Το πανηγύρι της Μεσσήνης δεν συγκεντρώνει την μήνιν των οργισμένων «επαναστατών», όπως έγινε με τη «λευκή νύχτα» της Καλαμάτας. Γιατί άραγε; Σε τι διαφέρουν; Πανηγύρι καταναλωτισμού το ένα, και μάλιστα για μια μόνο βραδιά, πανηγύρι και το άλλο, για μια ολόκληρη βδομάδα. Κραυγές και αλαλαγμοί για το ένα βράδυ, σιωπή για το εβδομαδιαίο πανηγύρι. Πώς εξηγείται αυτή η διαφορετική στάση; Απλά. Το ένα είναι παλιό. Υπάρχει χρόνια, και ότι είναι παλιό μας αρέσει, ωραιοποιείται και ξεπλένεται. Γίνεται, τάχα, λαϊκή παράδοση και φορτώνεται με ιστορίες και μύθους. Πρόκειται για τη γνωστή εξιδανίκευση ενός παρελθόντος το οποίο ενώ ήταν θλιβερό, σκοτεινό και τρισάθλιο, ωραιοποιείται και προβάλλεται ως ευτυχισμένο, απονήρευτο μέχρι και ιδανικό. Το παλιό, λοιπόν, ενώνει όλες τις δυνάμεις της συντήρησης και της μιζέριας, ενώ αντίθετα το νέο ενοχλεί και στοχοποιείται γιατί φοβίζει  και ξεβολεύει.

Η διαφορετική αντίδραση και στάση απέναντι σε ένα παλιό και ένα καινούργιο πανηγύρι αποκαλύπτει με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο το μέγεθος της υποκρισίας. Η προοδευτικότητα, η εναλλακτικότητα και η αντισυμβατικότητα, που διάφοροι ευαγγελίζονται, χρησιμοποιείται για να κρύψει τον βαθύτατα συντηρητικό τρόπο προσέγγισης των γεγονότων σε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Δεν είναι δηλαδή το πανηγύρι της «λευκής νύχτας» που ενοχλεί αλλά το ότι αυτό είναι καινούργιο. Αντίθετα, το παλιό πανηγύρι καθαγιάζεται στην κολυμπήθρα της, δήθεν, παράδοσης και η μιζέρια που εκπέμπει εκλαμβάνεται ως γραφικότητα. Δεν ενοχλεί η ακαταστασία με τα τσαντίρια, δεν καταγγέλλεται η παραοικονομία που ανθεί, και γίνεται εύκολα αποδεχτή η συνολική εικόνα που παραπέμπει σε τρίτο κόσμο. Με άλλα λόγια, το παλιό πρέπει να κρατηθεί στη ζωή γιατί κρατά ζωντανές τις παλιές ιδέες για την κοινωνία, την οικονομία και την πολιτική.

Το παλιό,  ακόμα και αν πρόκειται για πανηγύρια, είναι βέβαιο ότι σε βάθος χρόνου θα ηττηθεί. Είναι η δύναμη της εξέλιξης που αναγκαστικά παρασέρνει τα πάντα. Το νέο θα κυριαρχήσει. Οι προσκολλημένοι στο χθες το μόνο που καταφέρνουν είναι να καθυστερήσουν προσωρινά  τη ροή των πραγμάτων, δημιουργώντας όμως συνθήκες για πιο ορμητικές αλλαγές στο μέλλον. Η αντιμετώπιση του μέλλοντος με φόβο και η προσκόλληση σε ένα παρελθόν που δεν μπορεί να διατηρηθεί, και πολύ περισσότερο να  επαναληφθεί, οδηγεί στο περιθώριο και καταδικάζει την κοινωνία στην παρακμή. Η αισιοδοξία είναι το όπλο που χρειαζόμαστε για να πάμε κάθε μέρα παρακάτω, προσωπικά και κοινωνικά. Αυτό δεν μπορεί και δεν πρέπει να μας το στερήσει κανένας.

Το πανηγύρι της Μεσσήνης είναι μια ευκαιρία για έξοδο και χαβαλέ. Οι περισσότεροι θα το επισκεφθούν ακόμα και αν δεν ψωνίσουν τίποτα. Όπως και στη «λευκή νύχτα», έτσι και στο πανηγύρι της Μεσσήνης, ο κόσμος θα συμμετάσχει μαζικά, γιατί θέλει να ζήσει. Η οικονομία και η ζωή κινούνται από την αισιοδοξία. Όσοι βλέπουν διαρκώς το ποτήρι μισοάδειο δεν μπορούν να χαρούν, να γίνουν δημιουργικοί, να ζήσουν τις μικροαπολαύσεις της ζωής. Και το πανηγύρι και ο χαβαλές, κάθε μικροαπόδραση του καθενός μας, προσφέρουν το αναγκαίο οξυγόνο για να αντιμετωπιστεί η δύσκολη καθημερινότητα, αλλά και το παράθυρο για να δούμε πέρα από τον ορίζοντα του γκρίζου και του μαύρου. Οι πολίτες, με τη στάση τους, διαρκώς δείχνουν ότι θέλουν να ζήσουν σε οικονομίες καταναλωτισμού, ανάπτυξης και ελευθερίας. Οι φωνές του απομονωτισμού, κάθε μέρα που περνά, γίνονται όλο και λιγότερες, ακραία μειοψηφικές, ακόμα και εκεί που μέχρι πρόσφατα έδειχναν κυρίαρχες. Το νέο δεν μπορεί να ηττηθεί ακόμα και αν πρόκειται για πανηγύρι.

panagopg@gmail.com