Ουσιαστικά οι καταναλωτές πληρώνουν με κάρτα μόνο στα σούπερ μάρκετ, στα πολυκαταστήματα και στις αλυσίδες, ενώ χρησιμοποιούν χαρτονομίσματα για τις συναλλαγές τους με τις μικρές ατομικές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Ετσι και αλλιώς οι ηλεκτρονικές δαπάνες για τους λογαριασμούς ρεύματος, τηλεφώνου και για σούπερ μάρκετ αρκούν για το “κτίσιμο” του αφορολόγητου και άρα ο καταναλωτής δεν έχει κανένα αντικίνητρο προκειμένου να μην δεχτεί τις “εκπτώσεις” που του προσφέρουν τα καταστήματα και οι ελεύθεροι επαγγελματίες όταν πληρώνει μετρητά. 

Την ίδια ώρα μικροεπιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν χιλιάδες λόγους να ζητούν μετρητά και… αφορολόγητα αντί να βάζουν συνέταιρο στην τσέπη τους το κράτος, δίνοντας για φόρους και εισφορές πάνω από το 50% του εισοδήματός τους. Βεβαίως σε μια ιδανική πολιτεία επιχειρηματίες και καταναλωτές θα είχαν φορολογική συνείδηση και δεν θα έψαχναν τρόπους για να κλέψουν τα δημόσια και τα ασφαλιστικά ταμεία. Ομως η Ελλάδα δεν είναι ιδανική πολιτεία και για αυτό είναι μάταιο να συζητάμε τόσο για φορολογική συνείδηση όσο και για διεύρυνση της φορολογικής βάσης, αν δεν δοθούν πραγματικά κίνητρα στους καταναλωτές για να κάνουν τις αγορές τους με πλαστικό χρήμα. 

Σε κάθε περίπτωση οι απαγορεύσεις και οι καλοπροαίρετες προθέσεις θα οδηγήσουν στα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα φορολογικά αποτελέσματα, αν παγιωθούν οι διπλές τιμές στην αγορά. Ειδικά αν αρθούν τα capital controls οι φορολογούμενοι θα ξεχάσουν το ηλεκτρονικό χρήμα και θα επιστρέψουν στα μετρητά, αφού όπως είπαμε μπορούν και αγοράζουν με αυτά περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες. Μόνο αν απαιτούνται ηλεκτρονικές δαπάνες ίσες με το 80% του εισοδήματος οι μισθωτοί και συνταξιούχοι καταναλωτές θα έχουν συμφέρον να πληρώνουν με κάρτες αντί για μετρητά. Σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά το ενδεχόμενο της παρακράτησης του ΦΠΑ όταν κάποιος κάνει ανάληψη μετρητών από την τράπεζα (και τα ΑΤΜ) ώστε να θεσπιστούν και επισήμως δύο τιμές στην αγορά. Μία με ΦΠΑ για ηλεκτρονικές πληρωμές και μία χωρίς ΦΠΑ για όσους πληρώνουν μετρητοίς, αφού ο φόρος θα έχει παρακρατηθεί από την τράπεζα και θα έχει αποδοθεί αυτομάτως στο δημόσιο ταμείο. 

Θανάσης Λαγός

Εmail: lathanasis@yahoo.gr