Οι κινητοποιήσεις των αγροτών αλλά και των καταστηματαρχών εστίασης την Τετάρτη στην Καλαμάτα ανέδειξαν με εμφαντικό τρόπο το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με την ακρίβεια. Το κόστος παραγωγής έχει γονατίσει τους αγρότες. Οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύματος σε συνδυασμό με τη μείωση της δουλειάς λόγω πανδημίας, έχουν φέρει στα πρόθυρα της κατάρρευσης τον κλάδο της εστίασης. Συνολικά τα νοικοκυριά έχουν πληγεί από την ενεργειακή κρίση και τον πληθωρισμό που αυτή έχει πυροδοτήσει. Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος θα έχει επιπτώσεις σε όλους τους κλάδους της οικονομίας.
Τα αιτήματα για ενίσχυση ολόκληρων κλάδων από τον κρατικό προϋπολογισμό, όσο κι αν ακούγονται εύλογα, δύσκολα μπορούν να ικανοποιηθούν. Τα δημοσιονομικά όρια της ελληνικής οικονομίας είναι περιορισμένα, ενώ ο δανεισμός εκτός του ότι έχει γίνει ξανά δύσκολος, απλώς μεταθέτει το βάρος στην επόμενη γενιά. Εύκολες και ανώδυνες λύσεις δεν υπάρχουν και αυτό θα πρέπει να γίνει κατανοητό απ’ όλους. Η νέα οικονομική κρίση που έχει πυροδοτηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο δεν αίρεται ούτε «με έναν νόμο και ένα άρθρο», ούτε αντιμετωπίζεται με επιδόματα και ενισχύσεις. Η λήψη μέτρων χρειάζεται να είναι απολύτως στοχευμένη με στόχο τη στήριξη των πλέον αδύναμων και στα πλαίσια των ορίων της ελληνικής οικονομίας.
Η κυβέρνηση είναι φανερό ότι πιέζεται πολιτικά από τη διεθνή ενεργειακή κρίση σε μία χρονιά ουσιαστικά προεκλογική. Στο εσωτερικό της πληθαίνουν οι φωνές που προτείνουν την επανάληψη της «εποποιίας» 2007. Να βγουν δηλαδή να μοιράζουν δανεικά λεφτά σε όποιον μιλάει ελληνικά για να κερδίσουν τις εκλογές. Αν αυτό συμβεί, η νέα χρεοκοπία θα έρθει πολύ πιο σύντομα από την προηγούμενη φορά.
Οι ελπίδες για σύντομη αποκλιμάκωση των τιμών στην ενέργεια μέσα από τη διευθέτηση της κρίσης στην Ουκρανία δεν φαίνεται να επιβεβαιώνονται. Η παράταση μιας τόσο σοβαρής κρίσης στον ευρωπαϊκό χώρο δημιουργεί ανησυχία και για τον τουρισμό. Αντιλαμβάνεται εύκολα ο καθένας τον καταστροφικό συνδυασμό για την ελληνική οικονομία με περαιτέρω αύξηση τιμών στην ενέργεια και μείωση εσόδων από τον τουρισμό. Η τέλεια καταιγίδα για την ελληνική αλλά και ευρωπαϊκή οικονομία.
Η οικονομία προσδιορίζει πάντα πολιτικές εξελίξεις και η εργαλειοποίησή της για πολιτικούς λόγους οδηγεί σε χρεοκοπία. Θα ανέμενε κανείς ότι η προηγούμενη περιπέτεια θα έχει κάνει τους πάντες σοφότερους, αλλά διαπιστώνεται ότι δυστυχώς ελάχιστα έχουμε όλοι διδαχθεί. Η παρούσα κρίση έχει να κάνει με την αντιμετώπιση του ενεργειακού προβλήματος της χώρας. Όσα επιδόματα και να δοθούν, όσα έσοδα και να χαριστούν με μειώσεις φόρων, δεν πρόκειται να στηριχθεί το εισόδημα των πολιτών, ούτε να στηριχθεί η αγροτική και βιομηχανική παραγωγή αν δεν επιλυθεί το ενεργειακό ζήτημα της χώρας.
Η εξέλιξη των πραγμάτων δείχνει ότι ήταν εντελώς βιαστική και τελικά λαθεμένη η ενεργειακή πολιτική που ακολουθήθηκε σε επίπεδο Ε.Ε. και χώρας. Η προστασία του περιβάλλοντος είναι αναμφίβολα σημαντικό ζήτημα, αλλά εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι ο ευγενής στόχος οδήγησε στον εγκλωβισμό της ευρωπαϊκής και ελληνικής οικονομίας στο φυσικό αέριο. Η επιλογή, ειδικότερα, της ελληνικής κυβέρνησης για εμπροσθοβαρή απολιγνιτοποίηση έχει δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στη χώρα. Η Ελλάδα έχει σήμερα την υψηλότερη τιμή ηλεκτρικού ρεύματος στην Ε.Ε.
Οι εξελίξεις όπως έχουν διαμορφωθεί επιβάλλουν την επανεξέταση της συγκεκριμένης απόφασης τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να έχει υποβάλει ήδη αίτημα στην Ε.Ε. για αναστολή ενός χρόνου των μέτρων κατά των ρυπογόνων καυσίμων. Είναι ο μόνος δρόμος, προκειμένου να μειωθεί το κόστος παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και να ασκηθεί πίεση και στην τιμή του φυσικού αερίου. Στο διάστημα αυτό να εξετασθεί το γαλλικό μοντέλο με τις πυρηνικές μονάδες νέας τεχνολογίας και να επιταχυνθούν οι επενδύσεις στα δίκτυα μεσαίας και υψηλής τάσης, προκειμένου να ενισχυθεί η διασύνδεση με μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η προώθηση επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορεί τα επόμενα χρόνια να αλλάξει τα πάντα σε όλα τα επίπεδα της ελληνικής οικονομίας. Η χώρα μπορεί να αποκτήσει ενεργειακή αυτονομία και να γίνει ακόμα και εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας. Τα λιγνιτικά εργοστάσια έχουν κλείσει τον κύκλο τους, αλλά η λύση του προβλήματος δεν βρίσκεται στο εισαγόμενο φυσικό αέριο.
Η στήριξη της οικονομίας και των πολιτών στην παρούσα φάση μπορεί να γίνει με έκτακτα μέτρα που θα αφορούν στη μείωση του κόστους παραγωγής ενέργειας με κατάργηση της ρήτρας ρύπων. Το μέλλον βρίσκεται στην ενίσχυση μικρών και μεγάλων επενδύσεων στις ΑΠΕ. Αντί για επιδόματα με δάνεια να ακολουθήσουμε την κινέζικη παροιμία, που λέει ότι «αν είσαι φίλος, μην μου δίνεις ψάρια να τρώω, μάθε με να ψαρεύω». Οι συνθήκες είναι ώριμες για να μάθουμε να ψαρεύουμε ενεργειακά αποκτώντας αυτονομία και θωρακίζοντας την οικονομία και το εισόδημα των πολιτών.

panagopg@gmail.com