Το ζήτημα όμως είναι κατά πόσο μπορούμε να ελπίζουμε ότι αυτά που ευχόμαστε μπορούν να γίνουν πράξη. Σε ατομικό επίπεδο, οι ευχές για τον καθένα έχουν τη δική τους αξία και σημασία, με βάση τις προτεραιότητές του. Σε συλλογικό επίπεδο όμως, μπορούμε να προσδοκούμε ότι το 2018 θα είναι ένας καλύτερος χρόνος από αυτόν που έφυγε; Και αν ναι, από πού μπορούμε να αντλήσουμε αισιοδοξία;
Ανήκουμε σε αυτούς που πιστεύουν ότι τα πράγματα φέτος θα πάνε καλύτερα. Και αυτό γιατί, αφενός, τέλειωσαν πλέον οι ψευδαισθήσεις για ένα μεγάλο μέρος των πολιτών και των πολιτικών και, αφετέρου, ο καθένας αντιλαμβάνεται τον νέο του ρόλο στο οικονομικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί. Υπάρχει μια νέα πολιτικοοικονομική ισορροπία -στο χαμηλότερο επίπεδο βέβαια- η οποία μπορεί να οδηγήσει στην αναστροφή. Η ιδιωτική οικονομία έχει συμπιεστεί εξωφρενικά αλλά έχει σταθεροποιηθεί, ενώ η προοπτική πολιτικής αλλαγής μέσα στο 2018 γεννά ελπίδες για ενδυνάμωση της οικονομίας μέσα από επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας.
Η σταθεροποίηση του πολιτικού και του οικονομικού περιβάλλοντος μέσα στα πλαίσια μιας ευρωπαϊκής κανονικότητας μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική ανάπτυξη. Μην φανταστεί κανείς ότι θα υπάρξει καμιά τρελή μεγέθυνση... Απλώς θα αλλάξει το πρόσημο και η ψυχολογία, που είναι κρίσιμα στοιχεία για να μπει η χώρα σε τροχιά δημιουργίας. Η αισιοδοξία είναι το στοιχείο που κινητοποιεί μια κοινωνία για να δημιουργήσει - και είναι αυτό που απουσιάζει όλα αυτά τα χρόνια από την ελληνική κοινωνία και οικονομία. Η επιστροφή της αισιοδοξίας και την ελπίδα, με ρεαλιστικούς και πραγματικούς όμως όρους κι όχι με τις αυταπάτες του 2015, είναι το κλειδί που μπορεί να επαναφέρει τη χώρα σε τροχιά ευρωπαϊκής σύγκλισης. Να επιστρέψουμε δηλαδή στην Ευρώπη και να απομακρυνθούμε από τους αδιέξοδους δρόμους και τις αυταπάτες του Τρίτου Κόσμου και της παρακμής.
Σε τοπικό επίπεδο, η χρονιά που φεύγει χαρακτηρίζεται από στασιμότητα σε όλα τα επίπεδα. Ο τουρισμός και η παραγωγή ελαιόλαδου έχουν στηρίξει όλα αυτά τα χρόνια την περιοχή και τους ανθρώπους της, δίνοντας μια κάποια νότα αισιοδοξίας. Οι συγκεκριμένοι τομείς απαιτούν όμως μεγάλες παρεμβάσεις για να συνεχίσουν ν' αναπτύσσονται και να προσθέτουν εισόδημα στην περιοχή - διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος οικονομικής κατάρρευσης μέσα από ένα απροσδόκητο γεγονός στην ελαιοκαλλιέργεια ή τον τουρισμό.
Η προώθηση έργων υποδομής, που έχουν... χαθεί στη μετάφραση της αυταπάτης σε πραγματικό έργο, έχει λοιπόν κομβικό χαρακτήρα για τη Μεσσηνία. Η κατασκευή των οδικών αξόνων που αφορούν την περιοχή (και ειδικότερα το Πάτρα - Τσακώνα και το Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος - Μεθώνη), η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων του αεροδρομίου, η ανάδειξη της κρουαζιέρας και η τουριστική αξιοποίηση των μικρότερων λιμανιών, η επανατοποθέτηση του σιδηροδρόμου, σε νέες βάσεις και η επίλυση της γάγγραινας των σκουπιδιών, είναι μερικά μόνο από τα κρίσιμα ζητήματα που θα πρέπει να δρομολογηθούν, ενταγμένα σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τον αγροτικό και τον τουριστικό τομέα.
Το τέλος των ψευδαισθήσεων είναι μια πολύ θετική εξέλιξη, με την οποία κλείνει όχι απλώς μια χρονιά, αλλά μια ταραγμένη ιστορική περίοδος για τη χώρα από το 2009 μέχρι σήμερα. Ο καθένας αντιλαμβάνεται πλέον ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για υπεκφυγές· ακόμα και οι ψευτοσωτήρες... Σώρρες χάθηκαν. Πρέπει έκαστος να εντάξει τη δραστηριότητά του στον πραγματικό κόσμο. Οι πολιτικές εξελίξεις και οι μαγικές ανατροπές που θα έδιναν -δήθεν- πίσω τα «κλεμμένα όνειρα» αποτελούν μακρινές οδυνηρές αναμνήσεις.
Ναι, το 2018 μπορούμε να αισιοδοξούμε ότι θα αποτελέσει τη χρονιά που θα επανεκκινήσουν οικονομία και κοινωνία, και θα δημιουργήσουν έναν νέο κύκλο ανάπτυξης και προκοπής. Το καινούργιο γεννιέται από την ανάγκη για πρόοδο, όχι από την υπεράσπιση του παλιού.
Καλή χρονιά να έχουμε!
panagopg@gmail.com
