Προσωπικά ενηλικιώθηκα πολιτικά τη δεκαετία του 1980, ακούγοντας σε όλη την εφηβεία μου πολιτικούς να συγκρούονται για την Αποστασία του 1965 που έγινε πριν γεννηθώ. Εξαιτίας αυτής της ετεροχρονισμένης πολιτικής αντιπαράθεσης που ταλαιπώρησε τα εφηβικά μου χρόνια, αποφάσισα να ασχολούμαι κυρίως με θέματα του μέλλοντος, αλλά δυστυχώς η μισή Ελλάδα εξακολουθεί να ασχολείται κυρίως με το έπος του ΕΑΜ και η άλλη μισή με την Αλωση της Τριπολιτσάς και το μεγαλείο του Βυζαντίου.
Ειλικρινά δεν ξέρω αν για αυτή την εμμονή με το παρελθόν ευθύνεται αποκλειστικά το εθνικό ιστορικό αφήγημα της προγονολατρίας ή αν τελικώς είναι αναπόσπαστο κομμάτι της νοσταλγίας που αισθάνονται για τον γενέθλιο τόπο τους εκατομμύρια Ελληνες. Υπενθυμίζουμε ότι οι μισοί Ελληνες είναι απόγονοι προσφύγων από τη Μικρά Ασία, την Ανατολική Θράκη και τον Πόντο και οι άλλοι μισοί είναι εσωτερικοί μετανάστες από χωριά σε πόλεις. Αν στο κάδρο προστεθεί και ο απόδημος ελληνισμός, έχουμε μπροστά μας την Ελλάδα που νοσταλγεί το ωραιοποιημένο παρελθόν της, με συνέπεια να περνά σε δεύτερη μοίρα το μέλλον της.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι για πολλές δεκαετίες η κυρίαρχη πολιτική ιδεολογία της επαρχίας διαμορφωνόταν κυρίως στους κόλπους των πολιτιστικών συλλόγων της Αθήνας, τους οποίους ίδρυαν οι μετανάστες από τα χωριά και τις πόλεις της περιφέρειας. Τα μέλη αυτών των συλλόγων όμως ζητούσαν να ικανοποιηθούν οι ανάγκες μιας άλλης εποχής, επειδή μεταξύ άλλων δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι τα σχολεία των χωριών δεν έχουν πια παιδιά. Η εικόνα που σχημάτιζαν για τις ανάγκες των χωριών τους ουσιαστικά διαμορφωνόταν από νοσταλγικές ψηφίδες του παρελθόντος και όνειρα θερινής νυκτός στο ετήσιο πανηγύρι του πολιούχου αγίου.
Ειδικά οι Μεσσήνιοι της Αττικής ζουν σε ένα άλλο σύμπαν, όπου η Μεσσηνία των παιδικών τους χρόνων παραμένει ο επίγειος παράδεισος, από τον οποίο οδηγήθηκαν στην έξοδο εξαιτίας του... καταραμένου φιδιού (το οποίο ο καθένας ονομάζει με άλλο όνομα ανάλογα με την κομματική του ταυτότητα). Εννοείται ότι σύμφωνα με την κυρίαρχη αντίληψη των Μεσσήνιων της Αττικής, για την υπανάπτυξη της Μεσσηνίας φταίνε πάντα κάποιοι άλλοι που τη ζηλεύουν και όχι οι Μεσσήνιοι που αναδεικνύονται διαρκείς πρωταθλητές σε διορισμούς στο Δημόσιο, επειδή φοβούνται το επιχειρηματικό ρίσκο όπως ο διάβολος το λιβάνι. Εξίσου σουρεαλιστικό είναι και το αφήγημα για την αποβιομηχάνιση του νομού, που οφείλεται επίσης σε ζηλόφθονους ξένους και όχι στην αλλαγή της τεχνολογίας παραγωγής (και τη δυσκολία προσαρμογής) που οδήγησε στην αποβιομηχάνιση και του... Ντιτρόιτ.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο νοσταλγικών παραισθήσεων, κάθε άλλο παρά έκπληξη προκαλεί το ότι η Μεσσηνία βλέποντας το δέντρο της Αττικής έχασε το δάσος της Ευρώπης, επειδή διεκδίκησε με πάθος την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Α7, την ίδια περίοδο που αδιαφορούσε επιδεικτικά για τον εκσυγχρονισμό του Αεροδρομίου της Καλαμάτας και του σιδηροδρομικού δικτύου της Πελοποννήσου. Στην πραγματικότητα η προτεραιότητα που δόθηκε στην κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Α7 δεν εξέφραζε τις αναπτυξιακές ανάγκες της Μεσσηνίας, που προφανέστατα θα καλύπτονταν καλύτερα από τον σιδηρόδρομο και το Αεροδρόμιο. Ο αυτοκινητόδρομος Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα ουσιαστικά ικανοποίησε το αίτημα χιλιάδων Μεσσήνιων της Αττικής που ονειρεύονταν να ταξιδεύουν κάθε Σαββατοκύριακο με το ΙΧ στο χωριό τους. Μόνο όταν κατασκευάστηκε ο αυτοκινητόδρομος κατάλαβαν ότι είναι ακριβή η μετακίνηση και ότι το εισόδημά τους αρκεί για να έρχονται μια φορά το τρίμηνο, όπως έρχονταν και τότε που περνούσαν από τον Κωλοσούρτη.
Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζουν τα σχέδια για τη σωτηρία της Μεσσηνίας, με γνώμονα τις νοσταλγικές αναμνήσεις από την εποχή του Γυμνασίου Θηλέων, ενώ οι κόρες τους και οι εγγονές τους ανταλλάσσουν μηνύματα στο Snapchat, γιατί το Facebook είναι ήδη... αρχαίο.
Θανάσης Λαγός
