Η ενισχυμένη αναλογική, η εκλογή δημάρχου ή περιφερειάρχη από την πρώτη Κυριακή εφόσον συγκεντρώσει το 43% των ψήφων, το εκλογικό όριο του 3%, η κατάργηση της διπλής κάλπης για τις κοινότητες και η αύξηση του μέγιστου αριθμού υποψηφίων συμβούλων μέχρι και κατά 150% των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας… οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε μείωση του αριθμού των συνδυασμών που θα διεκδικήσουν τις ψήφους των πολιτών. Ο εκλογικός νόμος και η νωπή νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εθνικές εκλογές δίνουν σαφές προβάδισμα στους γαλάζιους συνδυασμούς – και ακόμα μεγαλύτερο προβάδισμα επανεκλογής στους νυν γαλάζιους δήμαρχους, αντιδημάρχους, περιφερειάρχες και αντιπεριφερειάρχες. Αν στο προεκλογικό κάδρο προστεθεί και η δεξαμενή των ψηφοφόρων που στις εκλογές του Ιουνίου ψήφισαν κόμματα δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας, γίνεται αντιληπτό πως δύσκολα θα χάσουν οι γαλάζιοι συνδυασμοί, αν συσπειρώσουν την πρώτη Κυριακή όλους τους ενοίκους της δεξιάς πολυκατοικίας.
Ουσιαστικά ο αυτοδιοικητικός εκλογικός χάρτης θα αλλάξει χρώμα μόνο αν στην κάλπη της πρώτης Κυριακής εκφραστεί η δυσαρέσκεια για τον πληθωρισμό και την ακρίβεια, με ψήφο διαμαρτυρίας προς κάθε κατεύθυνση, Οι πρώτες ενδείξεις για τις τάσεις του εκλογικού σώματος θα καταγραφούν στις δημοσκοπήσεις του Σεπτεμβρίου, που είναι ουσιαστικά και οι πρώτες που θα διενεργηθούν μετά τις εθνικές εκλογές. Επειδή όμως σπάνια το ελληνικό εκλογικό σώμα αναθεωρεί στη βραχυχρόνια περίοδο την ψήφο του, μάλλον δύσκολα θα δούμε δημοσκοπικά ευρήματα ικανά να αλλάξουν το συσχετισμό δυνάμεων στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Το πιο πιθανό είναι η ψήφος διαμαρτυρίας να βρει διέξοδο στις Ευρωεκλογές, που θα διεξαχθούν τον Ιούνιο του 2024, αφού τότε θα έχει λήξει η περίοδος χάριτος της δεύτερης θητείας του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Είναι λοιπόν όλα ευνοϊκά για τους γαλάζιους συνδυασμούς; Προφανώς και όχι. Γιατί μεταξύ άλλων η ακρίβεια και ο πληθωρισμός μπορούν να προκαλέσουν άμεσα, μετά τις θερινές διακοπές, μεγάλο πολιτικό κύμα δυσαρέσκειας με απρόβλεπτες συνέπειες. Απρόβλεπτη επίσης είναι η εκλογική συμπεριφορά του 12% που τον Ιούνιο επέλεξε κόμματα δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας, αν και παραδοσιακά οι υπερδεξιοί συνδέονται με πελατειακή σχέση με τους δεξιούς τοπικούς άρχοντες. Προβλέψιμη είναι μόνο η αδυναμία των γαλάζιων συνδυασμών να αποσπάσουν τη δεύτερη Κυριακή περισσότερες ψήφους από την πρώτη Κυριακή. Στην πραγματικότητα οι γαλάζιοι συνδυασμοί έχουν αποκτήσει προβάδισμα μόνο για την πρώτη Κυριακή, επειδή τη δεύτερη θα βρουν απέναντί τους όχι μόνο την ενωμένη αντιπολίτευση, αλλά και όλους τους δυσαρεστημένους υποψήφιους συμβούλους που δεν εκλέχτηκαν – και οι οποίοι ενδέχεται να είναι διπλάσιοι από εκείνους που εκλέγονται.
Συμπέρασμα: Η νίκη από την πρώτη Κυριακή είναι μονόδρομος για τους γαλάζιους συνδυασμούς, αν δεν θέλουν να μπουν σε δυσάρεστες περιπέτειες. Οι υπόλοιποι συνδυασμοί την πρώτη Κυριακή δύσκολα θα ξεπεράσουν την τάφρο του ελλείμματος στήριξης από ισχυρά κόμματα με χρήματα και άρρηκτες σχέσεις με τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης και με τους ψηφοφόρους. Όμως, όποιος άλλος συνδυασμός ξεπεράσει την τάφρο της πρώτης Κυριακής, θα αποκτήσει σαφές προβάδισμα έναντι του γαλάζιου υποψήφιου. Κατά τα άλλα, πάντα θα υπάρχουν και πολίτες που πιστεύουν ότι οι αυτοδιοικητικές εκλογές δεν είναι πολιτικές… κι ότι απλώς επιλέγουμε επικεφαλής για τις υπηρεσίες του Δήμου και της Περιφέρειας
Θανάσης Λαγός
