Η ζημιά που έχει συντελεστεί και δυστυχώς ακόμα συνεχίζεται δεν έχει αποτυπωθεί στην πραγματική της διάσταση. Βασικό μέλημα όλων παραμένει η επιστροφή σε μια νέα οικονομική και κοινωνική κανονικότητα, και τα πάντα μεταφέρονται στο μέλλον. Ο λογαριασμός, δηλαδή, της πανδημίας δεν έχει γίνει ακόμα, κι έχει αρχίσει να πληρώνεται μόνο ένα μικρό του μέρος. Τα χρέη και το δημοσιονομικό κενό που δημιουργούνται θα πρέπει αναγκαστικά να καλυφθούν μελλοντικά. Το πώς θα πληρωθεί ο τελικός λογαριασμός αυτή τη στιγμή δεν το γνωρίζουμε, αλλά μπορούμε να υποθέσουμε.
Την ελληνική οικονομία τη βρήκε η πανδημία στην αρχή της εξόδου από μία δεκαετή οικονομική κρίση στην οποία πλήρωνε αμαρτίες του παρελθόντος και αυταπάτες του… παρόντος. Ο Έλληνας πολίτης τα προηγούμενα δέκα χρόνια αναγκάστηκε να πληρώσει δύο και τρεις φορές λάθη και παραλείψεις. Πλήρωσε αρχικά τη δανειακή ευημερία της προηγούμενης δεκαετίας και στη συνέχεια τις αυταπάτες των εύκολων λύσεων. Τώρα είναι βέβαιο ότι θα κληθεί να πληρώσει το λογαριασμό που δημιουργεί η πανδημία. Τα λεφτά που σήμερα δανείζεται το ελληνικό κράτος θα πρέπει με κάποιο τρόπο να αποπληρωθούν, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Μπορεί να μην απαιτηθεί το σύνολο των υποχρεώσεων που δημιουργούνται, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να χαριστούν. Το πώς λοιπόν αυτά κατανέμονται και ποιοι στηρίζονται στην παρούσα φάση δεν είναι ένα ζήτημα που δεν πρέπει να μας απασχολεί. Το «δώσε» είναι εύκολο, αλλά δεν θα αργήσει και το «μάζευε», κι εκεί δεν θα υπάρχουν πολλοί πρόθυμοι.
Η Ελλάδα θα έχει μελλοντικά στα χέρια της το όπλο του Ταμείου Ανάκαμψης της Ε.Ε., οι πόροι του οποίου μαζί με το νέο ΕΣΠΑ θα πρέπει να αξιοποιηθούν στο έπακρο. Η χώρα χρειάζεται επενδύσεις που θα παράγουν πρόσθετο πλούτο, προκειμένου να προκληθεί υψηλός ρυθμός ανάπτυξης που θα βοηθήσει στην αποπληρωμή νέων και παλαιών δανείων. Η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάπτυξης δεν είναι απλώς ένας στόχος που θα πρέπει να υπηρετηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο: Είναι ζήτημα επιβίωσης για την ελληνική οικονομία και τον Έλληνα πολίτη.
Η ορθολογική και παραγωγική αξιοποίηση κάθε ευρώ από το συγκεκριμένο ταμείο αποτελεί στην κυριολεξία ζήτημα υψίστης εθνικής ευθύνης. Το μέλλον των επόμενων γενιών στην κυριολεξία εξαρτάται από τον τρόπο που θα αξιοποιηθούν τα συγκεκριμένα κονδύλια. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για επανάληψη των αποτυχημένων συνταγών του παρελθόντος, για σπατάλη δηλαδή των πόρων στα πλαίσια του πελατειακού πολιτικού κράτους. Η ευθύνη των πολιτικών δυνάμεων βρίσκεται ακριβώς στον τρόπο που θα αξιοποιηθούν οι συγκεκριμένοι πόροι. Να μην μοιραστούν στις ομάδες πίεσης και τα συμφέροντα της παλιάς οικονομίας. Η χρηματοδότηση ξανά των κρατικοδίαιτων φορέων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα είναι η συνταγή της απόλυτης αποτυχίας.
Σε τοπικό επίπεδο το 2020 ήταν μία χαμένη χρονιά σε όλα τα επίπεδα. Κανένα μεγάλο αναπτυξιακό έργο για την περιοχή δεν προχώρησε. Στα οδικά δίκτυα, το τμήμα Καλό Νερό - Τσάκωνα παραμένει στο άγνωστο, αναμένοντας την εξέλιξη στο Πάτρα - Πύργος. Για τον οδικό άξονα Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος - Μεθώνη υποτίθεται ότι οριστικοποιήθηκε η χάραξη, αλλά ακολουθείται μια διαδικασία, αυτή του ανταγωνιστικού διαλόγου, η οποία το μόνο που εγγυάται είναι η... καθυστέρηση με αβέβαιη κατάληξη. Το ζήσαμε στα σκουπίδια, θα τα ξαναζήσουμε στο δρόμο, αλλά δυστυχώς κάποιοι επέμειναν σε αυτό το λάθος. Το πολιτικό αεροδρόμιο δεν έχει ακόμα παραχωρηθεί σε ιδιώτη προκειμένου να αποτελέσει τη διεθνή είσοδο για τη Νότια Πελοπόννησο, ενώ η σύμβαση με τους Ισραηλινούς για Κέντρο Εκπαίδευσης στο στρατιωτικό αεροδρόμιο περιπλέκει την κατάσταση. Νέες επενδύσεις στον τουρισμό δεν προχωρούν, μιας και η συνολικότερη κρίση έχει φρενάρει τα όποια επενδυτικά σχέδια υπάρχουν. Ο πρωτογενής τομέας κινείται σε οριακό σημείο και δεν μπορεί να προσφέρει πολύ περισσότερα στην τοπική οικονομία. Οι τοπικές εξουσίες σε Περιφέρεια και δήμους προσπαθούν να διαχειριστούν τη στασιμότητα και τους ελάχιστους διαθέσιμους πόρους, τρέχοντας ουσιαστικά… γραφειοκρατικά τις δομές της αυτοδιοίκησης και τα έργα που είχαν σχεδιαστεί στο παρελθόν.
Η αξιοποίηση των πόρων και η προώθηση των μεγάλων έργων υποδομής στη Μεσσηνία είναι το μεγάλο ζητούμενο της νέας χρονιάς. Όπως η χώρα, έτσι και η περιοχή δεν έχει καμία δυνατότητα για καθυστερήσεις και ολιγωρίες. Το πολιτικό προσωπικό στα λόγια δείχνει ότι αντιλαμβάνεται την κρισιμότητα της κατάστασης, στην πράξη όμως με τη συμπεριφορά του κάθε μέρα δείχνει ότι δεν μπορεί να μάθει νέα περπατησιά. Δεν μπορεί να κινηθεί αποφασιστικά, δεν καινοτομεί, δεν λαμβάνει ρίσκα, επιμένει σε παλιές συνταγές και χρεοκοπημένες μεθόδους.
Δεν ξέρουμε τι μπορεί να είναι αυτό που θα αλλάξει τα πράγματα, αλλά αν δεν υπάρξει ένα ισχυρό σοκ, φοβόμαστε ότι τα χειρότερα έρχονται μετά την πανδημία.
panagopg@gmail.com
