ξεσπάσει ξανά μια νέα «τέλεια καταιγίδα» στην πολιτική και οικονομική ζωή της χώρας. Φοβούμαστε πως αυτό που συμβαίνει φέτος στον αγροτικό τομέα είναι η αρχή. Όλο αυτό που έχει οικοδομηθεί είναι δύσκολο να αλλάξει: Κρίσιμοι τομείς της οικονομίας είναι μπλοκαρισμένοι, ενώ δεν υπάρχουν πόροι για αλλαγές και προσαρμογές. Η κατάσταση είναι δύσκολα ανατρέψιμη, δεν είναι καν διαχειρίσιμη με κλασικούς πολιτικούς όρους. Τα αγροτικά μπλόκα στους δρόμους αποτελούν την αρχή μιας νέας περιόδου, η οποία, όπως όλα δείχνουν, θα είναι εξαιρετικά δύσκολη, με τη χώρα να ισορροπεί ξανά στο τεντωμένο σκοινί της απόλυτης διάλυσης.

panagopg@gmail.com