Στην πραγματικότητα το ελληνικό πρόβλημα είναι απλή παρωνυχίδα σε σχέση με τον ιταλικό και τον γαλλικό ιό που απειλούν την παγκόσμια οικονομία. Τόσο η Γαλλία όσο και η Ιταλία -όπως και η Ελλάδα- ζητούν από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο περισσότερο χρόνο προκειμένου να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο όμως ακούν πλέον με καχυποψία τα αιτήματα αυτά, γιατί πιστεύουν ότι ο Νότος απλώς καθυστερεί για να κερδίσει χρόνο ώστε να μην κάνει καμία μεταρρύθμιση. Εν τω μεταξύ οι Βόρειοι -και ειδικότερα οι Γερμανοί- πιστεύουν ότι η καθυστέρηση των μεταρρυθμίσεων επιδεινώνει τη θέση της Ευρώπης στην παγκόσμια κατάταξη, και γι' αυτό πιέζουν με κάθε τρόπο, τόσο για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων όσο και για την υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που απαιτούνται ώστε να ξαναγίνουν ανταγωνιστικά τα ευρωπαϊκά προϊόντα.
Σε κάθε περίπτωση όμως, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες του Ευρωπαϊκού Νότου δεν θα γίνουν ανταγωνιστικά με μειώσεις μισθών και συνεχή υποβάθμιση της ποιότητάς τους. Αντιθέτως, θα γίνουν ανταγωνιστικά μόνο αν αξιοποιηθούν οι δυνατότητες της νέας τεχνολογίας και αν εφαρμοστούν σύγχρονες εργασιακές σχέσεις, στη θέση των αναχρονιστικών μεθόδων της βιομηχανικής παραγωγής. Οσο λοιπόν οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο δεν βλέπουν αυτή την ανάγκη και επιμένουν απλώς στη συνταγή της λιτότητας, το μόνο που θα κατορθώνουν θα είναι να διευρύνουν το χάσμα Βορρά - Νότου και να μεγεθύνουν τις εθνικιστικές δυνάμεις που θέλουν τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ετσι κι αλλιώς η τριετής εμπειρία από την προσπάθεια επίλυσης του ελληνικού προβλήματος κυρίως με εσωτερική υποτίμηση, δείχνει ότι η λιτότητα και οι περικοπές μισθών δεν οδηγούν σε έξοδο από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης εάν δεν εκσυγχρονιστούν οι υποδομές και η οικονομική δραστηριότητα.
Δυστυχώς όμως, η τρόικα και το Βερολίνο αδυνατούν ακόμα να καταλάβουν την ουσία του ελληνικού προβλήματος και γι' αυτό επιμένουν σε μια συνταγή που οδηγεί σε αδιέξοδο.
Σύμφωνα με αυτή τη συνταγή, αρκεί, για παράδειγμα, να μειωθούν οι μισθοί των σιδηροδρομικών για να ανταγωνιστεί το τρένο της Πελοποννήσου τα ΚΤΕΛ και τα ταξί. Οσο όμως και να μειωθούν οι μισθοί των σιδηροδρομικών, το τρένο δεν θα γίνει ανταγωνιστικό αν κάνει τη διαδρομή Καλαμάτα - Αθήνα στον διπλάσιο χρόνο από ό,τι τα λεωφορεία και τα ταξί. Για να γίνει ανταγωνιστικό το τρένο θα πρέπει να αξιοποιηθούν οι νέες τεχνολογίες και να δημιουργηθεί ένα νέο δίκτυο, πάνω στο οποίο θα κινούνται υπερσύγχρονες αμαξοστοιχίες που θα αναπτύσσουν ταχύτητες μεγαλύτερες από αυτές των λεωφορείων και των ταξί. Αλλά εδώ στο Νότο, αντί να δημιουργούμε ένα νέο σιδηροδρομικό δίκτυο για να ανταγωνιστούμε το λεωφορείο της Κίνας και τα ινδικά ταξί, προσπαθούμε με διάφορους τρόπους να κάνουμε... πύραυλο το μουντζούρη. Ετσι οι κεϊνσιανοί πολιτικοί, που διάβασαν μόνο τις αριστερές σελίδες του Κέινς όπως εύστοχα παρατήρησε ο πρώην υπουργός Οικονομικών Φίλιππος Σαχινίδης, προτείνουν επιδοτήσεις για το σιδηρόδρομο. Δεν εξηγούν φυσικά με ποιον τρόπο οι νέες επιδοτήσεις θα κάνουν πύραυλο το μουντζούρη, ενώ δεν το έκαναν οι παλιές. Στον αντίποδα οι φιλελεύθεροι, που διάβασαν μόνο τις δεξιές σελίδες του Φρίντμαν, προτείνουν ιδιωτικοποίηση του σιδηρόδρομου πιστεύοντας ότι ο ιδιώτης μπορεί να κάνει πύραυλο το μουντζούρη χωρίς να δημιουργηθεί νέο δίκτυο και χωρίς να προσληφθούν υψηλόμισθοι ειδικευμένοι εργάτες.
Ζητούμενο όμως, τόσο για την Πελοπόννησο όσο και γενικότερα για τον Ευρωπαϊκό Νότο, δεν είναι το αν θα επιδοτούνται οι δημόσιες θέσεις εργασίας ή ο ιδιώτης που θα λειτουργεί το σιδηρόδρομο. Ζητούμενο παραμένει η δημιουργία ενός σύγχρονου ανταγωνιστικού σιδηροδρομικού δικτύου. Για ποιο λόγο παραμένει ακόμα ζητούμενο; Επειδή οι βολεμένες δυνάμεις της συντήρησης είναι πανίσχυρες και εμποδίζουν τη δημιουργία ενός νέου δικτύου, τρομοκρατώντας κάθε τόσο την κοινωνία με τους κινδύνους που εγκυμονούν οι... υψηλές ταχύτητες.
Οι δυνάμεις της συντήρησης φαντασιώνονται, όπως δεκάδες φορές στο παρελθόν, ότι η γη μπορεί να πάψει να γυρίζει κι έτσι οι ιδιοκτήτες των λεωφορείων και των ταξί θα συνεχίσουν εσαεί να επιδοτούν με δανεικά τη λειτουργία του αργού σιδηρόδρομου. Η γη όμως θα συνεχίσει να γυρίζει, και μετά από χιλιάδες περιστροφές κανένας πάνω της δεν θα θυμάται ότι οι οικονομίες του Ευρωπαϊκού Νότου καταστράφηκαν επειδή οι ηγεσίες τους πίστευαν ότι είναι βιώσιμη η λειτουργία του τρένου στην Πελοπόννησο με επιδοτήσεις και χωρίς επενδύσεις.
Ετσι κι αλλιώς στην Πελοπόννησο... το τρένο δεν υπάρχει πια, το πάτησαν οι τσάμπα μάγκες των επιδοτήσεων και της αρπαχτής.
lathanasis@yahoo.gr
Θανάσης Λαγός
